Της Νίκης Μαχαιρίδου,
Στα σύγχρονα κράτη, η εκπαίδευση κατοχυρώνεται ως αυτονόητο δικαίωμα, το οποίο η εκάστοτε πολιτική εξουσία οφείλει να παραχωρεί και να προασπίζει. Το δικαίωμα του ανθρώπου στη μόρφωση έχει πάψει να θεωρείται προνόμιο των λίγων, καθώς στις μέρες μας, ακόμη και το 60% των παιδιών που ζουν σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, καταφέρνουν να ολοκληρώσουν τη φοίτησή τους στο σχολείο.
Με το πέρασμα των χρόνων, ο τομέας της εκπαίδευσης έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου, ωστόσο δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την κρίση που εξακολουθεί να διέρχεται. Το σχολείο και το εκπαιδευτικό μας σύστημα αντιμετωπίζουν προβλήματα που παρακωλύουν τη λειτουργία του και θέτουν υπό συνεχή αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητά του. Η ελλιπής υλικοτεχνική υποδομή, οι αναποτελεσματικές αλλαγές που θεσπίζει η εκάστοτε κυβέρνηση, η απουσία του προγράμματος αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, είναι μερικά από τα πολλά παραδείγματα.
Η θέσπιση καίριων μεταρρυθμίσεων με κεντρικό άξονα τη βελτίωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος, με σκοπό την ανάδειξή του σε ένα σύγχρονο σχολείο που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των πολιτών, κρίνεται πλέον αναγκαία. Η εφαρμογή και η λειτουργία ενός σύγχρονου σχολείου αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάδειξη του μαθητή σε έναν καλλιεργημένο πολίτη, κριτικά σκεπτόμενο με κοινωνικές ευαισθησίες και δημοκρατικό φρόνημα. Για την επίτευξη των στόχων αυτών, απαιτείται να αλλάξει εκ βάθρων η μορφή του σημερινού ελληνικού σχολείου.
Συγκεκριμένα, πρέπει να αλλάξουν οι μέθοδοι και το πνεύμα διδασκαλίας. Το σχολείο πρέπει να γίνει χώρος ουσιαστικής μάθησης, στο οποίο ο μαθητής ούτε θα αποκομίζει ούτε θα υιοθετεί κατακερματισμένες γνώσεις. Οι εκπαιδευτικοί είναι αναγκαίο να χρησιμοποιούν ποικιλία διδακτικών μεθόδων και να μην περιορίζονται στη γνωστή δασκαλοκεντρική μέθοδο εξέτασης των μαθητών. Με τη χρήση νέων τρόπων εξέτασης οι μαθητές να γίνουν πιο ενεργοί σχετικά με τη συμμετοχή τους στην αίθουσα διδασκαλίας, αναπτύσσοντας παράλληλα την κριτική τους ικανότητα.
Τα προβλήματα που ταλανίζουν τα ελληνικά σχολεία, πρέπει επιτέλους να επιλυθούν. Ο μαθητής πρέπει να έχει πρόσβαση σε καλά εξοπλισμένα εργαστήρια και βιβλιοθήκες. Η «ζώνη του πολιτισμού» χρειάζεται να καθιερωθεί, ώστε όλοι οι μαθητές να έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ένα μάθημα για να ασχοληθούν, όπως η μουσική, τα εικαστικά, ο κινηματογράφος. Με αυτόν τον τρόπο, ο μαθητής ανακαλύπτει τις δεξιότητες και τις ικανότητές του, καθώς ασχολείται με το κομμάτι της δημιουργίας και της συνεργασίας.
Ωστόσο, σημαντικότατο ρόλο για τη βελτίωση του σχολείου διαδραματίζουν και οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί. Χρειάζεται να εξασφαλιστεί η άρτια κατάρτιση και επιμόρφωσή τους. Οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να παρακολουθούν προγράμματα, ώστε να ενημερώνονται για τις νέες διδακτικές μεθόδους και τη σωστή αξιολόγηση των μαθητών.
Ο ρόλος του δασκάλου είναι πολύ ουσιαστικός για το κάθε παιδί ξεχωριστά. Ο μαθητής βρίσκει στο πρόσωπο του δασκάλου έναν πολύτιμο βοηθό, στην προσπάθειά του να ξεπεράσει τις δυσκολίες που τον εμποδίζουν να αφομοιώσει την γνώση ή να ενταχθεί στο σύνολο των συμμαθητών του. Ο υπεύθυνος δάσκαλος δίνει κίνητρα στον μαθητή για να προσπαθήσει, ακόμη ένας δάσκαλος μπορεί να αποτελέσει έμπνευση και πρότυπο για τον μαθητή και να του εμφυσήσει την αγάπη του για την γνώση, με αυτόν τον τρόπο ο δάσκαλος συμβάλλει στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και της πνευματικής εξέλιξης του νέου.
Η σχέση δασκάλου και μαθητή είναι αμφίδρομη. Στην πραγματικότητα, «παιδεύονται» και οι δυο, αποκομίζοντας ο καθένας χρήσιμα πράγματα από τον άλλον. Όταν σε ένα σχολείο υπάρχουν δάσκαλοι με γνώση και αγάπη για το λειτούργημα που ασκούν, που θέτουν ως προτεραιότητα τα παιδιά και τη μόρφωσή τους, οι όποιες δυσκολίες και κρίσεις ενυπάρχουν, μπορούν να ξεπεραστούν.
Γεννήθηκε το Νοέμβριο του 2000. Είναι προπτυχιακή φοιτήτρια στο Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει παρακολουθήσει πληθώρα σεμιναρίων σχετικά με την πολιτική και τις διεθνείς σχέσεις. Είναι μέλος της Avaaz κοινότητας και ασχολείται ενεργά με το κομμάτι του εθελοντισμού. Υπήρξε συντάκτρια του OffLine Post σε κοινωνικά και ιστορικά θέματα.