Της Αμαλίας Μαρκέτου,
Σύμφωνα με τον μύθο, ο Ερυσίχθων που ήταν ο βασιλιάς της Θεσσαλίας, προκειμένου να χτίσει το μεγαλοπρεπές παλάτι του, αποφάσισε να κόψει όλα τα δέντρα από το άλσος που ήταν αφιερωμένο στη Θεά Δήμητρα.«Τυφλός» από την απληστία του, έφτασε στο σημείο να κόψει και την ιερή βελανιδιά που ήταν το αγαπημένο δέντρο της Θεάς. Σε αντίποινα, η Θεά τον τιμώρησε σε αιώνια πείνα και για τον λόγο αυτόν, ο Ερυσίχθων κατέληξε να πουλήσει την κόρη του ως δούλα, προκειμένου να εξασφαλίσει την τροφή του, μα μην μπορώντας να βρει τρόπο να θεραπευτεί από τη λυσσαλέα πείνα του, κατέληξε να φάει την ίδια του την σάρκα.
Παρατηρώντας την ανθρώπινη φύση, τίθεται το ερώτημα, αν είναι δυνατό να ισχυριστούμε ότι ο εν λόγω μύθος μπορεί να τοποθετηθεί και στην πραγματικότητα, πέρα δηλαδή από το φαντασιακό του περιβάλλον. Με άλλα λόγια, ο άνθρωπος μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα αρπακτικό ζώο που καταστρέφει αλόγιστα τη φύση για χάρη του ατομικού του συμφέροντος;
Με μια σύντομη ανασκόπηση στην λατινική Αμερική, διακρίνουμε το μεγαλείο της απανθρωπιάς. Ειδικότερα, ολόκληρες φυλές ιθαγενών αφανίστηκαν, είτε δουλεύοντας σε άθλιες συνθήκες ως μεταλλωρύχοι, προκειμένου να «θρέψουν» με ορυκτά καύσιμα τις ξένες επιχειρήσεις, είτε σκοτώθηκαν, πολεμώντας για την ανεξαρτησία των ιδίων και της γης τους, που εν συνεχεία απογυμνώθηκε λόγω της εκτεταμένης εξόρυξης που είχε υποστεί.
Πηγαίνοντας όμως σε πιο σύγχρονα παραδείγματα, βλέπουμε ότι η ανθρώπινη βαναυσότητα συνεχίζεται, ο Αμαζόνιος, ο οποίος αποτελεί τον πνεύμονα του πλανήτη μας, καίγεται κάθε χρόνο, όπως συνέβη και φέτος το καλοκαίρι. Μεγάλος αριθμός δασικών εκτάσεων έχει καταστραφεί, στρέφοντας τις αντιδράσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων στο πρόσωπο του Jair Bolsonaro, του προέδρου της Βραζιλίας, ο οποίος φαίνεται να έχει συμβάλει στις φωτιές, με σκοπό να λάβουν χώρα μεταλλευτικές εργασίες στις καμένες εκτάσεις.
Η ελληνική πραγματικότητα δεν έχει διαψεύσει ούτε αυτή τα προαναφερθέντα παραδείγματα. Η τραγική καταστροφή στο Μάτι το 2018 έφερε στην επιφάνεια ένα πλήθος αυθαίρετων σπιτιών, τα οποία είχαν ανεγερθεί στη συγκεκριμένη περιοχή, εμποδίζοντας την πρόσβαση των ανθρώπων στην παραλία και συνεπώς τη διαφυγή τους από τη φωτιά, καθώς είχαν περιφράξει τις περισσότερες δυνατές διόδους.
Συγχρόνως, διαπιστώνουμε ότι η χώρα μας κάθε καλοκαίρι σημαδεύεται από μεγάλο αριθμό πυρκαγιών, οι περισσότερες εκ των οποίων προέρχονται από ανθρώπινες δραστηριότητες. Στις 16 Αυγούστου, γίναμε μάρτυρες μιας ακόμη δασικής καταστροφής, όπου κάηκαν τεράστιες εκτάσεις του Ερημίτη της Κέρκυρας, που αποτελεί στοιχείο φυσικής κληρονομιάς τόσο του νησιού όσο και της χώρας μας εν γένει, καθώς διατηρεί, αυτήν την προ των Ενετών, βλάστηση.
Στην ατέρμονη ασέβεια του ανθρώπου προς τη φύση, ξεπροβάλλουν άτομα και συλλογικότητες που μας υπενθυμίζουν ότι υπάρχει ακόμη ελπίδα από τον κίνδυνο να χαθούμε κι εμείς με τον ίδιο τρόπο που χάθηκε ο Ερυσίχθων. Από τον Ουρουγουανό ηγέτη Χοσέ Αρτίγας, που πάλεψε για να ελευθερώσει την καταπονημένη γη της χώρας του και που προσπάθησε να την αναδιανείμει στους πραγματικούς κατόχους της, δηλαδή στους συμπατριώτες του, μέχρι τα περιβαλλοντικά κινήματα που έχουν ξεπηδήσει τα τελευταία χρόνια και που αγωνίζονται να μην αλλοτριωθεί η φυσική ομορφιά των τόπων, ο αγώνας για τη σωτηρία του περιβάλλοντος συνεχίζεται.
Κλείνοντας και παραφράζοντας ελάχιστα τα λόγια του Αρτίγας, οι άνθρωποι μπορούν να είναι ελεύθεροι μόνο όταν και η γη που πατάνε είναι ελεύθερη.
Είναι πτυχιούχος του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Μιλάει αγγλικά και γαλλικά. Συμμετέχει σε ομάδες που ασχολούνται εθελοντικά με δράσεις σχετικές με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αναζητά συνεχώς μορφές έκφρασης των κοινωνικών προβληματισμών της, κυρίως μέσω του γραψίματος και του θεάτρου.
