Κρίση και ευκαιρίες: Oι πιο «καυτοί» κλάδοι για επενδύσεις το 2020

Της Σοφίας Χρηστακίδου,

Είναι γεγονός πως η πανδημία του COVID-19 έχει αλλάξει τις ζωές μας για τα καλά. Έχουμε γίνει πιο tech friendly σε όλους τους τομείς της καθημερινότητάς μας, καθώς έχουμε υιοθετήσει νέες πρακτικές εργασίας, μιλάμε με τους αγαπημένους μας από απόσταση, διασκεδάζουμε με ηλεκτρονικά μέσα κ.ο.κ. Επίσης οι παραδοσιακοί κλάδοι που (νομίζουμε ότι) συνεισφέρουν στην οικονομία της χώρας αντιμετωπίζουν βαθύτατη κρίση. Ο κλάδος με τις πιο εμφανείς δυσκολίες αυτή τη στιγμή είναι ο τουριστικός. Λόγω της πανδημίας οι ακυρώσεις λάμβαναν χώρα σωρηδόν στα τουριστικά καταλύματα στο ξεκίνημα της σεζόν, ενώ τώρα ο εγχώριος αλλά και ο ξένος τουρισμός παραμένουν περιορισμένοι.

Η κατάσταση στην Ελλάδα μέχρι σήμερα

Και πριν από την πανδημία, όμως, το παραγωγικό μοντέλο της Ελλάδας είχε περιέλθει σε ένα τέλμα. Σε αυτό το σημείο πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Η Ελλάδα είναι μία ισχυρή βιομηχανική χώρα. Ανήκει στις 50 πιο πλούσιες χώρες του κόσμου (δηλαδή στο 25% περίπου των πιο πλούσιων χωρών). Για το 2019 η κατάταξη της Ελλάδας με βάση το ΑΕΠ της είναι η 43^η θέση[1]. Μετά το πέρας της οικονομικής κρίσης βέβαια πολλοί Έλληνες αισθάνονται ότι η χώρα τους ήταν και είναι μία φτωχή χώρα με χαμηλό επίπεδο ποιότητας ζωής. Κάτι τέτοιο φυσικά αποτελεί ψευδαίσθηση και οφείλεται στο γεγονός ότι, αν και είμαστε μία σχετικά πλούσια χώρα, το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών έχει μειωθεί πάρα πολύ κατά την τελευταία δεκαετία. Με απλά λόγια, έχουμε πλέον λιγότερα από όσα είχαμε δέκα χρόνια πριν και για τον λόγο αυτό μας φαίνεται ότι είμαστε φτωχοί.

Εκτός από πλούσια χώρα, η Ελλάδα έχει, επίσης, έναν πολύ υψηλό Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης και κατέχει την 32^η θέση σε σύνολο 189[2] χωρών. Επίσης, η χώρα μας παράγει και εξάγει κυρίως υπηρεσίες, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνει ότι έχουμε μία προηγμένη οικονομία.

Όπως αναφέραμε όμως αρχικά, τα άσχημα δεν λείπουν από την οικονομία την Ελλάδας. Τα τελευταία χρόνια δεν παρουσιάζεται ένα ξεκάθαρο σχέδιο προσέλκυσης Άμεσων Ξένων Επενδύσεων, αν και οι τελευταίες είναι πιο απαραίτητες από ποτέ, προκειμένου η Ελλάδα να μπορέσει να μετριάσει την επικείμενη ύφεση και να αποκτήσει πρόσβαση σε στρατηγικούς τομείς της παγκόσμιας οικονομίας, οι οποίοι θα μπορέσουν να αυξήσουν το επίπεδο διαβίωσής μας για πολλά χρόνια στο μέλλον. Επίσης, έχουμε ένα δαιδαλώδες γραφειοκρατικό σύστημα, ασταθές φορολογικό καθεστώς (όχι υψηλούς φόρους απαραίτητα, αλλά ασταθείς), έναν μερικώς στρεβλωμένο ανταγωνισμό (καθότι υπάρχουν καρτέλ σε κάποιους από τους κλάδους της οικονομίας μας, τα οποία δεν διαλύονται εδώ και χρόνια), βραδυκίνητη δικαιοσύνη (η οποία είναι απαραίτητη για την επίλυση οικονομικών διαφορών), brain-drain, τεχνοφοβία και άλλα πολλά που είναι γνωστά τοις πάσι. Για τη δομική μορφή της ελληνικής οικονομίας θα μπορούσαμε να κάνουμε μία πιο εκτενή ανάλυση, αλλά ξεφεύγουμε από τους σκοπούς του παρόντος άρθρου.

