Το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας Δημοσίου (Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ.) υπό τον Ν. 3986/2011

Της Συμέλας Θεοδοσιάδου, 

Η σύσταση του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου Α.Ε. (εφεξής «Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ») με το Ν. 3986/2011 (εφεξής «Νόμος») αποτελεί τμήμα από τα όπως τιτλοφορούνται στον Νόμο: Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012−2015. Αποτελεί εταιρικό μόρφωμα ακραιφνώς κεφαλαιουχικό, ήτοι ανώνυμη εταιρεία, άρα το μετοχικό κεφάλαιο κι η διαχείρισή του ανάγονται σε πρωταρχικής σημασίας. Επομένως, πεδίο εφαρμογής βρίσκει το δίκαιο περί ανωνύμων εταιρειών, εκτός κι αν ορίζεται άλλως (άρθρο 1§4 Νόμου). Στο ιδρυτικό κείμενο, ορίστηκε αρχικώς ως διάρκεια του Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. τα έξι έτη, με δυνατότητα ωστόσο παράτασης αυτής. Επιμήκυνση της διάρκειάς του νοείται όταν ακόμα δεν έχει εκπληρωθεί ο σκοπός σύστασής του, ήτοι η διευθέτηση των διεθνών οικονομικών υποχρεώσεων της χώρας (άρθρο 1§6 Νόμου). Συνάγεται επομένως από τη διαρκή παρουσία του στην εγχώρια επικαιρότητα –επί 19 συναπτά έτη– πως μάλλον το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. ήρθε για να μείνει.Στο άρθρο 1§1 εδάφιο β΄ του Νόμου ορίζεται ο ένας και μόνος αποκλειστικός σκοπός του Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ., ο οποίος είναι η «αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου, καθώς και περιουσιακών στοιχείων των δημοσίων επιχειρήσεων των οποίων το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Δημόσιο ή σε Ν.Π.Δ.Δ., όπως ορίζεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 5, σύμφωνα με τις επικρατούσες συνθήκες της αγοράς και με εγγυήσεις πλήρους διαφάνειας, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι των εσόδων». Η ιδιωτική κτήση του Δημοσίου αποτελείται από πράγματα κατά κυριότητα ανήκοντα στο Κράτος ή ΝΠΔΔ που δεν είναι ενταγμένα στην άμεση εξυπηρέτηση σκοπού δημοσίου συμφέροντος, αλλά αντιθέτως εξυπηρετούν ταμειακούς σκοπούς. Τα κριτήρια για τη διαχείριση τέτοιων πραγμάτων είναι ιδιωτικο-οικονομικά, για τον λόγο ότι αποβλέπουν στην εισροή χρημάτων στο δημόσιο ταμείο. Άρα, το μείζον ζήτημα είναι τι είδους διαφορές γεννώνται από τη διαχείριση της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου. Νομολογιακά, έχει διαμορφωθεί η συλλογιστική ότι οι διαφορές οι σχετικές με την περιουσία του Κράτους, τα κοινόχρηστα και τα ιδιόχρηστα δημόσια πράγματα διέπονται αποκλειστικώς από το δημόσιο δίκαιο και συνεπώς συνιστούν διοικητικές διαφορές. Εξ αντιδιαστολής, οι πράξεις που αφορούν την ιδιωτική περιουσία του Κράτους, επειδή ακριβώς κατατείνουν στην κερδοφόρα εκμετάλλευσή της με σκοπό τη χρηματοδότηση του Δημοσίου, είναι ιδιωτικής φύσεως και δεν υπόκεινται στον ακυρωτικό έλεγχο του Συμβουλίου της Επικρατείας. Άρα οι πράξεις του Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. που προσκαλούν τον  ΟλΣτΕ 1985/2016, όπου τα περιφερειακά αεροδρόμια της Ελλάδος μεταβιβάστηκαν στο Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. προκειμένου να ιδιωτικοποιηθούν. Τα αεροδρόμια χαρακτηρίστηκαν ως μη δημόσια κοινόχρηστα πράγματα, αλλά οικονομικώς εκμεταλλεύσιμα έργα υποδομής. Στην προκειμένη υπόθεση, η πρόσκληση ενδιαφέροντος που εκδόθηκε από το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. για την εκμετάλλευση των αεροδρομίων της Ελλάδος –με τελική κατακύρωση υπέρ της κοινοπραξίας εταιρειών FRAPORT AG – SLENTEL Ltd– έναντι μισθώματος προς το Δημόσιο δεν συνιστούσε διοικητική εκτελεστή πράξη, επομένως απορρίφθηκαν οι ασκηθείσες αιτήσεις ακυρώσεως ως απαράδεκτες.

