Του Παναγιώτη Στέφου,
Η ολοκλήρωση της μακράς διαδικασίας επικράτησης του ΚΚΚ (Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας) στο εσωτερικό της Κίνας ολοκληρώθηκε με το τέλος του εμφυλίου πολέμου με το αντίπαλο GMD (Guomindang) και την εκδίωξη των Ιαπώνων από τη χώρα. Το πολίτευμα της Λαϊκής Δημοκρατίας ανακοινώθηκε ως το επίσημο πολίτευμα στην 21η Σεπτεμβρίου 1949. Η πρώτη περίοδος διακυβέρνησης της χώρας μπορεί να χαρακτηριστεί ως δημιουργική: συνοδεύτηκε από οικοδομικά προγράμματα, ανάπτυξη και την εφαρμογή καινοτομιών. Οι παραγωγικές δομές άλλαξαν, ώστε η χώρα να παύσει να αποτελεί μία αγροτική οικονομία και να γίνει μία σύγχρονη, βιομηχανική δύναμη. Αυτή η διαδικασία προϋπέθετε τον πλήρη πολιτικό έλεγχο εκείνων των συνισταμένων εντός της χώρας, που θα επέτρεπαν την πολυπόθητη αλλαγή. Γι’ αυτόν τον λόγο, το ΚΚΚ προχώρησε στη διόγκωση της βάσης του: από 4.448.080 μέλη έφτασε τα 5.821.604 το 1953.
Σταδιακά, το ΚΚΚ ανέλαβε την ηγεσία όλων των μαζικών οργανώσεων της χώρας. Οι στρατιωτικές της δυνάμεις σταθμεύτηκαν σε νευραλγικά σημεία, ώστε να ελεγχθούν τα νέα σύνορα. Η πρώτη από τις αποφάσεις της κεντρικής επιτροπής του κόμματος ήταν να παραμείνουν στις θέσεις τους όσοι δημόσιοι αξιωματούχοι είχαν διοριστεί όσο το GMD διοικούσε την Κίνα. Η δεύτερη απόφασή τους περιλάμβανε τον περιορισμό του πληθωρισμού, πράγμα που απέτρεψε τη δυσαρέσκεια των μισθωτών τάξεων της χώρας. Άλλες αποφασιστικές διατάξεις του κόμματος ήταν η δραστική ελάττωση της πορνείας και του εθισμού στο όπιο εντός της χώρας. Οι τοπικές επιτροπές του κόμματος, επίσης, αποθάρρυναν τη χρήση των επιδεικτικών κουρεμάτων και τρόπων ένδυσης από τους κατοίκους των πόλεων. Σε όλη αυτή τη διαδικασία, τακτικές κοινωνικής συμμόρφωσης, που αποδείχθηκαν ανεφάρμοστες, κατά τη δεκαετία του 1930, αξιοποιήθηκαν επιτυχώς από τους Κομμουνιστές.
Οι σταδιακές αυτές αλλαγές στην κοινωνία επετεύχθησαν χάρη στην εφαρμογή δύο μηχανισμών: ο πρώτος αφορούσε την εκμετάλλευση των τεχνικών ικανοτήτων εκείνων των δημοσίων υπαλλήλων, που είχαν διοριστεί από το GMD, ώστε να καλυφθούν οι θέσεις στα υπουργεία. Οι υπάλληλοι αυτοί θα αντικατασταθούν με την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης των Κομμουνιστών, που θα λάμβαναν τις θέσεις αυτές μελλοντικά. Η άλλη μέθοδος ήταν η χρήση των μαζικών οργανώσεων, οι οποίες στελεχώνονταν από μέλη όλων των κοινωνικών τάξεων της Κίνας, μεταξύ των οποίων μέλη της εργατικής τάξης, γυναίκες και τα εργατικά σωματεία της χώρας. Με αυτόν τον τρόπο, παρά το γεγονός πως το ΚΚΚ ήταν ένα εξαρχής αγροτικό κίνημα, κατάφερε να εξαπλώσει την επιρροή του στην κοινωνία των πόλεων.
