Του Μιχάλη Σταματόπουλου,
«Μα προς τα πού οδεύουμε; Μα πάντα προς το σπίτι».
Η νουβέλα αυτή, η οποία είναι μικρού «μήκους», δημοσιεύτηκε το 1932 με τον γερμανικό τίτλο να είναι “Morgen land falirt” ή κατά άλλους “Die Morgenlandfahrt”, σε μια περίοδο ιδιαίτερα φορτισμένη για τη Γερμανία, καθώς ο Αδόλφος Χίτλερ και το εθνικο-σοσιαλιστικό εργατικό κόμμα (NSDAP) είχαν πλέον απεριόριστη ισχύ και πλέον ήταν ορατή η ώρα που θα αναλάμβαναν ηγετικό ρόλο στην Γερμανία. Ο Έσσε σε αυτή τη μικροσκοπική νουβέλα, των περίπου 70 σελίδων, γυρνά το βλέμμα του στην Ανατολή και μας αφήνει να παρακολουθήσουμε τη γοητεία και τη φιλοσοφία της, μέσα από ένα ταξίδι με πολύ περίεργες συμπτώσεις και ισορροπίες.
Ο Χέρμαν Έσσε γεννιέται το 1870 στην Καλβ από γερμανούς γονείς με ρίζες από τη Βαλτική. Η μητέρα του δε, συμμετείχε σε λουθηρανικές ιεραποστολές σε ασιατικές χώρες. Έτσι, μεγαλώνει σε μια οικογένεια που ζει με λουθηρανικές χριστιανικές αρχές, αλλά και έχοντας υιοθετήσει την κινεζική φιλοσοφία και διδασκαλία.Ο ίδιος ζει μια αρκετά ενδιαφέρουσα ζωή, με τον ίδιο να αλλάζει επαγγέλματα από μηχανικός ρολογιών μέχρι και βιβλιοπώλης. Ακόμη, είναι γνωστός για τη στάση που κράτησε ενάντια στον Αδόλφο Χίτλερ και το αντισημιτικό κλίμα της εποχής. Το 1933, λίγες εβδομάδες μετά την άνοδο των Ναζί στην εξουσία, σχολιάζει το γεγονός με τα εξής αιχμηρά λόγια: «Είναι καθήκον των πνευματικών τύπων να στέκονται παράλληλα με το πνεύμα και να μην τραγουδούν, όταν οι άνθρωποι αρχίζουν να παίζουν τα πατριωτικά τραγούδια που τους διέταξαν οι ηγέτες τους να τραγουδήσουν». Κάπως έτσι, τα βιβλία του και ο ίδιος κέρδισαν μια θέση στη μαύρη λίστα του γερμανικού καθεστώτος. Η αναγνώριση έρχεται και το 1946 βραβεύεται με το βραβείο Γκαίτε και το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Στις 9 Αυγούστου 1962, ένας από τους τελευταίους «ιππότες», με τα χαρακτηριστικά μυωπικά γυαλιά, τελειώνει το ταξίδι του σε αυτή τη ζωή.
Η πλοκή της νουβέλας βασίζεται σε μια μυστική οργάνωση με το προσωνύμιο «Η Ένωση», η οποία έχει μακραίωνη παρουσία, με μέλη τα οποία είναι υπαρκτά και άλλα φανταστικά, από τον Μότσαρτ μέχρι και τον Δον Κιχώτη. Σκοπός τους είναι ένα ιερό ταξίδι στην Ανατολή, το οποίο έχει ως αντικειμενικό στόχο, έναν πολύ υψηλό σκοπό, την αναζήτηση και την εύρεση της Ύψιστης Αλήθειας ανάμεσα σε έναν κόσμο που ισορροπεί μεταξύ πραγματικότητας και ονείρου, με συνταξιδιώτες ονειροπόλους που επιδιώκουν τα υψηλά ιδανικά.
Ουσιαστικά, σε αυτό το έργο, ο συγγραφέας μας αφήνει να κατανοήσουμε τον εσωτερικό του κόσμο και την προσωπική του ματιά για τη ζωή και τις επιλογές του ανθρώπου, σε μια ένωση του γερμανικού ρομαντικού κλίματος μαζί με την ανατολίτικη φιλοσοφία, που την τονίζουν οι γλαφυρές αφηγήσεις του και τα γεγονότα, με την ιδιαίτερη σημασία που διαδραματίζονται συνεχώς. Ένα ακόμη στοιχείο είναι ότι ο Έσσε απομακρύνεται από τη Δύση, που εκείνη την περίοδο έχει βγει σπαραγμένη από πολεμικές συγκρούσεις, οικονομικές και αξιακές κρίσεις και στρέφει το βλέμμα του στην Ανατολή, που θεωρεί πραγματική κοιτίδα πολιτισμού και αξιών, με πραγματικό επίκεντρο τον άνθρωπο.
Γεννήθηκε το 1998 και κατάγεται από την Καλαμάτα. Είναι φοιτητής του τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας & Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, με κατεύθυνση Αρχαιολογία & Διαχείριση Πολιτισμικών Αγαθών. Του αρέσει να ερευνά την ιστορία και τους πολιτισμούς, αλλά μεγάλη αδυναμία είναι η ιστορία του αρχαίου κόσμου. Πέρα από αυτό του αρέσει να διαβάζει βιβλία, είναι φανατικός λάτρης του κινηματογράφου και των μουσείων.