Όπως το εταιρικό δίκαιο ορίζει, έτσι και ο ιδρυτικός νόμος του Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. προβλέπει στα άρθρα 3 επόμ. Νόμου τα σχετικά με το Διοικητικό του Συμβούλιο, το καταστατικό του, τη διαχείριση και όλα τα αφορώντα θέματα της εσωτερικής οργάνωσης του νομικού προσώπου. Στον Νόμο κάποια από τα ανωτέρω οργανωτικά θέματα ρυθμίζονται ειδικά κι εκτενώς, ενώ άλλα επαφίενται στις ρυθμίσεις του κοινού εταιρικού δικαίου περί ανωνύμων εταιρειών.Εν κατακλείδι, το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ., ως Ανώνυμη Εταιρεία, έχει ως σκοπό μέσω της διαχείρισης της ιδιωτικής περιουσίας του Κράτους, την ενίσχυση του κρατικού ταμείου, προκειμένου αυτό με τη σειρά του να μπορεί να αντεπεξέρχεται στις διεθνείς του υποχρεώσεις. Οι πράξεις με τις οποίες γίνεται η διαχείριση αυτή δεν είναι διοικητικές, ώστε να μπορούν να προσβληθούν με αίτηση ακύρωσης, αλλά δημιουργούν ιδιωτικές διαφορές. Τέλος, με τα δημοσιευμένα ως τώρα δεδομένα –εκ μελέτης του Ιδρύματος Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών– η ενίσχυση του ΑΕΠ από τις ιδιωτικοποιήσεις του Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ αποτιμάται στο ποσό του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ ετησίως, ενώ συνεχίζει να εκδίδει προσκλήσεις ενδιαφέροντος για διαγωνιστικές διαδικασίες εκμετάλλευσης των ιδιωτικών πραγμάτων του Δημοσίου.

Πηγές

• Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου Α.Ε.: https://www.hradf.com/
• Ν. 3986/2011: https://www.minfin.gr/nomoi/-/asset_publisher/R70RHvx4EwU1/content/url-node-6681?inheritRedirect=false
• Ευγενίας Πρεβεδούρου, Πρόσφατη νομολογία για τις ιδιωτικοποιήσεις λιμένων (ΣτΕ Ολ 1129, 1144/2016) και αεροδρομίων (ΣτΕ 1985, 1986/2016) [Διοικητικό Οικονομικό Δίκαιο, 9-11-2016]: https://www.prevedourou.gr/%CF%80%CF%81%CF%8C%CF%83%CF%86%CE%B1%CF%84%CE%B7-%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B9%CF%82-%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%80/
• ΟλΣτΕ 1985/2016: https://kgogos.files.wordpress.com/2016/12/a1985-2016.pdf
• Προσωπικές σημειώσεις μαθημάτων

Συμέλα Θεοδοσιάδου

Γεννηθείσα το 1996, είναι επί πτυχίω φοιτήτρια στο Τμήμα Νομικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από ξένες γλώσσες, κατέχει άριστη γνώση της αγγλικής. Έχει παρακολουθήσει ημερίδες και συζητήσεις με νομικό περιεχόμενο. Μέσα από την αρθρογραφία, ευελπιστεί ότι θα κατανοήσει, διευρύνει κι ερευνήσει περαιτέρω το αντικείμενο σπουδών της. Στον ελεύθερό της χρόνο, ανάμεσα στις ασχολίες της, ξεχωρίζει τη δραστηριοποίησή της ως ενεργού μέλους φοιτητικού πολιτιστικού συλλόγου της Θεσσαλονίκης. Συμμετέχει στο εγχείρημα του OffLine Post αρθρογραφώντας κυρίως με νομικό άξονα.