Της Χριστίνας Σονούντα,
Είσαι γυναίκα ή και άντρας ανεξαρτήτου ηλικίας και ζεις, ή καλύτερα ζούμε, σε μία εποχή όπου η εικόνα του σώματος μας λόγω του δυτικού τρόπου ζωής της και της μεγάλης εξέλιξης της τεχνολογίας μας απασχολεί υπερβολικά. Υπάρχουν δύο κατηγορίες ανθρώπων που φλερτάρουν με τις διατροφικές διαταραχές, η πρώτη κατηγορία προσπαθεί εμμονικά να αποκτήσει την τέλεια γραμμή του σώματος και η δεύτερη κατηγορία έχει εμμονή με το φαγητό. Τι εννοούμε όμως με τον όρο διατροφικές διαταραχές; Με τον συγκεκριμένο όρο, εστιαζόμαστε στην συμπτωματολογία συγκεκριμένων ομάδων ανθρώπων που έχουν διαταραγμένη σχέση με το φαγητό και αυτό επηρεάζει την υγεία τους σε πάρα πολλούς τομείς, -την ψυχολογική, την πνευματική και την σωματική- και χρήζουν ιδιαίτερης αντιμετώπισης αυστηρά από εξειδικευμένους θεραπευτές. Εδώ εντάσσονται και οι πιο συχνές διατροφικές διαταραχές όπως είναι η νευρική ανορεξία, η ψυχογενείς βουλιμία, η υπερφαγία, αλλά και λιγότερο γνωστές όπως είναι η ανορεξία, η αδηφαγική διαταραχή, το νυχτερινό σύνδρομο, η ορθορεξία, οι άτυπες μορφές και γενικά διαταραχές σε σχέση με την διαχείριση του φαγητού, χωρίς να έχει να κάνει με την θρέψη ή την σωστή απόθρεψη, αλλά με τις ψυχολογικές συνέπειες που μπορεί να έχει αυτό.
Η σχέση του ατόμου με το φαγητό είναι τελείως διαταραγμένη, ενώ οι φυσιολογικοί άνθρωποι τρέφονται, ώστε να μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν την ενέργεια και τα θρεπτικά συστατικά της τροφής για καλή υγεία και καλή ζωή. Τα άτομα που πάσχουν από διαταραγμένη σχέση με το φαγητό, το χρησιμοποιούν για κάλυψη άλλων ψυχολογικών αναγκών πέρα από την θρέψη που έχει να κάνει κυρίως με το άγχος, το στρες, την ένταση, το θυμό, τη θλίψη, την αναζήτηση αγάπης ή την απώλεια αγάπης και στην ουσία είναι εξαρτημένοι από το φαγητό για ό,τι συμβαίνει στο ψυχικό τους κόσμο.
Κλασσικό παράδειγμα διατροφικής διαταραχής αποτελεί: «Μία γυναίκα που επιστρέφει στο σπίτι, φορτωμένη με πολλά προβλήματα αφού έχει ξεμπερδέψει με τις δουλειές του σπιτιού, το βράδυ μπορεί να καταναλώσει μεγάλες ποσότητες ανθυγιεινού φαγητού μπροστά στην τηλεόραση, όπως (γαριδάκια, πατατάκια, πίτσες, οικογενειακά παγωτά)» η εκτόνωση του στρες και του άγχους είναι η μία πλευρά του προβλήματος και η άλλη είναι άτομα με πολύ σοβαρά ψυχολογικά και οικογενειακά προβλήματα όπου μπορεί να τα οδηγήσει σε νευρική ανορεξία ή βουλιμία. Οι ανορεξικοί που μπορεί να πεινάνε όμως, διαχειρίζονται με τέτοιο τρόπο το φαγητό, ώστε για πάρα πολλές ώρες να μείνουν νηστικοί, φοβούμενοι για το ενδεχόμενο να παχύνουν.Ένα άτομο που πάσχει από διατροφική διαταραχή είτε κάνει υπερφαγικά ή/ βουλιμικά επεισόδια, είτε έχει μειώσει σημαντικά την πρόσληψη τροφής για μέρες, εβδομάδες ίσως και μήνες έχει δημιουργήσει ήδη σοβαρά προβλήματα στον οργανισμό, οπότε κατά την θεραπεία των διατροφικών διαταραχών δίνεται αρχικά βάση να βελτιωθούν όλοι οι βιοχημικοί μηχανισμοί που έχουν βλάβες στο σώμα και το καλύτερο φάρμακο για τις περιπτώσεις αυτές είναι η σωστή διατροφή. Οι διατροφικές διαταραχές είναι ψυχογενείς διαταραχές, γιατί η εικόνα του σώματος και το φαγητό συνδέονται με τον ψυχικό κόσμο του ατόμου. Απαιτείται χρόνια ψυχολογική παρέμβαση, ώστε αυτά να αποσυνδεθούν από τον ψυχικό όργανο του ατόμου, να γίνει επεξεργασία στα ψυχικά τραύματα του μέσω της ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης, να μάθει το άτομο να τα διαχειρίζεται με πιο υγιείς τρόπους, να αποκτήσει μία νέα αντίληψη για τον εαυτό του και διαφορετική στάση ζωής. Πρέπει να αλλάξει αρκετά πράγματα από την φιλοσοφία ζωής που έχουν να κάνουν με τον καθημερινό τρόπο και να βάλει στόχο και να αρχίσει να προσφέρει στον οργανισμό την απαραίτητη φροντίδα μέσω της διατροφής. Η σωστά επιλεγμένη διατροφή, η σωστή καθοδήγηση με σωστά συμπληρώματα διατροφής βοηθούν το άτομο πρώτα να διασφαλίσει την επάνοδο της σωματικής του υγείας και στη συνέχεια ή και παράλληλα, γίνεται η ψυχολογική αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχουν οδηγήσει σε αυτή την διαταραχή.
