Του Νικόλα Λιαροδήμου,
Δεκαέξι χρόνια πριν, οι Ολυμπιακοί Αγώνες επέστρεφαν στο σπίτι τους. Η Ελλάδα, αφού διοργάνωσε τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες το 1896, αναλάμβανε ξανά τη διοργάνωσή τους το 2004. Στις 13 Αυγούστου του ιδίου έτους, μία, ομολογουμένως, φαντασμαγορική τελετή έναρξης συνδύασε πολλά από τα στοιχεία που συνθέτουν την Ελλάδα και σήμανε την έναρξη της 28ης διοργάνωσης. Η συνέχεια, έως και την εξίσου ιδιαίτερη τελετή λήξης, ήταν γεμάτη συναίσθημα. Η Ελλάδα, η χώρα που γέννησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες, διεξήγαγε μία διοργάνωση με απόλυτο προγραμματισμό και ασφάλεια! Εξαιρετικά έργα υποδομής φιλοξένησαν 10.625 αθλητές και υποστήριξαν 5.500 προπονητές και συνοδούς σε κάθε τους ανάγκη. Η πατρίδα μας γινόταν η οικοδέσποινα για αποστολές προερχόμενες από 201 χώρες του κόσμου, ξεδιπλώνοντας τη φημισμένη ελληνική φιλοξενία…
Στις 29 Αυγούστου του 2004 η φλόγα στον πυρσό του Ολυμπιακού Σταδίου έσβηνε, σημαίνοντας το τέλος μίας υποδειγματικής διοργάνωσης. Από τότε, καμία μέρα έως σήμερα δεν γέννησε υπερηφάνεια σχετικά με την κληρονομιά των Ολυμπιακών Αγώνων.
Η Ελλάδα τη δεκαετία του ’90 ετοιμάζεται πυρετωδώς για την ανάληψη της διοργάνωσης, και εν τέλει τα καταφέρνει. Ένα φιλόδοξο σχέδιο συλλαμβάνεται και υλοποιείται. Εγκαταστάσεις οικιστικές, αθλητικές και υποστηρικτικές γεννιούνται στο Λεκανοπέδιο Αττικής. Υφιστάμενες αναβαθμίζονται, ενώ η ελληνική περιφέρεια παραχωρεί χώρους για τη διεξαγωγή των αγώνων στους οποίους γίνονται επίσης παρεμβάσεις. Ο προϋπολογισμός του κόστους αγγίζει τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ. Κατά την ολοκλήρωση των εργασιών, η επένδυση έχει κοστίσει, εν τέλει, περί τα 8,2 δισεκατομμύρια ευρώ.
Όσο χρήσιμη φάνηκε η υποδομή μέχρι την 29η Αυγούστου, άλλο τόσο αδιάφορη κατάντησε στη συνέχεια! Η εγκληματική απραξία της κεντρικής εξουσίας οδήγησε τις υπερσύγχρονες ολυμπιακές εγκαταστάσεις σε παρακμή. Υφαρπάχτηκαν υλικά αγαθά, λεηλατήθηκαν εξοπλισμοί κτηρίων και αθλητικών υποδομών και καταστράφηκαν συνοδευτικά έργα. Σήμερα έχουν την εικόνα ρημαγμένων ερειπίων, μία εικόνα που δεν τιμά κανέναν. Μία εικόνα για την οποία ευθύνονται άπαντες όσοι διετέλεσαν πολιτικοί άρχοντες του τόπου από το 2004 και έκτοτε.
Το σχέδιο της αξιοποίησης που είχε συνταχθεί την περίοδο 2001-2004, όπως ομολογεί ο γ.γ. Ολυμπιακών Αγώνων, την ίδια περίοδο, κύριος Κώστας Καρτάλης, ουδέποτε εφαρμόστηκε. Για κάθε εγκατάσταση ξεχωριστά, προβλεπόταν στοχευμένη αξιοποίηση προς όφελος της κοινωνίας, αλλά όταν οι αγώνες έληξαν, έληξε και η θέληση για αποδοχή αυτής της σημαντικής κληρονομιάς.
Μία βόλτα, έστω και εικονική, στα ολυμπιακά ακίνητα, είναι απολύτως βέβαιο πως θα γεννήσει συναισθήματα λύπης και οργής. Πώς δύναται ένα οργανωμένο κράτος να δημιουργεί μία υποδομή και να μην τη συντηρεί. Γιατί κανένα κόμμα εξουσίας δεν κατόρθωσε να αποδώσει το σπουδαίο αυτό κληροδότημα στην κοινωνία. Ερωτήματα που δεν κάνουμε στο δημόσιο διάλογο, κυρίως γιατί γνωρίζουμε εκ των προτέρων πως είναι μία ιστορία ντροπής και θλίψης.
