Της Αναστασίας Ερνεάνου,
Με επιτυχία –και παρά τις αντίξοες συνθήκες λόγω της νέας πραγματικότητας που έχει διαμορφωθεί λόγω κορωνοϊού– στέφθηκε για έκτη συνεχόμενη χρονιά ο Εθνικός Διαγωνισμός Εικονικής Δίκης. Μάλιστα, η καινοτομία αυτήν τη χρονιά έγκειται στο γεγονός ότι διεξήχθησαν ταυτόχρονα διαδικασίες και των τριών δικαιοδοσιών: ποινική, πολιτική, διοικητική. Παρακάτω αναλύεται η διαδικασία της πρώτης, ενώ παράλληλα αναδεικνύεται και η αξιόλογη προσπάθεια και το έργο των διαγωνιζόμενων ομάδων.
Η υπόθεση της ποινικής δικαιοδοσίας αφορούσε μια εταιρεία, τη Γεωργιάδης ΑΕ, η οποία συστεγαζόταν με την εταιρεία Αντωνίου ΑΕ και η οποία αποφάσισε την ανέγερση μιας αποθήκης 1.100 τετραγωνικών μέτρων στον προαύλιο χώρο. Το πρωί της 28ης Ιουνίου 2019 ο μεταφορέας της εταιρείας Αντωνίου ΑΕ, Χρήστος Ασημακόπουλος, στάθμευσε το φορτηγό της εταιρείας παραπλεύρως της αποθήκης, ενώ δυόμισι ώρες αργότερα, στις 9:30 π.μ., η υπάλληλος της εταιρείας Γεωργιάδης ΑΕ, Ασημίνα Καλογήρου, διαπίστωσε μέσα από τις κάμερες που υπήρχαν στο εσωτερικό της αποθήκης την ύπαρξη καπνών, ενώ αμέσως η λειτουργία των καμερών διακόπηκε. Αμέσως δύο από τα μέλη του προσωπικού ασφαλείας, ο Λεωνίδας Σπύρου και ο Αχιλλέας Ελευθεριάδης, έτρεξαν στο προαύλιο και διαπίστωσαν πως το φορτηγό που ήταν σταθμευμένο δίπλα από την αποθήκη, καθώς και η δεξιά πλευρά της αποθήκης είχαν τυλιχτεί στις φλόγες. Ο Λεωνίδας Σπύρου έπειτα από τηλεφωνική επικοινωνία με τον διευθυντή της Γεωργιάδης ΑΕ, Χριστόφορο Γεωργιάδη ο οποίος δεν είχε ακόμα προσέλθει στην εταιρεία, έτρεξε στην αποθήκη προκειμένου να βρει τα κλειδιά των φορτηγών τα οποία ήθελε να απομακρύνει από το φλεγόμενο μέρος, όπως του ζητήθηκε και ενώ βρίσκονταν ήδη δύο άτομα τα οποία προσπαθούσαν να κατασβήσουν τις φλόγες με δύο πυροσβεστήρες. Ο Χριστόφορος Γεωργιάδης αμέσως ειδοποίησε την Πυροσβεστική η οποία κατέφτασε μετά από 15 λεπτά. Η φωτιά κατασβήνεται επιτυχώς, αλλά δυστυχώς η πυροσβεστική βρίσκει ένα απανθρακωμένο σώμα, του Λεωνίδα Σπύρου, καθώς και δύο κατεστραμμένους πίνακες ζωγραφικής που χρονολογούνταν, όπως αποκαλύφθηκε στη συνέχεια, από το 1314 μ.Χ. Οι πίνακες είχαν τοποθετηθεί προσωρινά στην αποθήκη της Γεωργιάδης ΑΕ, δύο ημέρες πριν το συμβάν και ανήκαν σε φίλο του Χριστόφορου Γεωργιάδη, τον Στέφανο Φιλίππου. Έτσι, κατηγορούνται για εμπρησμό από αμέλεια (264 παρ. 2 ΠΚ) και ανθρωποκτονία εξ αμελείας (302 ΠΚ) ο Χριστόφορος Γεωργιάδης, ενώ για το έγκλημα της φθοράς μνημείου από αμέλεια (57 του ν. 3028/ 2002) και της υπεξαίρεσης μνημείου (54 του ν. 3028/2002) ο Στέφανος Φιλίππου.Στην πρωτολογία τους οι ομάδες της υπεράσπισης της κατήγορου αναφορικά με την κατηγορία περί εμπρησμού εταιρείας Χατζηαλεξάνδρου, η οποία νομιμοποιείται ενεργητικώς καθώς δικαιούται αποζημιώσεως κατά τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα λόγω της καταστροφής εμπορευμάτων που φυλάσσονταν στην εν λόγω αποθήκη ανέπτυξαν τους κάτωθι ισχυρισμούς. Όπως υποστήριξαν οι ομάδες, ο εμπρησμός αποτελεί ένα έγκλημα το οποίο ολοκληρώνεται με το συγκεκριμένο εκείνο αποτέλεσμα, αυτό της πυρκαγιάς, από την οποία προκύπτει κίνδυνος για πράγματα ή άνθρωπο, όπως και συνέβη στην υπόθεση. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο εμπρησμός κατά το κατηγορητήριο συντελείται με παράλειψη (15 ΠΚ), δηλαδή την παράλειψη λήψης των αναγκαίων νόμιμων μέτρων, προκειμένου να αποφευχθεί η προσβολή κάποιου εννόμου αγαθού, όπως η ανθρώπινη ζωή ή η ιδιοκτησία. Αφού λοιπόν καταφάσκεται η αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος του εμπρησμού, προχωρούμε στην υποκειμενική, δηλαδή την ψυχική σύνδεση του δράστη με την παράνομη και άδικη συμπεριφορά του. Ο Χριστόφορος Γεωργιάδης κατηγορείται για το εν λόγω έγκλημα εξαιτίας της αμελούς συμπεριφοράς του. Τι σημαίνει αυτό; Στο πρόσωπό του συντρέχει τόσο εξωτερικά αμελής συμπεριφορά, δηλαδή αντικειμενικό σφάλμα να λάβει τα απαραίτητα μέτρα, καθώς, όπως προκύπτει από τις μαρτυρικές καταθέσεις και την πραγματογνωμοσύνη, η μία και μοναδική έξοδος κινδύνου που υπήρχε είχε μήκος 70 εκατοστά αντί για 90 και υπήρχαν μόνο 2 πυροσβεστήρες, ενώ έπρεπε να υπάρχουν 5. Ακόμα, δεν είχαν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα πυρασφάλειας (π.χ το χειροκίνητο σύστημα σε περίπτωση ανίχνευσης καπνού), όπως ορίζει το π.δ 41/2018. Παράλληλα, στο πρόσωπό του συντρέχει και εσωτερική αμέλεια, καθώς μπορούσε να προβλέψει έναν τέτοιο κίνδυνο και τον αποδεχόταν ή ήλπιζε πως δεν θα επέλθει. Μάλιστα, από τις περισσότερες ομάδες υποστηρίχθηκε πως το γεγονός ότι πήρε έστω και αυτά τα ελλιπέστατα μέτρα, καταδεικνύει τη γνώση του και την αποδοχή εκ μέρους του του πιθανού κινδύνου. Ειδικά το γεγονός ότι επρόκειτο για αποθήκη φύλαξης χαρτικών και παρεμφερών υλικών, καθώς και η θέση του ως διευθυντή ενισχύουν το μέτρο επιμέλειας, που όφειλε να επιδείξει ο κατηγορούμενος.
Στην πρωτολογία της η υπεράσπιση του κατηγορουμένου για το έγκλημα του εμπρησμού έθεσε πρώτα ένα δικονομικό ζήτημα όσον αφορά τη μαρτυρική κατάθεση του κατηγορούμενου η οποία δεν δύναται να αξιοποιηθεί, όπως υποστήριξαν οι ομάδες, καθώς σύμφωνα με το 171 του Νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ο κατηγορούμενος εξετάστηκε με όρκο και χωρίς συνήγορο, γεγονός που παραβιάζει τα δικαιώματά του σε δίκαιη δίκη. Η υπεράσπιση επίσης, υποστήριξε πως τα μέτρα που είχε λάβει ο Γεωργιάδης ήταν επαρκή και μπορούσαν κατά την κοινή λογική να ανταποκριθούν σε περίπτωση ανάγκης, ενώ η πυρκαγιά που ξέσπασε: πρώτον, οφειλόταν σε έκρηξη που ξεκίνησε από το φορτηγό το οποίο ήταν σταθμευμένο δίπλα στην αποθήκη και δεν είχε συντηρηθεί επαρκώς από την υπεύθυνη εταιρεία Αντωνίου και δεύτερον, αποτελούσε ένα όλως εξαιρετικό γεγονός, το οποίο δεν θα μπορούσε καν να προβλέψει ο κατηγορούμενος. Σημαντικό είναι το στοιχείο ότι ο διευθυντής είχε θεσπίσει έναν κανονισμό σύμφωνα με τον οποίο απαγορευόταν η στάθμευση των φορτηγών κοντά στην αποθήκη, αλλά και το γεγονός πως εκείνη τη μέρα, Παρασκευή, δεν είχαν προγραμματιστεί μεταφορές και συνεπώς, ο Γεωργιάδης δεν μπορούσε να φανταστεί καν τον κίνδυνο έκρηξης.
Όσον αφορά τη δεύτερη κατηγορία της ανθρωποκτονίας εξ αμελείας, η αγωγή, για την οποία νομιμοποιούνται ενεργητικώς οι γονείς του θανόντος που δικαιούνται αποζημιώσεως λόγω ψυχικής οδύνης, ενέμειναν στην ελλιπή λήψη μέτρων πυρασφάλειας και στο γεγονός πως ο διευθυντής ζήτησε από το θύμα να απομακρύνει τα φορτηγά, τα κλειδιά των οποίων κατά πάγια πρακτική τοποθετούνταν στην αποθήκη προς διευκόλυνση των μεταφορέων. Η παράλειψη του Γεωργιάδη έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία εξαιτίας της βαρύτητας της θέσης που κατέχει ως διευθυντή, δηλαδή της εγγυητικής του θέσης έναντι των εργαζομένων.
