Του Θεοφάνη Φουσέκη,
Ήταν Σάββατο, όταν η Μαδαγασκάρη βρέθηκε πρωτοσέλιδο σε πολλές εφημερίδες παγκοσμίως. Οι εφημερίδες αυτές παρουσίασαν δυο λόγους, για τους οποίους η χώρα αυτή βρέθηκε στο προσκήνιο των παγκόσμιων συζητήσεων. Πρώτον, ήταν η ανακοίνωση δημιουργίας ενός οργανικού εμβολίου κατά του ιού COVID-19 και, δεύτερον, η ανακοίνωση αποχώρησής της από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Τα γεγονότα ξεκινούν στις 16 Μαΐου του 2020, όταν ο Πρόεδρος της Μαδαγασκάρης, Andry Rajoelina, ανακοίνωσε την αποχώρηση της χώρας του από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), λόγω της δυσπιστίας που δείχνει ο υπόλοιπος κόσμος -και ιδίως η Ευρώπη- στο γεγονός πως μια χώρα της Αφρικής κατάφερε τόσο νωρίς να παρασκευάσει ενός είδους εμβόλιο κατά του Covid-19. Πιο συγκεκριμένα, ισχυρίστηκε ότι: «Η Ευρώπη δημιούργησε οργανισμούς, με την επιθυμία η Αφρική να είναι εξαρτημένη από αυτή. Είναι, όμως, ακριβώς η ήπειρος αυτή που βρήκε ένα φάρμακο κατά του Κορωνοϊού. Παρά ταύτα, η Ευρώπη νομίζει ότι έχει το μονοπώλιο της πληροφόρησης, και για αυτό, δεν δέχεται να το αναγνωρίσει». Παράλληλα, διαδόθηκαν ισχυρισμοί πως ο ίδιος ο Οργανισμός Υγείας προσέφερε στη Μαδαγασκάρη 20 εκατομμύρια ευρώ για να αποσύρει η χώρα το φυτικό εμβόλιο που είχε θέσει σε κυκλοφορία. Την ίδια στιγμή, ο Πρόεδρος Rajoelina υποστήριξε πως ο ίδιος ο οργανισμός, όπου χώρες συμμετέχουν, υπό το πρόσχημα ότι θα τους βοηθήσει, υπάρχει με σκοπό να σκοτώνει Αφρικανούς. Για το λόγο αυτόν, παρότρυνε και τις άλλες αφρικανικές χώρες να αποχωρήσουν από τον ΠΟΥ.
Ωστόσο, τι πραγματικά ισχύει; Τι είναι θεραπεία αυτή που ανακάλυψε η Μαδαγασκάρη; Είναι ακόμη μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας; Τέλος, αποτελεί η θεραπεία αυτή μια μελλοντική λύση για την καταπολέμηση του ιού;
Ήταν Τρίτη, 26 Απριλίου, όταν ο Πρόεδρος της Μαδαγασκάρης παρουσίασε ένα τοπικό μείγμα, το οποίο ισχυρίστηκε πως αποτελεί τη θεραπεία του ιού που μαστίζει ολόκληρο τον κόσμο. Αναλυτικότερα, υποστήριξε πως έχουν πραγματοποιηθεί δοκιμές σε ανθρώπους και ήδη έχουν αναρρώσει πλήρως δύο άτομα που είχαν νοσήσει από το «γραφικό», όπως είπε ο ίδιος, κορωνοϊό, μέσα σε μια βδομάδα,. Για να υποστηρίξει κιόλας τα λόγια του, ήταν ο πρώτος, μπροστά από ένα πλήθος υπουργών και διπλωματών, που ήπιε το μείγμα αυτό, ώστε να αποδείξει πως το προϊόν θεραπεύει παρά βλάπτει. Από τι αποτελείται, όμως, το φυτικό αυτό τσάι που θεραπεύει τον ιό μέσα σε μια βδομάδα;
Από τη μια πλευρά, οι εκπρόσωποι του ινστιτούτου IMRA (Κέντρο Εφαρμοσμένης Έρευνας) της Μαδαγασκάρης εξήγησαν περαιτέρω, πως το βασικό συστατικό του μείγματος αυτού είναι το φυτό Αρτεμισία, που έχει χρησιμοποιηθεί για την επιτυχή αντιμετώπιση της μαλάριας, σε συνδυασμό και με άλλα γηγενή βότανα. Ο γενικός διευθυντής του ιδρύματος υποστήριξε πως το μείγμα αυτό θα χρησιμοποιηθεί κυρίως ως μέτρο προφύλαξης από τον ιό, αλλά και πως την ίδια στιγμή, κλινικές έρευνες αποδεικνύουν πως μπορεί να χορηγηθεί ακόμη και ως εντατική θεραπεία. Από την άλλη πλευρά, το αμερικάνικο κέντρο για τον έλεγχο ασθενειών (Centers for Disease Control) ισχυρίζεται πως δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που αποδεικνύουν πως φυτικά μείγματα ή εναλλακτικές θεραπείες είναι αποτελεσματικές ενάντια στη μάχη με τον ιό. Αντιθέτως, υποστηρίζει ότι κάτι τέτοιο μπορεί να είναι επικίνδυνο για την υγεία.
