Του Σταύρου Λουκά,
Μεταβλητότητα και Χρόνος
Δεδομένης της ιστορικής μεταβλητότητας και της προβλεπόμενης μεταβλητότητας, πόσο μακριά μπορεί να φτάσει η τιμή της μετοχής μέχρι την ημερομηνία λήξης; Όσο μεγαλύτερη είναι η ημερομηνία και όσο μεγαλύτερη είναι η μεταβλητότητα των μετοχών, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να αλλάξει σημαντικά η μετοχή. Μια μετοχή που αυξήθηκε, από 50 € σε 100€, τις τελευταίες εβδομάδες έχει πολύ μεγαλύτερη μεταβλητότητα από μια μετοχή που παρέμεινε στα 50€ για αρκετούς μήνες στη σειρά. Ομοίως, ένα option που λήγει σε δύο μήνες θα έχει υψηλότερη εξωγενή αξία από μια επιλογή που λήγει σε ένα μήνα, απλώς και μόνο επειδή το μερίδιο έχει περισσότερες πιθανότητες να κινηθεί περισσότερο σε δύο μήνες από έναν μήνα. Η εξωγενής τιμή υπολογίζεται ως συνδυασμός τόσο της ημερομηνίας λήξης (πόσες ημέρες έως τη λήξη, ώρες ακόμη και όταν πλησιάζετε στη λήξη), όσο και της σιωπηρής μεταβλητότητας του μεριδίου. Κάθε προειδοποίηση, call ή put, θα έχει τη δική τους σιωπηρή μεταβλητότητα. Είναι αρκετά αισθητό όταν κοιτάζετε όλες τις προειδοποιήσεις για την ίδια λήξη. Μερικές φορές, μπορείτε ακόμη και να κάνετε “arbitrage” μεταξύ προειδοποιήσεων και ημερομηνιών λήξης.
Συμβόλαια Αγοράς και Πώλησης
Μέχρι τώρα, έχουμε μιλήσει μόνο για την αγορά call και put συμβάσεων. Πληρώνετε ένα ασφάλιστρο για να πάρετε ένα συμβόλαιο που σας επιτρέπει να αγοράσετε (call) ή να πουλήσετε (put) μετοχές ενός συγκεκριμένου μέσου. Δεδομένου ότι ο κίνδυνος είναι το κόστος του ασφαλίστρου σας, μπορείτε να παρατηρήσετε ότι οι επιλογές αγοράς είναι μια επικίνδυνη πρόταση.
Για να αποκομίσετε κέρδος από την πλευρά της αγοράς:
Πρέπει να έχετε σωστή κατεύθυνση. Η τιμή πρέπει να αυξηθεί για calls και να μειωθεί για τα puts. Επίσης, η μεταβολή της τιμής της μετοχής πρέπει να είναι μεγαλύτερη από το ασφάλιστρο που πληρώσατε. Ακόμα, η μεταβολή της τιμής της μετοχής πρέπει να πραγματοποιηθεί πριν από τη λήξη του δικαιώματος.
Θα παρατηρήσετε ότι τα λάθη, σίγουρα, δεν συγχωρούνται. Σίγουρα, όταν έχετε δίκιο, μπορείτε να αποκομίσετε κέρδος 100% έως 1000% σε λίγους μήνες, εβδομάδες ή ακόμα και ημέρες. Αλλά υπάρχει μια μεγάλη πιθανότητα να υποφέρετε από χιλιάδες περικοπές με τα long calls ή puts συμβόλαια σας που χάνουν αξία κάθε μέρα και θα γίνονται άχρηστα.