Το 2004 κερδίσαμε μία μάχη, αυτή της διοργάνωσης, έκτοτε χάσαμε τον πόλεμο της αξιοποίησης. Δεν νοείται διαφορετική ερμηνεία στο γεγονός πως τρία κόμματα εξουσίας κυβέρνησαν έκτοτε είτε κατά μόνας είτε από κοινού, με μικρότερα λόγω των συγκυβερνήσεων, αλλά κανένας σχηματισμός δεν κατόρθωσε να αποδώσει την παρακαταθήκη της Ολυμπιάδας στην κοινωνία. Αυτό, λοιπόν, είναι μία ιστορία ντροπής. Γιατί πώς αλλιώς να εξηγηθεί η ανοχή του κράτους στο γεγονός πως το κεντρικό κτήριο του Ολυμπιακού Χωριού, αντί να μετατραπεί σε νοσοκομείο όπως προτάθηκε ή σε κυβερνητικό κτήριο, αφέθηκε, με την ανοχή του κράτους, σε εργαστήριο απογύμνωσης των καλωδίων που αποξηλώθηκαν από τα κτήρια και τις γύρω εγκαταστάσεις. Πώς αλλιώς να εξηγηθεί το γεγονός πως από το 2006 που οι νέοι οικιστές του χωριού εγκαταστάθηκαν, ουδέποτε είχαν την προσοχή του κρατικού μηχανισμού. Και αν αφήσουμε πίσω μας την παρακμή του Ολυμπιακού Χωριού και στρέψουμε την προσοχή μας στις εγκαταστάσεις του Ελληνικού ή όποιας άλλης τοποθεσίας, το ίδιο συμπέρασμα, αυτό της εγκατάλειψης. Υποδομές που κόστισαν δεκάδες και εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, αντί να αποδοθούν σε αθλητικούς συλλόγους, αφέθηκαν στην τύχη τους, που εν τέλει ήταν κακή.
Κάθε μία από αυτές τις εγκαταστάσεις θα μπορούσε να παραχωρηθεί προς χρήση σε αθλητικά σωματεία, ώστε αυτά να αποκτήσουν στέγη. Και όσες έμεναν «ορφανές», το ίδιο το κράτος θα έπρεπε να ωθήσει στη δημιουργία σωματείων, με εισαγωγή τεχνογνωσίας, έτσι ώστε η Ελλάδα να γίνει ένα κράτος που θα γεννά αθλητές όλων των αθλημάτων.
Η πραγματική κληρονομιά που θα λάμβανε η νέα γενιά θα έπρεπε να ήταν ισάξια με τη θέλησή της να ασχοληθεί με το ποδόσφαιρο μετά το θρίαμβο της Εθνικής το 2004. Αλλά δεν ήταν, γιατί το κεντρικό κράτος μετέτρεψε με την αδιαφορία του τα στολίδια του 2004 σε σκουπίδια.
Με ελάχιστες από τις υποδομές να έχουν αξιοποιηθεί, η κριτική που γίνεται κρίνει τις ηγεσίες της χώρας, έκτοτε, ανίκανες και τις όποιες εξαγγελίες έγιναν ανεύθυνες, μιας και δεν μετατράπηκαν σε προσπάθειες…
Η ανοχή όμως δεν ήταν μόνο χαρακτηριστικό γνώρισμα της εκάστοτε ηγεσίας, αλλά και των μελών της κοινωνίας. Η αγωνιστική διάθεση των πολιτών για αποδοχές και δικαιώματα δεν επέδειξε τον ίδιο ζήλο, όταν χρειάστηκε να υποδείξει στο κεντρικό κράτος κατευθύνσεις. Πολίτες και συλλογικότητες απείχαν από τη διεκδίκηση της προσοχής του κράτους επί του κληροδοτήματος των Ολυμπιακών Αγώνων. Δεν μπορούμε σήμερα να υποδεικνύουμε ως μοναδικό υπαίτιο της καταστροφής την κεντρική ή περιφερειακή διοίκηση, χωρίς να συμπεριλάβουμε την ατομική και συλλογική ευθύνη του πολίτη. Από τη μονάδα έως και την ομάδα, από τα κατά τόπους σώματα ασφαλείας έως και την κεντρική διοίκηση, άπαντες παρατηρούσαν άπραγοι την καταλήστευση μίας εκπληκτικής επένδυσης.
Η πληθώρα των Ολυμπιακών Ακινήτων υπέστη τεράστια απαξίωση, φθορά και λεηλασία. Κληροδοτήθηκε στη νέα γενιά, αντί της υποδομής, ένα παράδειγμα προς αποφυγή.
Γεννήθηκε το 1996 στην Πάτρα και μεγάλωσε στο Μάνεσι Τριταίας. Σπούδασε οικονομικά, με την παραγωγική οικονομία να του κεντρίζει το ενδιαφέρον. Πιστεύει στη δύναμη του Έλληνα να παράγει και να καινοτομεί έχοντας αδυναμία στον πρωτογενή τομέα, στα σπλάχνα του οποίου ενηλικιώθηκε.