Επίσης, οι Κομμουνιστές είχαν πλέον τη δυνατότητα να ολοκληρώσουν έναν από τους πρωιμότερους στόχους τους: τη διάλυση του φεουδαρχικού συστήματος στις αγροτικές επαρχίες της Κίνας. Παρά την ιδεολογική εχθρικότητα των Κομμουνιστών απέναντι στην τάξη των γαιοκτημόνων, ορισμένοι από τους πλουσιότερους δεν διώχθηκαν, ώστε να αποφευχθεί η πτώση στην αγροτική παραγωγή. Παρ’ όλα αυτά, το κόμμα ήταν αποφασισμένο να αποδώσει στους αγρότες, που είχαν μαζικά ενταχθεί στο κίνημα, αυτό που τους είχαν υποσχεθεί. Το κύμα βίας, που εξαπλώθηκε, ώστε να αποτιναχθούν τα προνόμια των γαιοκτημόνων, ήταν φρικαλέο, θυμίζοντας τα χειρότερα επεισόδια που σημειώθηκαν στον πόλεμο κατά των Ιαπώνων. Υπολογίζεται πως στη διαδικασία εξαλείφθηκε 1 στις 6 οικογένειες γαιοκτημόνων σε όλη την Κίνα, δηλαδή χάθηκαν πάνω από 1 εκατομμύριο ζωές.
Μία άλλη έκφανση αυτών των «μαζικών εκστρατειών» ήταν η έξωση όλων των ξένων συμφερόντων από την Κίνα. Το Κομμουνιστικό Κόμμα άρχισε να υποπτεύεται οποιονδήποτε είχε σχέση με οργανώσεις δυτικών και κατήσχε όπλα και ραδιοφωνικές συσκευές που έφεραν οι υπάλληλοί τους. Το κυνήγι αυτό δεν περιοριζόταν μόνο στις επιχειρήσεις των Ευρωπαίων, αλλά και σε όλους τους θρησκευτικούς, πολιτισμικούς και υγειονομικούς συλλόγους που είχαν ιδρύσει. Πολλοί Κινέζοι, που εργάζονταν σε τέτοιους οργανισμούς, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα. Οι περισσότεροι λευκοί είχαν εγκαταλείψει τη χώρα μέχρι τις αρχές του 1950. Στα εργοστάσια των δυτικών, πολλοί εργάτες πείστηκαν να διαδηλώσουν δημόσια κατά της βιαιότητας των παλιών τους εργοδοτών.
Ακολούθησαν ακόμα δύο μαζικές εκστρατείες: μία κατά των ακολούθων του Chiang Kai-shek, το κόμμα και οι στρατιωτικές δυνάμεις του οποίου είχαν εκδιωχθεί στην Ταϊβάν και κατά των εγχώριων καπιταλιστών. Και στις δύο αυτές εκστρατείες, το Κομμουνιστικό Κόμμα χρησιμοποίησε την επιρροή του, ώστε να πείσει τα στελέχη των οργανώσεών τους να εξαπολύσουν τον θυμό τους ενάντια στους ταξικούς τους εχθρούς. Μέρος αυτής της προσπάθειας ήταν η χρήση της λαϊκής καταφρόνησης, ώστε να αναγκαστούν οι καπιταλιστές και οι εργοδότες της Κίνας να ομολογήσουν τα οικονομικά τους εγκλήματα. Κατά τη διεξαγωγή των διώξεων κατά των αντεπαναστατών, δεν έλειψαν και οι μαζικές εκτελέσεις, ακόμα και σε δημόσια θέα. Όσοι επέζησαν από τις διώξεις του Κόμματος έχασαν κάθε ευκαιρία να ενσωματωθούν στη νέα κοινωνία.
Βιβλιογραφία
- John King Fairbank & Merle Goldman, China: A New History, σελ. 343-350
- Jonathan D. Spence: The Search for Modern China, σελ. 514-518
Γεννήθηκε στις 16-6-1996 στο νησί της Ρόδου. Σπουδάζει στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ, ακολουθώντας την κατεύθυνση της Ιστορίας. Αγαπημένα θέματά του αποτελούν ο μακρύς 19ος αιώνας και ο Ευρωπαϊκός Μεσαίωνας. Πέραν της ασχολίας του με την Ιστορία ασχολείται ερασιτεχνικά με το θέατρο και τη λογοτεχνία.