Το συγκεκριμένο άρθρο, λοιπόν, επιχειρεί να δώσει κάποιες κατευθύνσεις σχετικά με το ποιοι είναι οι ταχύτερα αναπτυσσόμενοι κλάδοι ανά τον κόσμο και στους οποίους θα μπορούσε να επενδύσει και η Ελλάδα, μία χώρα αρκετά πλούσια μεν, η οποία έχει μένει πίσω στο παιχνίδι της επιχειρηματικότητας δε. Το να εισέλθει η χώρα μας στους κλάδους που αναφέρονται παρακάτω είναι ζωτικής σημασίας και θα καθορίσει το αν θα συνεχίσουμε να είμαστε μία πλούσια χώρα ή αν η ανταγωνιστικότητα και ο πλούτος μας θα πέσουν σε χαμηλότερα επίπεδα που μπορεί να είναι και μοιραία για το επίπεδο διαβίωσής μας.

Οι ταχύτερα αναπτυσσόμενοι κλάδοι για το 2020

Οι τομείς που πρόκειται να αναφερθούν παρακάτω αποτελούν αναδυόμενους βιομηχανικούς κλάδους. Ως αναδυόμενοι οικονομικοί κλάδοι, χαρακτηρίζονται εκείνοι οι κλάδοι οι οποίοι αποτελούνται από λίγους –σχετικά– οικονομικούς παίκτες, οι οποίοι εμπορεύονται μία σχετικά νέα υπηρεσία ή προϊόν. Συνήθως, το νέο αυτό αγαθό προέρχεται από ένα παλαιότερο, το οποίο δεν είναι, πλέον, σε θέση να ικανοποιήσει τις ανάγκες των ανθρώπων ή απλώς το καινούριο αγαθό καλύπτει την ίδια ανάγκη πολύ καλύτερα και αποτελεσματικά. Οι κλάδοι αυτοί φέρνουν οικονομική ανάπτυξη, αντιμετωπίζουν, συνήθως, πιο φιλικά το περιβάλλον και αξιοποιούν καλύτερα τους παραγωγικούς συντελεστές (ανθρώπινο κεφάλαιο, πρώτες ύλες κλπ.).

Σύμφωνα λοιπόν με μία ευρωπαϊκή μελέτη[3] οι κυριότεροι αναδυόμενοι κλάδοι είναι οι παρακάτω:

1. Εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα του περιβάλλοντος. Πρόκειται για εταιρείες οι οποίες κατασκευάζουν αγαθά και υπηρεσίες που συμβάλλουν στη μέτρηση, στον περιορισμό ή ακόμα και στη διόρθωση της περιβαλλοντικής ζημιάς. Τα αγαθά τους μπορεί να αφορούν προβλήματα που σχετίζονται με τα απόβλητα, τον θόρυβο, τα οικοσυστήματα κλπ. Κάποιες από τις κυριότερες δραστηριότητες του κλάδου είναι η συλλογή αποβλήτων, οι δημιουργία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η ανακύκλωση, η βιώσιμη διαχείριση του νερού και οι οικο-κατασκευές (eco-constructing).
2. Ναυτιλιακή Βιομηχανία. Ο συγκεκριμένος κλάδος είναι ένας από τους πιο ισχυρούς παγκόσμια. Μάλιστα η Ελλάδα διαθέτει εξέχουσα θέση στον κλάδο αυτό. Η ναυτιλία αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τη μεταφορά ανθρώπων και εμπορευμάτων. Αποτελεί κλειδί για τον ανεφοδιασμό μας ως είδος παγκοσμίως. Οι επιχειρήσεις που θα καταφέρουν να μειώσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμά τους, θα μειώσουν αισθητά τον χρόνο μεταφοράς και θα παρέχουν μεγαλύτερη ασφάλεια κατά τη διάρκεια των μεταφορών είναι και αυτές που θα αναδυθούν μέσα στα επόμενα χρόνια.
3. Κλάδος των Μεταφορών. Εκτός από τον κλάδο της Ναυτιλίας –που πραγματικά άξιζε να κάνουμε μία ξεχωριστή αναφορά– εξαιρετικά σημαντικός είναι και ο κλάδος των μεταφορών γενικά. Η συγκεκριμένη βιομηχανία απαιτεί πολύ καλό προγραμματισμό από την πλευρά των εταιριών και πολύ καλή διαχείριση των πόρων τους, προκειμένου οι τελευταίες να μπορέσουν να είναι βιώσιμες. Έτσι όπως είναι διαρθρωμένες σήμερα οι μεταφορές, τα περιθώρια λάθους είναι πάρα πολύ μικρά. Κάθε βελτίωση στον τομέα αυτό είναι άκρως σημαντική για τις επιχειρήσεις από άποψη περιβαλλοντική, οικονομική αλλά και ικανοποίησης του πελάτη.
4. Κλάδος τηλεπικοινωνιών. Οι εφαρμογές του συγκεκριμένου τομέα είναι αμέτρητες στην εποχή μας. Όλη μας η ζωή πλέον βασίζεται –και θα βασίζεται για πολλά χρόνια ακόμα– στις τηλεπικοινωνίες. Η αύξηση των ταχυτήτων του διαδικτύου, η μείωση των τεχνικών προβλημάτων και οι αμέτρητες διευκολύνσεις που μας παρέχουν τα δορυφορικά συστήματα είναι μερικοί μόνο από τους τομείς στους οποίους οι εταιρείες του κλάδου εργάζονται αυτή τη στιγμή προκειμένου να παράγουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες, τα οποία είναι φυσικά άκρως απαραίτητα στην εποχή της πληροφορίας.
5. Προσωπική Ιατρική / Φαρμακευτική. Ο κλάδος αυτός βρίσκει εφαρμογή στην ιατρική τεχνολογία, στον εγχειρητικό εξοπλισμό, στην τεχνολογία πληροφοριών (σχετική με την ιατρική φυσικά), στην κατασκευή δομών που μπορούν να υποστηρίξουν την προσωπική ιατρική, στις κλινικές δοκιμές, στην προληπτική προσωπική ιατρική φροντίδα για την αποφυγή ασθενειών και αύξηση του προσδόκιμου ζωής και άλλα πολλά.

Συνοψίζοντας, λοιπόν, η Ελλάδα είναι μία χώρα με αρκετό πλούτο στην οποία αξίζει κανείς να ζει, θα πρέπει όμως να φροντίσουμε ώστε να διατηρήσουμε τον πλούτο αυτό μέσα από την επένδυση σε καινοτόμες βιομηχανίες (που όχι μόνο θα αυξήσουν τον πλούτο μας, αλλά θα βελτιώσουν και το επίπεδο διαβίωσής μας) και να χαράξουμε μία βιώσιμη εθνική στρατηγική η οποία αφορά τις επενδύσεις.

Αναφορές

[1] Για τα σχετικά στοιχεία βλέπε εδώ: https://data.oecd.org/gdp/gross-domestic-product-gdp.htm

[2] Για τα σχετικά στοιχεία βλέπε εδώ: http://hdr.undp.org/sites/all/themes/hdr_theme/country-notes/GRC.pdf

[3] Για ανάγνωση όλης της μελέτης βλέπε εδώ: https://ec.europa.eu/research/industrial_technologies/pdf/emerging-industries-report_en.pdf