Συζητήσαμε, νωρίτερα, πώς οι “volatile” μετοχές μπορούν να έχουν υψηλή εξωγενή αξία. Τι συμβαίνει στην τιμή του option σας εάν η μετοχή αλλάζει πολύ και ηρεμεί ξαφνικά; Το εξωγενές τμήμα της τιμής του option θα πέσει γρήγορα επειδή η αστάθεια μειώθηκε και ο χρόνος εξακολουθεί να περνά κάθε μέρα. Με τον ίδιο τρόπο που μπορείτε να αγοράσετε options, μπορείτε επίσης να πουλήσετε options call και put. Αντί να αγοράζετε το δικαίωμα άσκησης των κλήσεων και των βολών, πουλάτε αυτό το δικαίωμα σε τρίτο μέρος (συνήθως market makers).
Για να αποκομίσετε κέρδος από την πλευρά των πωλήσεων:
Ή η τιμή της μετοχής δεν κινείται τόσο πολύ όσο το ασφάλιστρο. Ή η τιμή της μετοχής δεν μετακινείται πριν από τη λήξη του δικαιώματος. Η αγορά call και puts σημαίνει ότι πρέπει να έχετε ισχυρές πεποιθήσεις για την κατεύθυνση του μεριδίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι επειδή πουλήσατε το δικαίωμα άσκησης σε τρίτο μέρος, μπορούν να ασκηθούν ανά πάσα στιγμή. Όταν ένα μέρος ασκεί, ο μεσίτης επιλέγει τυχαία έναν από τους πωλητές options και ασκεί τη σύμβαση εκεί. Όταν βρίσκεστε στο τέλος λήψης της άσκησης, ονομάζεται ανάθεση. Όπως αναφέρθηκε, νωρίτερα, για τα περισσότερα μέρη, δεν θα εκχωρηθείτε στις σύντομες επιλογές σας, αρκεί να απομένει κάποια εξωγενής αξία (επειδή είναι πιο κερδοφόρο να πουλήσετε την option από την άσκηση). Τα options διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, λόγω της ενίοτε ανύπαρκτης εξωτερικής αξίας. Επίσης, τα options λίγο πριν από την ημερομηνία “ex-dividend”, όταν το μέρισμα είναι τόσο μεγαλύτερο από την εξωγενή αξία κινδυνεύουν, καθώς είναι ένας καλός τρόπος για να λάβετε το μέρισμα για μια μικρότερη δαπάνη μετρητών με μικρό κίνδυνο.
Συνοψίζοντας:
- Αγοράζοντας μια κλήση, ελπίζετε ότι η τιμή θα αυξηθεί σημαντικά.
- Η μέγιστη απώλεια είναι το ασφάλιστρο. Χάνετε χρήματα με το χρόνο.
- Το μέγιστο κέρδος είναι άπειρο, μείον το ασφάλιστρο.
- Αγοράζοντας ένα put, ελπίζετε ότι η τιμή θα μειωθεί σημαντικά.
- Η μέγιστη απώλεια είναι το ασφάλιστρο. Χάνετε χρήματα με το χρόνο.
- Το μέγιστο κέρδος είναι η τιμή προειδοποίησης, μείον το ασφάλιστρο.
- Πουλάτε ένα call, ελπίζετε ότι η τιμή δεν θα αλλάξει πολύ ή θα μειωθεί.
- Η μέγιστη απώλεια είναι άπειρο (απλώς μην πουλάτε κατευθείαν calls).
- Το μέγιστο κέρδος είναι το ασφάλιστρο. Κερδίζετε από το χρόνο.
“The Greeks“
Κάθε σύμβαση option έχει έναν σύνθετο τύπο για τον υπολογισμό του ασφαλίστρου του (το Black-Scholes είναι συνήθως ένα καλό μοντέλο τιμολόγησης αρχικής επιλογής για τον υπολογισμό των ασφαλίστρων).
Πράγματα που θα καθορίσουν το option premium είναι:
- Τρέχουσα τιμή μετοχής.
- Call or Put.
- Επιλογές αμερικανικού ή ευρωπαϊκού style.
- Κόστος χρημάτων (ή ποσοστό χωρίς κίνδυνο).
- Μεταβλητότητα.
- Ο χρόνος λήξης.