Τα άτομα με διατροφικές διαταραχές είναι μία ιδιαίτερη κατηγορία που χρειάζονται βοήθεια. Πιο συγκεκριμένα, κατά την διάρκεια της νευρικής ανορεξίας, τα συμπτώματα που συνοδεύουν την νόσο είναι η κατάθλιψη, η καταθλιπτική διάθεση, κοινωνική απόσυρση, αϋπνία, ευερεθιστότητα και ελαττωμένο ενδιαφέρον για σεξ. Επίσης, είναι συχνά ψυχαναγκαστικά συμπτώματα που συνοδεύονται με την λήψη της τροφής. Η νευρική ανορεξία είναι συνήθως μία φοβική στάση του ατόμου απέναντι στην τροφή, εξαιτίας της σεξουαλικής έντασης της εφηβικής ηλικίας. Πιστεύεται ότι υπάρχει κληρονομικότητα και ευθύνεται η λειτουργία του υποθαλάμου. Η καταπολέμηση της νόσου αυτής γίνεται σε συνδυασμό ψυχοθεραπείας- φαρμακοθεραπείας, κοινωνικοποίησης και αν χρειαστεί νοσηλεία για την επαναφορά του οργανισμού.
Η ψυχογενής βουλιμία χαρακτηρίζεται από επανειλημμένα επεισόδια υπερφαγίας, στην διάρκεια των οποίων το άτομο νιώθει ότι δεν μπορεί να ελέγξει τον εαυτό του. Συχνή είναι η χρήση των αντισταθμιστικών μεθόδων, όπως η πρόκληση εμετού, η χρήση καθαρκτικών, διουρητικών, η νηστεία ή υπερβολική άσκηση και η υπερβολική ενασχόληση με το σχήμα του βάρους του σώματος. Συνήθως, ανευρίσκεται κάποια διαταραχή προσωπικότητας. Η βουλιμία οφείλεται στην αδυναμία του ατόμου να ανακαλέσει στη μνήμη ανακουφιστικές εικόνες της μητέρας σε περιόδους αποχωρισμού. Σημαντικό ρόλο στη διαταραχή αυτή έχουν ο υποθάλαμος και οι νευροδιαβιβαστές. Στόχος είναι η αποκατάσταση των σωματικών λειτουργιών και του σωματικού βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα, καθώς και η επανακαθιέρωση φυσιολογικών διατροφικών συνηθειών. Η ψυχοθεραπεία είναι το «κλειδί» για ένα καλό αποτέλεσμα που μπορεί να έχει διάρκεια. Είναι η ατομική ψυχοθεραπεία (τεχνικές θετικής η αρνητικής ενίσχυσης συμπεριφοράς, ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία) και η Οικογενειακή ψυχοθεραπεία. Πολλές φορές, μπορεί να χρειαστεί να χορηγηθούν φάρμακα, κυρίως ανταγωνιστές της σεροτονίνης) έχουν θέση την αντιμετώπιση της βουλιμίας, και η χορήγηση πρέπει να είναι προσεκτική ειδικά σε ασθενείς με διαταραχές προσωπικότητας.
Κλείνοντας, χρειάζεται να σημειωθεί ότι οι διατροφικές διαταραχές, είναι σοβαρές παθήσεις που κρύβουν κινδύνους, ακόμη και για την ίδια την ζωή των ασθενών. Όμως, υπάρχει διέξοδος από αυτές, μέσω των κατάλληλων θεραπευτικών προγραμμάτων και αντιστοίχου υποστηρικτικού δικτύου, καθώς και γραμμή επικοινωνίας 2109234904. Όσο πιο γρήγορα ξεκινήσει ο ασθενής την θεραπεία τόσο καλύτερη έκβαση θα έχει. Όσο περισσότερο διατηρούνται οι στρεβλές διατροφικές συνήθειες, τόσο πιο βαθιά ριζώνουν αυτές στην ψυχοσύνθεση του ατόμου και τόσο πιο δύσκολη θα είναι ακολούθως, η ψυχολογική παρέμβαση.
ΠΗΓΕΣ
- ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ – ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ PalmerB.
- ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ- η απάντηση στην βουλιμία, την πολυφαγία και την παχυσαρκία. Ζουμπανέας Ε.
Γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στη Ναύπακτο. Είναι τριτοετής φοιτήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις στην Πάφο ενώ έχει και πτυχίο στο πιάνο. Στον ελεύθερό της χρόνο ασχολείται με τον αθλητισμό, διαβάζει λογοτεχνικά βιβλία, παίζει πιάνο και ερασιτεχνικά κιθάρα.
