Της Τερψιχόρης Κουδούνα,
Στο πλαίσιο των δημοκρατικών απαιτήσεων του συστήματος της Ε.Ε. και του «κοινού δεσμού» που διέπει τα κράτη – μέλη της, η Κομισιόν εγκαινιάζει κάθε Ιανουάριο -από το 2016- το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης (European Solidarity Corps- ESC). Στις 24/11/2016 ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, στην ομιλία για τα τεκταινόμενα της Ένωσης, δήλωσε την πρόθεσή του να υπερκεράσει εμπόδια και να εντείνει τις προσπάθειες για τη στήριξη νέων που επιθυμούν να αλλάξουν τα «κακώς κείμενα». Η πρωτοβουλία αυτή διαδέχθηκε ως προς την εμπειρία και τη δομή την προηγούμενη, “European Voluntary Service”, ενώ καίριο ρόλο διαδραμάτισε ο επίτροπος κ. Χρήστος Στυλιανίδης. Το οργανωτικό και νομικό μέρος του έργου βασίζεται στον οδικό χάρτη της Μπρατισλάβας, που ορίζει συγκεκριμένα παραδοτέα για την καταπολέμηση της ανεργίας.
Το ESC προσφέρει δυνατότητες για όσους νέους μεταξύ 18-30 ετών επιθυμούν να κάνουν εθελοντισμό ή να εργαστούν σε ειδικευμένα προγράμματα στη χώρα τους ή στο εξωτερικό στο χρονικό πλαίσιο μεταξύ 2-12 μηνών. Υπάρχει δυνατότητα εγγραφής και δήλωσης συμμετοχής από τα 17 έτη, αλλά εν ενεργεία η δραστηριότητα ξεκινά από τα 18 έτη, και οι δηλώσεις συμμετοχής εκτελούνται διαδικτυακά σε ειδικές πλατφόρμες.
Οι συμμετέχοντες θα αδράξουν την ευκαιρία για συμμετοχή σε μαθητεία και πρακτική άσκηση, με εμπειρίες, γλωσσομάθεια, ποικίλες προσλαμβάνουσες και κατάρτιση που θα λειτουργήσει ως έρεισμα για την απαρχή της σταδιοδρομίας τους και της μετέπειτα επαγγελματικής τους ανέλιξης. Παράλληλα, διευρύνονται οι ορίζοντές τους, επιτυγχάνεται η γνωριμία με την παγκόσμια κουλτούρα και καινούριες διαπολιτισμικές και φιλικές αλληλεπιδράσεις. Στο τέλος του προγράμματος ο νέος έχει εφοδιαστεί γνωστικά, ενώ δικαιούται πιστοποιητικό που αποδεικνύει τη συμμετοχή του. Η Ε.Ε. ως Συμπολιτεία μέσω της οποίας περατώνονται διεθνή και πανευρωπαϊκά οράματα τη στιγμή που από τα εθνικά κράτη σύμφωνα με τον Habermas «δεν μπορούν να εκπληρωθούν τα φιλόδοξα λειτουργικά προαπαιτούμενα της δημοκρατικής διαμόρφωσης της βούλησης των πολιτών», εμπιστεύεται τη νεολαία και τις καινοτομίες της και με γνώμονα το ρήμα «θέλω» της παραδίδει τη σκυτάλη, να σμιλεύσει το μέλλον της. Το φάσμα δραστηριοτήτων είναι ευρύ και άπτεται με τομείς ένταξης και υποδοχής (όπως καταπολέμηση φυλετικών διακρίσεων, ένταξη προσφύγων και μεταναστών), ιδιότητας του πολίτη και δημοκρατικής συμμετοχής (κυρίως ενασχόληση με κέντρα λήψης αποφάσεων), πρόληψης καταστροφών και αποκατάστασης (όπως αποκατάσταση ζημιών με ασφάλεια), εκπαίδευσης (όπως καταπολέμηση της πρώιμης εγκατάλειψης του σχολείου), υγείας και ευεξίας, απασχόλησης και επιχειρηματικότητας (ιδίως μέσα καταπολέμησης της ανεργίας), δημιουργικότητας και πολιτισμού (μέσω δημιουργικών τεχνών), αλλά και αθλητισμού (κυρίως ισότητα και αντιμετώπιση μαζικού αθλητισμού).
Η εξολοκλήρου προσπάθεια αφανισμού των δαμόκλειων -οικονομικών και κοινωνικών- παθών έγκειται στις επιλέξιμες δράσεις για χρηματοδότηση, αλλά και στους συμμετέχοντες. Οι ίδιοι μπορούν αφενός μεν να είναι δημόσιοι ή ιδιωτικοί φορείς χωρών που έχουν λάβει σχετικό σήμα ποιότητας και είναι σε θέση να λάβουν χρηματοδότηση με σκοπό την υλοποίηση έργων. Αφετέρου δε, είναι εφικτό να είναι ομάδες νέων που έχουν εγγραφεί στην πύλη ESC, και με ειδική χρηματοδότηση να πραγματοποιήσουν τα δικά τους έργα.