Υπάρχουν τέσσερις βασικές τιμές που υπολογίζονται από την τρέχουσα τιμή επιλογής: Delta, Gamma, Theta και Vega. Στον κόσμο των options, τους αποκαλούμε “The Greeks”.
Η Delta είναι το πώς συσχετίζεται η τιμή προαίρεσής σας με την υποκείμενη τιμή μετοχής. Εξ ορισμού, οι 100 μετοχές έχουν delta 100. Εάν ένα option έχει delta 50, αυτό σημαίνει ότι εάν η τιμή της μετοχής αυξηθεί κατά 1€ η νέα τιμή της επιλογής σας σημαίνει ότι κερδίσατε 50€. Αντίθετα, μια πτώση 1€ σημαίνει ότι θα χάσετε 50€.
Το Gamma είναι ο ρυθμός αλλαγής της delta, καθώς η υποκείμενη τιμή της μετοχής αλλάζει. Εκτός αν είστε market maker ή κάνετε κλιμάκωση gamma (επωφελούμενος από μικρές αλλαγές στην τιμή της μετοχής), δεν πρέπει να ανησυχείτε πάρα πολύ για το Gamma.
Το Theta είναι πόσα χρήματα χάνετε ή κερδίζετε ανά ημέρα. Στα συμβόλαια επιλογής σας. Εάν αγοράσατε ένα call/put, το Theta σας θα είναι αρνητικό (χάνετε χρήματα κάθε μέρα λόγω του χρόνου που περνάει πιο κοντά στη λήξη της σύμβασης και η τιμή της επιλογής σας διαβρώνεται αργά). Εάν πουλήσατε ένα call/put, το Theta σας θα είναι θετικό (κερδίζετε χρήματα κάθε μέρα από το ασφάλιστρο). Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το Theta επιταχύνεται, καθώς πλησιάζετε στη λήξη. Για την ίδια προειδοποίηση και μεταβλητότητα, ένα Theta για ένα option που έχει ένα μήνα απομένει θα είναι μικρότερο από το Theta για ένα option που έχει απομείνει μία εβδομάδα και μεγαλύτερη από ένα option που έχει απομείνει 6 μήνες.
Το Vega είναι το πόσο θα αυξάνεται ή θα μειώνεται η τιμή προαίρεσής σας, όταν η σιωπηρή αστάθεια της τιμής της μετοχής αυξάνεται κατά 1%. Εάν έχετε αγοράσει μερικά calls ή puts, το Vega σας θα είναι θετικό, καθώς η εξωγενής αξία σας θα αυξηθεί όταν αυξάνεται η μεταβλητότητα. Αντίθετα, εάν πουλήσατε μερικά calls ή puts, το Vega σας θα είναι αρνητικό. Από την πλευρά των πωλήσεων, θέλετε η πραγματική μεταβλητότητα να είναι χαμηλότερη από την υπονοούμενη μεταβλητότητα για να κερδίσετε χρήματα.
Γι’ αυτό λέμε συχνά ότι πουλάτε options για να πουλήσετε την αστάθεια. Όταν η μεταβλητότητα είναι υψηλή, πουλήστε τα options. Όταν η μεταβλητότητα είναι χαμηλή, αγοράστε options. Όχι το αντίθετο. Αυτό εξηγεί επίσης γιατί μερικοί άνθρωποι χάνουν χρήματα όταν παίζουν κέρδη μετοχών, παρά το γεγονός ότι είναι κατευθυντικά σωστά.
Είναι κάτοχος πτυχίου Οικονομικών Επιστημών και έχει 2 μεταπτυχιακά (Msc in Finance και MBA). Εργάζεται από το 2015 σε ιδιωτική εταιρεία παροχής λογιστικών υπηρεσιών ως υπεύθυνος μισθοδοσίας και είναι εξειδικευμένος σε θέματα εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας. Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια και ενδιαφέρεται για την εγχώρια και τη διεθνή οικονομία. Ήταν υποψήφιος το 2019 στις εκλογές του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.
