Της Σοφίας Μηλιοπούλου,
Το εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας Μπαράκα, εγκατεστημένο στην περιοχή Αλ Ντάφρα του Άμπου Ντάμπι, παραλιακά του Περσικού κόλπου, πρόκειται για τον πρώτο πυρηνικό σταθμό στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και, κατ’επέκτασιν, σε ολόκληρη την αραβική χερσόνησο. Απαρτίζεται συνολικά από 4 πυρηνικούς αντιδραστήρες, τύπου APR-1400, η κατασκευή των οποίων βασίστηκε σε τεχνολογία που αναπτύχθηκε από τον Οργανισμό Ηλεκτρικής Ενέργειας της Κορέας. Ο Οργανισμός Πυρηνικής Ενέργειας των Εμιράτων χρηματοδότησε, το Δεκέμβριο του 2009, με 20 δισεκατομμύρια δολάρια, την κορεατική εταιρία για την παραγωγή αυτού του σταθμού, που αποτελεί ορόσημο για τον αραβικό κόσμο. Η προσφερόμενη τεχνολογία είναι τόσο προηγμένη, ώστε οι αντιδραστήρες που εξοπλίζουν το εργοστάσιο είναι προσαρμοσμένοι στις επικρατούσες συνθήκες -κυρίως κλιματολογικές- και καλύπτουν στο έπακρο τις ανάγκες της χώρας, με το κτίριο να είναι σχεδιασμένο να αντέχει σεισμούς υψηλότερους των 7 βαθμών στην κλίμακα των Ρίχτερ. Η 1η Αυγούστου του 2020 θεωρήθηκε ιστορική μέρα, διότι, λόγω προβλημάτων ασφαλείας, καθυστέρησε για 3 χρόνια, η λειτουργία του πρώτου αντιδραστήρα, του οποίου η κατασκευή έχει ολοκληρωθεί πλήρως, εδώ και 2 χρόνια. Το γεγονός αυτό αυξάνει τις προσδοκίες για την επιτυχημένη λειτουργία των υπολοίπων 3 αντιδραστήρων, αλλά και το πώς θα βοηθήσουν την βιώσιμη ενέργεια.
Το εργοστάσιο αποτελεί ένα πρωτοποριακό έργο, το οποίο, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας, «θα παίξει καίριο ρόλο στις εμπορικές επιχειρήσεις και την ενίσχυση της αειφόρου ανάπτυξης». Οι στόχοι του πυρηνικού σταθμού Μπαράκα είναι σαφείς. Συγκεκριμένα, αποσκοπούν στην κάλυψη του ¼ των αναγκών ηλεκτρικής ενέργειας των ΗΑΕ και στην αποτελεσματικότερη, καθαρότερη και πιστοποιημένη παροχή ενέργειας, η οποία θα συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα της χώρας. Αναμένεται με την ολοκλήρωση των εργασιών να εξοικονομηθούν περισσότερα από 21 εκατομμύρια τόνοι εκπομπών άνθρακα, οι οποίοι, στην πράξη, ισούνται με την απομάκρυνση σχεδόν 3,5 εκατομμυρίων αυτοκινήτων από τους δρόμους. Αδιαμφισβήτητα, ένα έργο τέτοιου βεληνεκούς θα συνδράμει καθοριστικά στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας και την περιβαλλοντική της διαφοροποίηση. Η χρήση αξιόπιστης πυρηνικής ενέργειας και η παροχή υπηρεσιών και προϊόντων υψηλότερων σε ποιότητα θα αποτελέσουν αρωγό, προκειμένου η χώρα να ανέλθει οικονομικά, ενώ, παράλληλα, θα προάγει την εικόνα μιας περιβαλλοντικά ευσυνείδητης χώρας, μέσω των φιλικών προς το περιβάλλον αντιδραστήρων και των ανύπαρκτων ρύπων τους. Τέλος, δεν πρέπει να παραλειφθεί πως το άνοιγμα του εργοστασίου θα προσφέρει πληθώρα θέσεων εργασίας, όπως επίσης και υψηλή κατάρτιση, που θα βοηθήσουν στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.