Από την πλευρά της η υπεράσπιση ενέμεινε στο γεγονός ότι η τηλεφωνική επικοινωνία του θανόντος με τον Γεωργιάδη επρόκειτο για απλή σύσταση χωρίς δεσμευτικό χαρακτήρα και πως ο διευθυντής δεν ήταν υποχρεωμένος να γνωρίζει την πρακτική των οδηγών για την τοποθέτηση των κλειδιών. Ακόμα, υποστηρίχθηκε ότι η έξοδος κινδύνου βρισκόταν στα αριστερά, ενώ φλεγόταν η δεξιά πλευρά της αποθήκης. Το σημαντικότερο όμως, επιχείρημα ήταν το ζήτημα της αυτοδιακινδύνευσης του θύματος. Συγκεκριμένα, ο Λεωνίδας Σπύρου εισήλθε αυτοβούλως από ηθικό και μόνο καθήκον στην αποθήκη και γνωρίζοντας τον κίνδυνο που αντιμετωπίζει διέκοψε τον αιτιώδη σύνδεσμο.
Όσον αφορά τον Στέφανο Φιλίππου το ελληνικό Δημόσιο ως κατήγορος, υποστήριξε πρώτον ότι τα μηνύματα μεταξύ της κυρίας Παπαχρήστου η οποία ήταν υποψήφια αγοράστρια των πινάκων και του κατηγορούμενου δεν εμπίπτουν στο πεδίο προστασίας του 19 Συντάγματος και δεύτερον πως η υπεξαίρεση αφορά τη συμπεριφορά του δράστη να συμπεριφέρεται ως ιδιοκτήτης, στοιχείο το οποίο και συντρέχει στην προκειμένη περίπτωση, αφού ο Φιλίππου είχε πάρει ακόμα και προκαταβολή για την πώληση των πινάκων. Επίσης, πληρούνται τόσο η αντικειμενική όσο και η υποκειμενική υπόσταση της φθοράς μνημείου κατά το νόμο.
Η υπεράσπιση από την πλευρά της ενέμεινε στη θέση πως παραβιάζεται το απόρρητο της επικοινωνίας των προσώπων με την κατάθεση από έναν τρίτο, έστω και εκπρόσωπο της Παπαχρήστου και τα στοιχεία αυτά δεν θα έπρεπε να αξιοποιηθούν, ενώ ως προς την αμέλεια υποστηρίχθηκε ότι ο Φιλίππου πήρε επαρκή μέτρα, αφού φύλαξε τους πίνακες σε αποθήκη ιδιαίτερα ευαίσθητη για μικρό διάστημα και μάλιστα, ρώτησε ποιος έχει πρόσβαση στην αποθήκη. Δεν θα μπορούσε να προβλέψει την πυρκαγιά και για αυτό «ουδείς υποχρεούται εις τα αδύνατα».Έπειτα, ακολούθησε η εξέταση δύο μαρτύρων, του Αχιλλέα Ελευθεριάδη που, όπως προαναφέρθηκε, ανήκει στο προσωπικό ασφαλείας, καθώς και της Δανάης Νικολάκου, υπαλλήλου της πυροσβεστικής. Οι ερωτήσεις που έγιναν αφορούσαν κυρίως τα πραγματικά περιστατικά και οι μάρτυρες προσπάθησαν να «δώσουν φως στην υπόθεση». Στη συνέχεια, ακολούθησε η δευτερολογία, κατά την οποία τα μέρη ενέμειναν και υποστήριξαν ακόμα περισσότερο τα επιχειρήματά τους, βασιζόμενοι πλέον και στις καταθέσεις των μαρτύρων.
Παρευρισκόμενη στη διεξαγωγή της δίκης, θα μπορούσα να αναφέρω πως όλες οι ομάδες κατέβαλαν αξιόλογες προσπάθειες και το επίπεδο ήταν ιδιαίτερο υψηλό. Στον τελικό έφτασαν οι ομάδες Π6 με 348,8 πόντους και η Π1 με 338,6 πόντους. Νικήτρια αναδείχθηκε η ομάδα Π6 του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Κομοτηνής, η οποία στον τελικό ανέλαβε την υπεράσπιση του κατήγορου και στελεχωνόταν από τον Ανδρέα Βουβάκη, τον Νίκο Καψάλη, τον Αναστάσιο Μαλιδέλη και τον προπονητή Ευάγγελο Φαρμακίδη.
Γεννήθηκε το 2000. Σπουδάζει στο τμήμα της Νομικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει παρακολουθήσει πλήθος σεμιναρίων σχετικά με τα εγχώρια και τα διεθνή δρώμενα. Αγαπάει τα ταξίδια και είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη όσον αφορά τον εθελοντισμό.
