Του Γιώργου Σαλπιγγίδη,
Ο Ιωάννης ο Βαπτιστής είναι ένας από τους κυριότερους προφήτες και Αγίους της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Έχει λάβει τον χαρακτηρισμό του «Βαπτιστή», καθώς ήταν αυτός που βάπτιζε τους πιστούς στον Ιορδάνη ποταμό, ενώ ήταν αυτός που βάπτισε και τον ίδιο τον Ιησού. Επίσης, του έχει αποδοθεί και ο χαρακτηρισμός του «Προδρόμου», αφού, μέσα από τα κηρύγματά του, προανήγγελλε τον ερχομό του Θεανθρώπου.
Πληροφορίες για τη γέννησή του αντλούμε από τη Βίβλο και κυρίως από τον Ευαγγελιστή Λουκά. Γονείς του ήταν ο ιερέας Ζαχαρίας και η Ελισάβετ. Η γέννησή του θεωρείται πως έγινε με θεία παρέμβαση, καθώς ο Αρχάγγελος Γαβριήλ στάλθηκε στον Ζαχαρία, για να του αναγγείλει πως θα αποκτήσει έναν γιο από τη γηραιά σύζυγό του. Η αρχική δυσπιστία του Ζαχαρία είχε ως αποτέλεσμα να χάσει τη φωνή του, μέχρι την ημέρα της βάπτισης του γιου του. Ήρθε στη ζωή έξι μήνες πριν από τον Ιησού, με Τον οποίο συγγένευε από την πλευρά της μητέρας του.
Μεγάλο μέρος της ζωής του το έζησε ασκητικά μέσα στην έρημο. Ο χαρακτήρας του ήταν τέτοιος που δεν μπορούσε να συμβιβαστεί με την αδικία και με τα ηθικά παραπτώματα των ανθρώπων. Τα κηρύγματα του Ιωάννου έγιναν γνωστά και στον τετράρχη Ηρώδη Αντύπα, καθώς τον κατέκρινε, που συζούσε παράνομα με την Ηρωδιάδα, τη σύζυγο του αδελφού του. Ενοχλημένος από τα λόγια του, ο Ηρώδης διέταξε τη φυλάκισή του. Η Ηρωδιάδα, που, επίσης, είχε θιγεί, έπεισε την κόρη της, Σαλώμη, να ζητήσει από τον τετράρχη το κεφάλι του Προδρόμου σε ένα πινάκιο, όπερ και εγένετο.
Την ημέρα του αποκεφαλισμού του, το ημερολόγιο έγραφε 29 Αυγούστου.
Η εκκλησία τιμά τη μνήμη του έξι φορές τον χρόνο, στις 7 Ιανουαρίου (Σύναξη), στις 24 Φεβρουαρίου (Α΄ και Β΄ Εύρεσις της τίμιας κεφαλής), στις 25 Μαΐου (Γ΄ Εύρεσις της τίμιας κεφαλής), στις 24 Ιουνίου (Γενέθλιον), στις 29 Αυγούστου (Αποτομή της κεφαλής) και στις 23 Σεπτεμβρίου (Σύλληψις). Θεωρείται, τέλος, προστάτης της κουμπαριάς και των ασθενών από ελονοσία.
