Της Ευαγγελίας Παλαιολόγου,
Πολλές δεισιδαιμονίες και προκαταλήψεις της σημερινής εποχής είναι αποτέλεσμα ενός ηθικού αποπροσανατολισμού, καθώς και μιας γενικότερης αναταραχής των Μεσαιωνικών χρόνων. Οι ρίζες όλων αυτών χρονολογούνται από τα μεσαιωνικά χρόνια, όταν η κοινωνία βυθιζόταν στην απόλυτη άγνοια και υπήρχε εκτεταμένος αναλφαβητισμός. Ήταν μια εποχή, που οι άνθρωποι πίστευαν σε μάγισσες, κακά πνεύματα και δαίμονες. Υπήρχε μεγάλη πίστη στη μαγεία και το υπερφυσικό. Οι άνθρωποι ήταν εξαιρετικά προληπτικοί και πίστευαν σε πράγματα και καταστάσεις, που καμία σχέση δεν είχαν με την πραγματικότητα και τον ορθό λόγο. Σήμερα, πολύς κόσμος εξακολουθεί να κοιτάζει πίσω, στην εποχή των φοβισμένων αγροτών και των δεισιδαιμονιών τους.
Το τυχερό πέταλο
Οι άνθρωποι της μεσαιωνικής περιόδου πίστευαν ότι τα πέταλα ήταν τυχερά. Ο πρώτος λόγος έγκειται στο ότι ήταν κατασκευασμένα από σίδερο, ένα μέταλλο που πιστεύεται ότι αποτρέπει τα κακά πνεύματα. Ένας άλλος λόγος προέρχεται από τον θρύλο του Αγίου Dunstan του 10ου αιώνα. Λέγεται ότι ο Dunstan δούλευε ως σιδηρουργός και ότι, μια μέρα, ο Διάβολος μπήκε στο μαγαζί του. Ο Dunstan προσποιήθηκε ότι δεν τον αναγνώρισε και πήρε στα χέρια του πέταλα, κάτι που θα χρησιμοποιούσε λογικά για το άλογο του Διαβόλου. Ωστόσο, αντί να καρφώσει τα πέταλα στο άλογο, ο Dunstan τα κάρφωσε στον Διάβολο. Τα πέταλα προκάλεσαν τεράστιο πόνο στον Διάβολο, αλλά ο Dunstan του είπε ότι ο πόνος θα έφευγε, μόνο εάν ο Διάβολος υποσχόταν να μην μπει ποτέ σε σπίτι με πέταλο στην πόρτα του. Υπήρχαν, βέβαια, κανόνες σχετικά με το πέταλο των αλόγων. Πρώτον, έπρεπε να είναι από σίδερο και δεύτερον, έπρεπε να είχε αφαιρεθεί από το άλογο μόνο του, όχι από κάποιον άντρα. Μόνο τότε, έπρεπε να καρφωθεί πάνω από την πόρτα των σπιτιών με σιδερένια καρφιά. Οι απόψεις σχετικά με τον προσανατολισμό του, μάλιστα, διίσταντο. Μερικοί πίστευαν ότι το πέταλο έπρεπε να δείχνει προς τα πάνω, ώστε να αποφευχθεί η διαρροή της τύχης από αυτό. Άλλοι υποστήριζαν ότι έπρεπε να δείχνει προς τα κάτω, ώστε η τύχη να χυθεί σε όσους έμπαιναν στο σπίτι.
Το βασιλικό άγγιγμα
Οι άνθρωποι συχνά αποδέχονταν ότι οι βασιλιάδες και οι βασίλισσες, λόγω του θεϊκού τους δικαιώματος να κυβερνήσουν, είχαν τη δύναμη να θεραπεύσουν τις ασθένειες με το άγγιγμά τους. Μια συγκεκριμένη ασθένεια, που ονομάζεται Scrofula, μια φλεγμονή των λεμφαδένων, πιστεύεται ότι επουλώθηκε, όταν αγγίχθηκε ο ασθενής από έναν κυρίαρχο. Αυτή η θεραπεία θεωρήθηκε η επικύρωση του διορισμού του μονάρχη από τον Θεό. Υποστηρίχθηκε ότι ο πρώτος, που εξάσκησε το θεραπευτικό άγγιγμα, ήταν ο Έντουαρντ ο Ομολογητής, κυβερνήτης της Αγγλίας από το 1042 έως το 1066. Στα μεσαιωνικά χρόνια, έγιναν μεγάλες τελετές, στις οποίες ο βασιλιάς άγγιζε εκατοντάδες ανθρώπους, που είχαν πληγεί από την ασθένεια Scrofula, με σκοπό να τους θεραπεύσει.
Η διαρροή αλατιού
Κατά τον Μεσαίωνα, το αλάτι ήταν ένας πολύτιμος πόρος και θεωρείτο ότι είχε φαρμακευτικές ιδιότητες. Αν χυνόταν ποτέ αλάτι, δεν μπορούσε πλέον να χρησιμοποιηθεί για φάρμακα και ως εκ τούτου έπρεπε να μαζεύεται και να ρίχνεται επάνω από τον αριστερό ώμο των ανθρώπων, για να τυφλώσει τα κακά πνεύματα, που υποστηριζόταν ότι ακολουθούσαν συνεχώς τους ανθρώπους και βρίσκονταν γύρω τους. Υπάρχει, ακόμη, ένας παλαιότερος λόγος πίσω από αυτή τη δεισιδαιμονία. Πίστευαν ότι το αλάτι έκανε το έδαφος άγονο για μεγάλο χρονικό διάστημα και αυτό αποτέλεσε τη βάση για την πεποίθηση ότι η διαρροή αλατιού μοιάζει με την κατάρα της γης.
Το σπάσιμο του καθρέπτη
Η δημοφιλής δεισιδαιμονία, ότι το σπάσιμο ενός καθρέφτη μπορεί να φέρει επτά χρόνια κακής τύχης, ήρθε στην επιφάνεια, όταν οι άνθρωποι πίστευαν ότι η εικόνα, που αντανακλάται στον καθρέφτη, ήταν η πραγματική ψυχή ενός ατόμου. Η ψυχή, που αποσυνδέθηκε από το σώμα, αντιπροσωπευόταν από το σπασμένο γυαλί. Για να σπάσει το ξόρκι της ατυχίας, έπρεπε κανείς να περιμένει επτά ώρες, πριν πάρει τα σπασμένα κομμάτια και να τα θάψει έξω, κάτω από το φως του φεγγαριού. Οι επτά ώρες αναμονής ήταν συνυφασμένες με τα επτά έτη κακής τύχης.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Bengt Ankarloo, Stuart Clark, Witchcraft and Magic in Europe, Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2002
- Jones Terry, Medieval Lives, ΒΒC BOOKS 2004