Επιπλέον, είναι αληθές πως οι ισχυρισμοί του Προέδρου Rajoelina, τόσο για την αποχώρηση της χώρας του από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, όσο και για την άρνηση της Ευρώπης να αναγνωρίσει την επιτυχία της Μαδαγασκάρης, προέκυψαν από μια συνέντευξή του στο γαλλικό κανάλι ειδήσεων France 24. Στη διάρκεια της συνέντευξης, όμως, υποστήριξε, αντίθετα με τα λόγια που, εντέλει, του αποδόθηκαν, πως, πρώτον, όντως αν δεν ήταν η Μαδαγασκάρη και αν ήταν κάποια ευρωπαϊκή χώρα που είχε ανακαλύψει τη θεραπεία, δε θα υπήρχαν αμφισβητήσεις από την πλευρά της διεθνούς κοινότητας. Δεύτερον, υποστήριξε πως η Ευρώπη δεν μπορεί να αποδεχθεί πως μια χώρα, όπως η Μαδαγασκάρη, ανακάλυψε μια φόρμουλα που θα σώσει τον κόσμο. Ωστόσο, ποτέ δεν αναφέρθηκε στην αποχώρηση της χώρας του από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ούτε κατήγγειλε την αποδοτικότητά του, ούτε φυσικά και ανέφερε την αποδοχή χρημάτων από τον ΠΟΥ, με υποτιθέμενο αντάλλαγμα την καταστροφή της θεραπείας. Αντίθετα, η Μαδαγασκάρη παραμένει ενεργό μέλος του Οργανισμού, το οποίο, μάλιστα, από τις 22 Μαΐου, συμμετέχει στο εκτελεστικό συμβούλιο της Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας. Επίσης, κυβερνητικοί εκπρόσωποι αρνήθηκαν κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς αυτούς και δήλωσαν, πως τα λόγια αυτά δεν ειπώθηκαν ποτέ και αποτελούν ένα ψευδό- κατασκεύασμα του Τύπου.
Ωστόσο, το τέλος δεν είναι αίσιο. Αντιθέτως, η λεγόμενη θεραπεία που θα έσωζε τον κόσμο, όχι μόνο δεν απέδωσε, αλλά έφερε τη χώρα σε χειρότερη κατάσταση από ότι ήταν. Δυο μήνες μετά την ανακοίνωση της υποτιθέμενης θεραπείας που θα εξόντωνε τον ιό, η κυβέρνηση της Μαδαγασκάρης θέτει τη χώρα για δεύτερη φορά σε κατάσταση lockdown. Ήταν Παρασκευή 10 Ιουλίου, όταν ο Πρόεδρος της χώρας ανήγγειλε ότι μόνο οι αναγκαίες επιχειρήσεις, όπως τα supermarket, θα παραμείνουν ανοιχτές, ενώ διέκοψε τις διεθνείς πτήσεις, επιβάλλοντας τα καινούργια μέτρα με την παρουσία 500 στρατιωτών.
Ένα μήνα αργότερα και η χώρα η οποία ξεκίνησε με 12 κρούσματα και κανένα θάνατο, προκαλώντας παγκόσμια έκπληξη με την ανακοίνωση εύρεσης μιας θεραπείας κατά του κορωνοϊού και καταλαμβάνοντας πολλά πρωτοσέλιδα, κατέληξε με 13.643 κρούσματα και 164 θανάτους.
Και η υπόθεση της Μαδαγασκάρης δημιουργεί την εξής απορία: Είναι, άραγε, και το εμβόλιο που ανακάλυψε πρόσφατα η Ρωσία μια φρούδα ελπίδα που θα της κόψει τα φτερά; Ή μήπως είναι όντως το φως στο τούνελ;