Παρά τις αυξημένες προσδοκίες για τον πυρηνικό αυτό σταθμό, συνεχώς αναδύονται έντονες ανησυχίες για το μέλλον του. Η πυρηνική ενέργεια, σε όποιο μέρος του κόσμου και αν βρίσκεται, δεν παύει να είναι αμφιλεγόμενη και άκρως επικίνδυνη για τυχόν περιβαλλοντικές ζημιές. Είναι ευρέως γνωστό, πως μια τέτοια καταστροφή απαιτεί χρόνιες υπεράνθρωπες προσπάθειες για ανασυγκρότηση και σταθεροποίηση. Κατά την κατασκευή του σταθμού, κυκλοφόρησε μια έκθεση, στην οποία αναγράφεται πως βρέθηκαν ρωγμές σε κτίρια που συγκρατούν τους αντιδραστήρες, για τους οποίους, μάλιστα, χρησιμοποιούνται πλαστά ανταλλακτικά. Ταυτόχρονα, θα ήταν παράλογο να αποκλειστούν τα ενδεχόμενα επιθέσεων, τόσο από το Κατάρ, όσο και από τους αντάρτες της Υεμένης. Η κυβέρνηση του Κατάρ εξέφρασε τα παράπονά της με ένα γράμμα στο Διεθνές Πρακτορείο Ατομικής Ενέργειας, στο οποίο δήλωνε πως το έργο αποτελεί κατάφωρη απειλή για την περιφερειακή ειρήνη και το περιβάλλον, ενώ οι δεύτεροι κινούν τις υποψίες, λόγω προηγούμενων επιθέσεων στις σαουδικές εγκαταστάσεις πετρελαίου. Ένα ατύχημα ή μια επίθεση θα έχει τεράστιο αντίκτυπο στον τοπικό πληθυσμό, ο οποίος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αφαλάτωση του νερού του Περσικού κόλπου.
Εν κατακλείδι, ο πυρηνικός σταθμός Μπαράκα μπορεί να εκληφθεί ως ο τρόπος, με τον οποίο τα πλούσια σε πετρέλαιο Η.Α.Ε. θα υιοθετήσουν ένα πιο βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης, που θα συμπληρώνει, μάλιστα, τις διαλειπούσες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολική, ηλιακή), οι οποίες δε δύνανται να παράγουν ηλεκτρισμό επί μονίμου βάσεως. Εντούτοις, το πυρηνικό, είναι ένα ζήτημα που πιθανόν να οξύνει παραπάνω τις ήδη τεταμένες σχέσεις, που επικρατούν στον Κόλπο, μετά τη διπλωματική κρίση στο Κατάρ και εξαιτίας του γεωπολιτικού περιβάλλοντος της περιοχής. Η κατοχή πυρηνικής ενέργειας από μια χώρα μπορεί να την οδηγήσει στο να χάσει τον έλεγχο και να θελήσει περισσότερη δύναμη και κυριαρχία, κάτι που εύκολα επιτυγχάνεται με την ανάπτυξη και την παραγωγή πυρηνικών όπλων και την συνακόλουθη απειλή μέσω αυτών. Σε αντιδιαστολή με τα παραπάνω, τα Η.Ε.Α. εγγυούνται, πως το εργοστάσιο πληροί τα υψηλότερα πρότυπα ασφαλείας και απώτερος σκοπός του αποτελεί η σταδιακή απεξάρτηση της περιοχής από τον άνθρακα. Το μέλλον φαντάζει ευοίωνο χάρη σε αυτό το έργο, η εξέλιξη, όμως, αυτού αποτελεί υποχρέωση των δημιουργών του. Τα Η.Ε.Α. οφείλουν να προστατεύσουν την ειρήνη που επικρατεί στην περιοχή και να επιδιώξουν την περαιτέρω ανάπτυξη συνεργασιών με τα γειτονικά κράτη του Κόλπου, τα οποία ενδεχομένως να δώσουν μια χείρα βοήθειας, στην αποφυγή μιας ακόμα πυρηνικής καταστροφής.