Έως σήμερα οι θέσεις του προγράμματος έχουν υπερβεί τις 161.000, ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός εκτιμάται πάνω από 117.650.000 ευρώ. Μέχρι τον Ιούνιο του 2019 υπήρχαν 3.342 ελληνικές συμμετοχές στο ESC σε σύνολο 138.000 εγγεγραμμένων νέων. Οι νέοι που πρωτίστως χρειάζεται να σέβονται τις προδιαγραφές, την αποστολή και τους στόχους του Σώματος, καθρεφτίζουν τις αξιώσεις της παγκοσμιοποίησης και είναι σε θέση να αλλάξουν τον παλμό της εποχής. Απαραίτητη προδιαγραφή για συμμετοχή είναι η μόνιμη κατοικία σε ένα από τα κράτη της Ε.Ε. ή: στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, της Τουρκίας, του Λιχτενστάιν, της Νορβηγίας, της Ισλανδίας, της Αλβανίας, της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, του Κοσσυφοπεδίου, του Μαυροβουνίου, της Σερβίας, της Αρμενίας, του Αζερμπαϊτζάν, της Λευκορωσίας, της Γεωργίας, της Μολδαβίας, της Ουκρανίας, της Αλγερίας, της Αιγύπτου, του Ισραήλ, της Ιορδανίας, του Λιβάνου, της Λιβύης, του Μαρόκο, της Συρίας, της Τυνησίας, της Παλαιστίνης και της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Θα ήταν παράλειψη να μην υπογραμμιστούν οι παροχές των νέων από τα προγράμματα που τους αποδεσμεύουν από περαιτέρω έξοδα και τους κινητοποιούν για συμμετοχή. Συγκεκριμένα, προσφέρονται δωρεάν μετακινήσεις, έξοδα διαμονής και ορισμένα διαβίωσης, ασφάλιση καθ’ όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας και σχετική εκπαίδευση – mentoring. Οι συμμετέχοντες στον τομέα της πρακτικής άσκησης και της μαθητείας συνάπτουν συμβάσεις με τη χώρα υποδοχής, σύμφωνα με τη νομοθεσία της και τις συλλογικές συμβάσεις της, με ημερήσια αμοιβή (διάρκεια 2-6 μήνες με μία δυνατότητα ανανέωσης). Οι θέσεις εργασίας, τέλος, (διάρκεια 3-12 μήνες) αφορούν εργασία πλήρους ωραρίου. Συνήθως, όταν το άτομο ειδικεύεται σε κάποιον τομέα, προηγείται από κάποιο άλλο που δεν έχει κατάρτιση στον τομέα αυτό.
Η αλληλεγγύη μεταξύ πολιτών, σε διασυνοριακό επίπεδο ως κοινό ιδανικό εντός και εκτός της ευρωπαϊκής κοινωνίας, αποτελεί έναυσμα για συμμετοχή στο ECS ατόμων με αναπηρία που ενδεχομένως να έχουν αποκλειστεί από τον εργασιακό στίβο. Έργα, όπως της Λετονίας «Μια ειδική θέση για ειδικά άτομα», της Ελλάδας για την προστασία των δασών και της Λιθουανίας, όπου πέντε νέοι με αναπηρία δημιούργησαν τον δικό τους «κοινωνικό καφέ», αποδεικνύουν περίτρανα το δημοκρατικό στοιχείο του Σώματος, αποτελώντας πρότυπο προς μίμηση για τα κράτη ως προς την τήρηση των απαράγραπτων δικαιωμάτων για την προστασία και τον σεβασμό ατόμων με αναπηρία, όπως καταγράφηκαν από δεσμευτικές νομοθετικές πράξεις, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να ενταχθούν ομαλά στο «κοινωνικό γίγνεσθαι».
Για τον ανθρωπισμό, πρώτη αξία σηματοδοτεί ο άνθρωπος με τη δικαιοσύνη, τη φιλία μεταξύ λαών, την αλληλεγγύη, την αλληλοβοήθεια και τα δικαιώματα να είναι θεμελιακές αρχές. Σε περιπτώσεις, που τα όρια της πολύπλευρης ανάπτυξης μετατοπίζονται, καλείται η Ε.Ε. να γαλουχήσει Ευρωπαίους πολίτες υπεύθυνους, να αναβιβάσει και να δώσει ίσες ευκαιρίες σε νέους ανθρώπους που πιστεύουν στο ιερό δικαίωμα εκπλήρωσης των υποχρεώσεων και διεκδίκησης των δικαιωμάτων. Ο Πρόεδρος Γιούνκερ σημειώνει: «Το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης θα δημιουργήσει ευκαιρίες για τους νέους που επιθυμούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην κοινωνία και θα τους βοηθήσει να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους, γιατί και η υφήλιος και η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζονται περισσότερη αλληλεγγύη. Τούτο ήταν πάντα για μένα η βαθύτερη ουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν μας ενώνουν οι Συνθήκες ή τα βιομηχανικά και οικονομικά συμφέροντα, αλλά οι αξίες μας. Και όσοι εργάζονται ως εθελοντές, ζουν τις ευρωπαϊκές αξίες κάθε μέρα».
ΠΗΓΕΣ
- «Το Σύστημα Διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης», επιμέλεια Κ. Στεφάνου, εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη
- https://europa.eu/youth/
solidarity/topics_el - https://www.elix.org.gr/
component/content/category/59- be-volunteer-gr-2/evs-gr - https://ec.europa.eu/info/eu-
solidarity - https://www.verianet.gr/post/
75543-to-europaiko-soma- allhlegguhs-apotelei- katakthsh-ton-po - https://hellenicaid.mfa.gr/
diethnes-plaisio-kai- anaptyxiaki-politiki/ europaiki-enosi/europaiko- soma-alleleggues-european.html - http://europedirect.eliamep.
gr/eyropaiko-soma-allileggyis- tria-chronia-meta/
Είναι δεκαεννέα ετών και πρωτοετής φοιτήτρια στο τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών του Πάντειου Πανεπιστημίου. Ασχολείται με την εκμάθηση γλωσσών που προάγουν την επικοινωνία, με τις πολεμικές τέχνες, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον της δημιουργούν το θέατρο, η ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων και τα ταξίδια.
