Του Θάνου Κουλουβάκη,
Η αμφισβήτηση του εαυτού είναι μία κατάσταση την οποία οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν κληθεί να διαχειριστούν αρκετές φορές στη ζωή τους. Η αμφισβήτηση αυτή έχει -όπως αντιλαμβάνεστε- πολλές προεκτάσεις και προκαλεί διαφορετικά συναισθήματα στον κάθε άνθρωπο. Εν γένει, θα μπορούσαμε να πούμε ότι μπορεί να έλθει είτε από το ίδιο το υποκείμενο είτε από άλλα υποκείμενα. Στο εν λόγω άρθρο, πάντως, θα αναλυθεί η αμφισβήτηση του εαυτού από το ίδιο το υποκείμενο για το ίδιο το υποκείμενο.
Μπορεί να αναρωτιέστε τώρα τι σημαίνουν όλα αυτά στην πράξη. Πάμε, λοιπόν, να εξηγήσουμε τι περιλαμβάνει μέσες-άκρες η αμφισβήτηση του εαυτού. Στην καθημερινότητα, οι περισσότεροι άνθρωποι -ενίοτε- αμφιβάλλουν για τις ικανότητές τους, τα κίνητρά τους, τις προθέσεις τους, τις δυνατότητές τους, τις δράσεις τους. Μπαίνουν, συνεπώς, μέσα σε μία διαδικασία την οποία συνηθίζω να ονομάζω «αμφισβήτηση του εαυτού». Αυτή η διαδικασία, όπως αντιλαμβάνεστε, δεν είναι σπάνια και το κάθε άτομο αντιδρά διαφορετικά όταν τη βιώνει. Είναι αρκετά δύσκολο να ομαδοποιήσουμε τους ανθρώπους και τον τρόπο που βιώνουν την αμφισβήτηση του ίδιου τους του εαυτού• ωστόσο, θα προσπαθήσω να παρουσιάσω τις δύο αντιδράσεις που έχω παρατηρήσει και μου έχουν κάνει μεγαλύτερη εντύπωση.
Υπάρχουν αυτοί που θεωρώ ότι η εν λόγω διαδικασία είναι άκρως ευεργετική και ενίοτε την προκαλούν στους εαυτούς τους για να βρουν απαντήσεις. Ακούγεται αλλόκοτο σε ορισμένους -φαντάζομαι- όμως δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που αμφισβητούν εσκεμμένα αρκετές δράσεις και σκέψεις τους, καθότι πιστεύουν ότι με αυτό τον τρόπο τις αξιολογούν. Πώς συμβαίνει αυτό; Ουσιαστικά, αμφισβητώντας τον ίδιο τους τον εαυτό, πιστεύουν ότι εν τέλει μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τα κίνητρά τους και να δουν ποιες ιδέες ή δράσεις τους προήλθαν πράγματι από ώριμη σκέψη και ποιες ήταν αποτέλεσμα παρορμητικών συνειρμών.
Υπάρχουν, ωστόσο, κι αυτοί που μονάχα με τη σκέψη της αμφισβήτησης του εαυτού τους ταράζονται και «τα χάνουν». Όπως είναι απολύτως λογικό, δεν είναι όλοι οι άνθρωποι ίδιοι και οι αντιδράσεις τους ποικίλουν. Έτσι, στον αντίποδα της πρώτης «κατηγορίας», υπάρχουν άνθρωποι που δεν αντέχουν να αμφισβητούν τον εαυτό τους. Για να είμαστε ειλικρινείς, δεν είναι εύκολη αυτή η διαδικασία• απαιτεί χρόνο, ψυχραιμία και συγκέντρωση για να έχει κάποια αποτελέσματα. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι που δεν την αντέχουν δεν είναι ψύχραιμοι ή ικανοί εν γένει ή -εν πάση περιπτώσει- ότι δεν βρίσκουν την εν λόγω διαδικασία ευεργετική• ενδεχομένως απλώς να μην τους ταιριάζει αυτός ο τρόπος αξιολόγησης των δράσεών τους. Δεν είναι ο μοναδικός άλλωστε.
Όπως και να ‘χει, είμαι βέβαιος ότι αντιλαμβάνεστε πόσο επίπονο είναι να κρίνεις τον ίδιο σου τον εαυτό. Αν και προσωπικά πιστεύω ότι όλοι και όλες κάποια στιγμή πρέπει να το δοκιμάζουμε, πρέπει να πω ότι απαιτεί μεγάλη προσωπική αντοχή, διότι αυτή η δραστηριότητα μπορεί εύκολα να αποβεί καταστροφική για εμάς και να μας διαλύσει ψυχικά. Συνεπώς, δεν χρειάζεται βιασύνη• άλλωστε, η ίδια η πραγματικότητα πολλές φορές μας αξιολογεί και τα αποτελέσματα της αξιολόγησης αυτής είναι αποκαλυπτικά για εμάς.
Γεννήθηκε το 1997 στην Αθήνα. Σπουδάζει στο τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο Ρέθυμνο. Αφοσιώθηκε από μικρή ηλικία στη λογοτεχνία – τόσο ως αναγνώστης όσο και ως δημιουργός. Στα εφηβικά του χρόνια ξεκίνησε την ενασχόλησή του με την αρθρογραφία, η οποία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Τα τελευταία χρόνια ασχολείται με τον χώρο των εκδόσεων και δύο βιβλία του έχουν εκδοθεί.
