Του Νικόλαου Τσελέντη,
Το Δεκέμβριο του 2019, παραπέμφθηκε σε δίκη ο 67χρονος πρώην Υπουργός Πληροφοριών του Βιετνάμ, Nguyen Bac Son, με την κατηγορία της πολιτικής διαφθοράς. Συγκεκριμένα, ήταν αναμεμειγμένος σε παράνομες οικονομικές συναλλαγές, μεταξύ μίας κρατικής εταιρείας τηλεπικοινωνιών (MobiFone) και μίας ιδιωτικής, που σχετίζονται με την παροχή συνδρομητικών καναλιών (Audio Visual Global JSC- AVG). Από αυτές τις οικονομικές συναλλαγές, ο Son φαίνεται πως είχε αποκομίσει το ποσό των 3 εκατομμυρίων δολαρίων. Έπειτα από μία δίκη διαρκείας 2 εβδομάδων, το Λαϊκό Δικαστήριο του Ανόι απεφάνθη για την ενοχή του, επιβάλλοντάς του την ποινή της ισόβιας κάθειρξης. Ο λόγος για τον οποίο κατόρθωσε να αποφύγει ο Son τη θανατική ποινή, ήταν η αποπληρωμή του ποσού, που είχε καταχραστεί, από την οικογένειά του.
Στον αντίποδα, ο πρώην πρόεδρος της AVG, Pham Nhat Vu, παρά το γεγονός ότι ήταν εκείνος που δωροδόκησε τον Son, τιμωρήθηκε με ποινή φυλάκισης μόλις 3 ετών. Αυτό δικαιολογείται από την πίεση που άσκησε ο αδερφός του, Pham Nhat Vuong, μέσω επιστολών που στάλθηκαν από την ισχυρή Βουδιστική Σάνγκα του Βιετνάμ, τη βιετναμέζικη εταιρεία του Ερυθρού Σταυρού και από το Ρώσο πρέσβη, με αίτημά τους την επιείκεια για τον Vu. Άλλωστε, ο Pham Nhat Vuong είναι, με μεγάλη διαφορά, ο πλουσιότερος άνδρας στο Βιετνάμ. Αυτήν την οικονομική δυνατότητα του αδερφού του φαίνεται πως εκμεταλλεύθηκε ο Vu, κάνοντας αίτηση για να ενταχθεί στο κυπριακό πρόγραμμα επένδυσης (Cyprus Investment Programme), όπου και κατάφερε να αποκτήσει την κυπριακή υπηκοότητα, το Μάϊο του 2019.
Το πρόγραμμα επένδυσης ανά υπηκοότητα αποτελεί κύρια πηγή εσόδων για την Κύπρο (περίπου 8 δισεκατομμύρια μέχρι στιγμής) και δεν είναι τυχαίο ότι λειτούργησε συστηματικά μετά το 2013, με τη μεγάλη οικονομική ύφεση που γνώρισαν τα κράτη της Μεσογείου. Το CIP απευθύνεται σε ανθρώπους που διαθέτουν πολύ υψηλά εισοδήματα, οι οποίοι επιλέγουν να τα επενδύσουν στην Κύπρο, με τη μορφή ακινήτων. Η τιμή επένδυσης πρέπει να ξεπερνάει το ποσό των 2,5 εκατομμυρίων και, ως αντάλλαγμα, η κυπριακή κυβέρνηση τους παραχωρεί ένα «golden passport», με το οποίο μπορούν να καταθέτουν χρήματα σε ευρωπαϊκούς τραπεζικούς λογαριασμούς και να ζουν, να ταξιδεύουν και να εργάζονται στα υπόλοιπα 26 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και να ταξιδεύουν χωρίς βίζα σε άλλες 170 χώρες. Τα πρόσωπα που αποφασίζουν να αποκτήσουν ένα τέτοιο διαβατήριο είναι υψηλά ιστάμενοι σε κυβερνήσεις χωρών και, είτε εμπλέκονται συχνά σε ποινικές διαδικασίες, είτε βρίσκονται υπό έρευνα και υποβάλλουν αίτηση για την υπηκοότητα, προκειμένου να αποφύγουν την καταδίκη. Παρά την προϋπόθεση του προγράμματος αυτού να έχουν οι αιτούντες καθαρό ποινικό μητρώο και την υποχρέωση της κυπριακής κυβέρνησης να διεξάγει ελέγχους στις βάσεις δεδομένων της Europol και Interpol, στην πράξη εναπόκειται στους ίδιους τους αιτούντες να υποβάλλουν τους δικούς τους ελέγχους ιστορικού από τις αρχές της χώρας καταγωγής τους. Έτσι, το ποσοστό απόρριψης, από το 2013 έως το 2018, αγγίζει μόλις το 2%! Και όλα αυτά, τη στιγμή που ορισμένοι ερευνητές του δημοσιογραφικού σταθμού Al Jazeera απέκτησαν πρόσβαση στο «The Cyprus Papers», μία λίστα, δηλαδή, με τα ονόματα εκείνων που απέκτησαν τα «χρυσά» διαβατήρια, ενώ έχουν διαπράξει αδικήματα: μερικοί εξ αυτών είναι ο Pham Nhat Vu, o Mykola Zlochevsky, o Mir Rahman Rahmani, o Mikhail Yurevich και ο Ali Beglov.
