Της Σοφίας-Ζωής Παράσχου,
Μέσα σε έναν κόσμο μεγάλης και έντονης διαφορετικότητας, είναι πολύ δύσκολο να προσδιορίσεις την ταυτότητά σου και να υποστηρίξεις το «εγώ» σου. Τόσο δύσκολο και τόσο ψυχοφθόρο που πολλές φορές εθελοτυφλείς και μεταλλάσσεις εσύ ο ίδιος εσένα, για να ταιριάζεις με αυτούς που εσύ -η κοινωνία- θεωρείς ότι επιβάλλεται να ταιριάζεις. Το να υποστηρίξεις τη διαφορετικότητά σου και να κόψεις τον… ομφάλιο λώρο που σε συνδέει με το κοινωνικά πρέπον και αποδεκτό, φαντάζει σχεδόν ακατόρθωτο.
Μα ακόμη πιο ακατόρθωτο φαντάζει, μέσα στον «πανζουρλισμό» που λέγεται κοινωνική συνύπαρξη, να γνωρίσεις και να καταλάβεις το ποιος ακριβώς είσαι, πριν ακόμα χρειαστεί να αποδεχθείς το πόρισμα από αυτή σου την έρευνα.
Οικογένεια, φίλοι, κοινωνικές συναναστροφές εν γένει, ερωτικοί σύντροφοι, επαγγελματικό περιβάλλον… Να μερικοί από τους εκατοντάδες, χιλιάδες παράγοντες που μπορούν να αποκτήσουν χαρακτήρα ανασταλτικό στο να γνωρίσεις τον εαυτό σου. Η οικογένεια με τον τρόπο που σε μεγάλωσε και τον οποίο πρέπει να ακολουθείς εφόρου ζωής για να μην τους «απογοητεύσεις», οι φίλοι με τις απαιτήσεις που έχουν από σένα, απαιτήσεις όχι συμπεριφοράς αλλά χαρακτήρα, οι ερωτικοί σύντροφοι που, ορισμένες φορές, στο όνομα του να αρέσεις και να διατηρείς τη σχέση, σε οδηγούν εμμέσως στον συναισθηματικό και προσωπικό ευνουχισμό, το επαγγελματικό περιβάλλον με τις έντονες πιέσεις που σου ασκεί για να είσαι ο «σωστός και σκληρός, κυνικός επαγγελματίας».
Πώς ακριβώς να αντιληφθείς τις ανάγκες και τα θέλω σου, τις αξίες και τα «πιστεύω» σου, όταν αυτά, με έμμεσο και ύπουλο τρόπο σου επιβάλλονται από τον έξω κόσμο; Πώς να υποστηρίξεις αυτό που είσαι, να καταφέρεις να πεις «αυτός είμαι, αυτά πιστεύω, αυτά είναι τα όρια μου», όταν κι εσύ ο ίδιος δε ξέρεις πώς να αυτοπροσδιορισθείς;
Διαβάζουμε βιβλία αυτογνωσίας και βλέπουμε βαθυστόχαστες ταινίες, μπας και ερεθιστεί το υποσυνείδητο και καταλήξουμε σε δόγματα αξιών, με τα οποία θα πορευτούμε στη ζωή μας. Συναναστρεφόμαστε με λόγιους και κάνουμε δήθεν εναλλακτικές επιλογές για να τονίσουμε τη διαφορετικότητά μας, δίχως να την έχουμε οι ίδιοι αντιληφθεί. Και, συνάμα, μέσα σε όλο αυτό το «θεαθήναι» για το οποίο πολλοί από εμάς προσπαθούμε σκληρά, ζούμε μια ζωή με βασικό χαρακτηριστικό την παντελή έλλειψη ορίων σε σχέση με την επιρροή των άλλων πάνω μας και την τρομακτική άγνοια του ποιοι πραγματικά είμαστε.
Αν σε ρωτούσα τώρα, ποια είναι τα «καθαρά» γούστα σου και όχι τα μικτά, στα οποία συνυπολογίζεις τα γούστα των άλλων που προσπαθείς να ακολουθείς, τι σ’ αρέσει πραγματικά, πώς βλέπεις τον εαυτό σου τώρα και στο μέλλον, ποια είναι τα εσωτερικά όριά σου και πώς οριοθετείς ουσιαστικά την εξωτερική έκφανση της ζωής σου, θα μπορούσες να μου απαντήσεις με καθαρή τη συνείδηση και ειλικρινά;
Και αν σε ρωτούσα, ποιος πραγματικά είσαι, τι σε ξεχωρίζει από τους άλλους γύρω σου, ποια είναι τα χαρακτηριστικά της μονάδας σου, τι θα μου έλεγες;
Ούτε εγώ μπορώ να στο απαντήσω αυτό, όσα βιβλία και όσες ταινίες κι αν έχω συναντήσει και ρουφήξει με πάθος για να με… «γνωρίσω». Το στοίχημα αυτό ακόμα το παλεύω, όπως το παλεύεις εσύ και θα το παλεύω για πολύ καιρό ακόμα. Έφτασα όμως και σε ένα σημείο να αντιληφθώ ότι μέχρι τώρα, το πάλευα με τελείως λάθος τρόπο, διαιωνίζοντας ένα φαύλο κύκλο που με κρατούσε δέσμια όλων αυτών για τα οποία σου μίλησα ανωτέρω.
Και αυτό, μια νίκη δεν είναι;