Mykola Zlochevsky
Ο Ουκρανός επιχειρηματίας απέκτησε την κυπριακή υπηκοότητα στις 11 Νοεμβρίου 2017, έχοντας προσκομίσει λευκό ποινικό μητρώο. Βρισκόταν υπό διερεύνηση για πολιτική διαφθορά, όταν έλαβε το διαβατήριο, και το 2020 κατηγορήθηκε για δωροδοκία ύψους 5 εκατομμυρίων δολαρίων, ώστε να σταματήσουν οι έρευνες εναντίον του.
Mir Rahman Rahmani
Ο εν λόγω επιχειρηματίας και πολιτικός κατέλαβε το «χρυσό» του διαβατήριο στις 7 Μαρτίου 2017 και 2 χρόνια μετά εξελέγη Πρόεδρος της κάτω Βουλής του Αφγανιστάν. Χρησιμοποιεί την πολιτική του ισχύ για ιδιωτικό συμφέρον, επιδιώκοντας περίσσιο πλούτο, και το διαβατήριο του δίνει την ευκαιρία να μεταφέρει χρήματα σε πολλές τράπεζες της Ευρώπης.
Mikhail Yurevich
Ο Ρώσος πολιτικός απέκτησε την κυπριακή υπηκοότητα στις 29 Μαρτίου 2017. Το Μάιο του ίδιου έτους, το όνομά του συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο με τους διεθνείς καταζητούμενους της Ρωσικής Ομοσπονδίας και, από το Μάιο του 2018, υπόκειται σε κυρώσεις από την Ουκρανία.
Ali Beglov
Ο Ρώσος επιχειρηματίας είχε εκτίσει ποινή φυλάκισης 2 χρόνων, κατά τα έτη 1990-1992, για το αδίκημα του εκβιασμού με τη χρήση βίας. Ωστόσο, αυτό δε στάθηκε εμπόδιο στο να αποκτήσει το κυπριακό διαβατήριο, τον Δεκέμβρη του 2018.
Αυτά τα δημοσιευμένα στοιχεία δημιούργησαν θύελλα αντιδράσεων και έφεραν την Κύπρο σε δυσχερή θέση. Ως συνέπεια, τον Ιούλιο του 2020, το κυπριακό κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της ανάκλησης της ιθαγένειας από οποιονδήποτε έχει καταδικαστεί για σοβαρό έγκλημα. Όμως, αρκετές ΜΚΟ, μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της κυπριακής αντιπολίτευσης ασκούν πιέσεις για την κατάργηση του προγράμματος CIP. Σύμφωνα με την πολιτικό της αντιπολίτευσης, Ειρήνη Χαραλαμπίδου: «Ανοίγουν οι πύλες της ΕΕ με τα διαβατήρια που πωλούν».
Πέρα από το ζήτημα ασφαλείας που τίθεται, τα χρήματα που επενδύονται στην Κύπρο έχουν κλαπεί από τον κινεζικό, ρωσικό, ουκρανικό λαό. Η διαφθορά αυτή υπονομεύει, ταυτόχρονα, τη θέση του κράτους στην ΕΕ και την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών. Μπορεί τα διαβατήρια να είναι κυπριακά, αλλά οι ανώνυμες εταιρείες των επενδυτών βρίσκονται στις ΗΠΑ, οι τραπεζικοί τους λογαριασμοί στο Λονδίνο και οι άνθρωποι που υποφέρουν βρίσκονται στο Κίεβο, στην Καμπούλ, στο Πεκίνο. Ήρθε η ώρα να ξεκινήσουν οι έρευνες από τα όργανα της χώρας, ώστε να αποδοθούν τα του Καίσαρος τω Καίσαρι.
Γεννήθηκε το 2000 και μεγάλωσε στην Αθήνα. Είναι φοιτητής του τμήματος Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έχει παρακολουθήσει αρκετές ομιλίες και ημερίδες σχετικές με το αντικείμενο των σπουδών του. Ιδιαίτερη είναι η συμμετοχή του σε συνέδριο προσομοίωσης του ΟΗΕ (RhodesMRC). Είναι γνώστης της Αγγλικής και αυτήν την περίοδο διδάσκεται τη Γαλλική γλώσσα.
