Του Βασίλη Δόγκα,
Στον νέο κύκλο διαπραγματεύσεων, οι ευρωπαϊκές χώρες του Βορρά ζήτησαν, όσον αφορά τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, να μην υπερβαίνουν τα 400 δισεκατομμύρια ευρώ και οι περικοπές να έρθουν από τις επιχορηγήσεις και όχι από τα δάνεια, αποφεύγοντας τη συρρίκνωση των επιχορηγήσεων (100 με 160 δισεκατομμύρια ευρώ). Η συμβιβαστική πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, μειώνει το ποσό των επιχορηγήσεων στα 450 δισεκατομμύρια ευρώ, από τα αρχικά 500 δισεκατομμύρια, και αυξάνει αυτό των δανείων στα 300 δισεκατομμύρια ευρώ, από 250, αφήνοντας αθροιστικά το συνολικό ποσό του Ταμείου Ανάκαμψης στα 750 δισεκατομμύρια ευρώ για τις πληγείσες από την πανδημία χώρες.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης: «Δεν έχουμε περιθώριο να εμφανιστούμε διαιρεμένοι ή αδύναμοι. Αντιμετωπίζουμε μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση και δεν έχουμε το περιθώριο να εμφανιστούμε διαιρεμένοι ή αδύναμοι», εκφράζοντας, έτσι, την ελπίδα ότι οι ηγέτες θα μπορέσουν να βρουν μία κοινή γραμμή πλεύσης στη διαπραγμάτευση που πραγματοποιήθηκε. «Διαπραγματευόμαστε επί τρεις ημέρες πλέον και προφανώς δεν έχει υπάρξει επαρκής πρόοδος ώστε να φτάσουμε σε συμφωνία. Ειλικρινά ελπίζω ότι σήμερα θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε το αδιέξοδο. Από την πρώτη στιγμή έχω επισημάνει ότι όλοι πρέπει να κάνουμε συμβιβασμούς, αλλά αυτοί οι συμβιβασμοί δεν μπορεί να είναι τέτοιοι που να αποδυναμώνουν τη φιλοδοξία μας για μία γενναία ευρωπαϊκή αντίδραση στην κρίση του κορωνοϊού και την οικονομική καταιγίδα που έχει προκαλέσει».
Όπως αποκάλυψε ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπάν, τέσσερα θέματα διχάζουν τους Ευρωπαίους στη Σύνοδο Κορυφής.
- Το μέγεθος του νέου Ταμείου.
- Η αναλογία μεταξύ επιχορηγήσεων και δανείων που θα πρέπει να αποπληρωθούν.
- Το ποσό των επιστροφών που λαμβάνουν ορισμένες χώρες από τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
- Η σύνδεση της χορήγησης κονδυλίων με τον σεβασμό στο κράτος δικαίου.
«Έχουμε συναίσθηση ότι πρέπει να πετύχουμε μια συμφωνία, διαπραγματευόμαστε υπό την πίεση ότι η συμφωνία είναι απαραίτητη», προσέθεσε.
Η καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, δήλωσε πως είναι πιθανό οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μην καταλήξουν σε συμφωνία κατά την τρίτη ημέρα των συνομιλιών τους, όσον αφορά τα σχέδια για ενίσχυση των ευρωπαϊκών οικονομιών και τη γενικότερη εφαρμογή των μέτρων και κινήσεων για την αντιμετώπιση της τωρινής και επερχόμενης οικονομικής κρίσης. «Υπάρχει πολύ καλή θέληση αλλά και πολλές θέσεις. Θα καταβάλω κάθε προσπάθεια αλλά είναι πιθανό να μην υπάρξει αποτέλεσμα», δήλωσε στις Βρυξέλλες.
Από τη γαλλική πλευρά, ο επικεφαλής προεδρίας Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι υπάρχει προθυμία για συμβιβασμό, ώστε να υπάρξει συμφωνία για ένα ταμείο οικονομικής ανάκαμψης στη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά αυτή δεν πρέπει να είναι εις βάρος των φιλοδοξιών για την ανάπτυξη της ΕΕ. «Η προθυμία για συμβιβασμό δεν θα πρέπει να μας αποτρέπει από τη νόμιμη φιλοδοξία που πρέπει να έχουμε», είπε κατά την άφιξή του για την τρίτη ημέρα της συνόδου κορυφής. «Θα δούμε τις ερχόμενες ώρες αν αυτά τα δύο είναι συμβατά. Δεν είναι θέμα αρχής, αλλά γιατί αντιμετωπίζουμε μια έκτακτη υγειονομική, οικονομική και κοινωνική κρίση, και επειδή οι χώρες μας το χρειάζονται – και χρειαζόμαστε την ευρωπαϊκή ενότητα. Ο καθένας πρέπει να αναλάβει την ευθύνη του. Ας συνεχίσουμε να προχωράμε μαζί», πρόσθεσε ο Γάλλος πρόεδρος.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, αναμένεται νέα πρόταση από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, με στόχο να καμφθούν οι αντιστάσεις, κυρίως της Ολλανδίας, η οποία εμφανίζει τις περισσότερες αντιρρήσεις για το υπερταμείο. «Προσπαθούμε να βρούμε κοινά σημεία», ανέφερε ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, ενώ ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε έκανε λόγο για «πολύπλοκη κατάσταση». Οι ηγέτες διέκοψαν τις συζητήσεις αργά το βράδυ, μετά από δωδεκάωρες διαπραγματεύσεις. Στην ήδη υπάρχουσα πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, υπήρξε μείωση του ποσού των επιχορηγήσεων, από τα 500 δισεκατομμύρια ευρώ στα 450 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ το ποσό των δανείων είναι, πλεόν, 300 δισεκατομμύρια από 250 δισεκατομμύρια ευρώ. Το συνολικό ποσό του Ταμείου Ανάκαμψης, παρ’ όλα αυτά, παραμένει ανέγγιχτο. «Πρέπει να τηρήσουμε τα νούμερα», είχε δηλώσει ανώτατος κοινοτικός αξιωματούχος, ενώ ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή σημείωσε πως «ο Σαρλ Μισέλ εργάζεται προσεκτικά και δε θέλει να το αφήσει να του ξεφύγει τώρα».
Η οριστική συμφωνία
Τα ξημερώματα της 22ης Ιουλίου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατέληξαν στην οριστική συμφωνία σχετικά με το Ταμείο Ανάκαμψης. Οι πολύωρες διαπραγματεύσεις έφτασαν στο τέρμα και πλέον μπορεί να γίνεται συζήτηση για την επόμενη μέρα. Το Ταμείο διατήρησε το ύψος του στα 750 δις που ήταν και η πρόταση της επιτροπής, ενώ η διάρκειά του θα είναι τριετής. Η αποπληρωμή των κεφαλαίων που θα δανειστεί το Ταμείο θα πρέπει να έχει τακτοποιηθεί ως και το 2058. Συγκεκριμένα, για τη χώρα μας, το αναμενόμενο ποσό που διατεθεί μέσω επιχορηγήσεων και άλλων ευρωπαϊκών προγραμμάτων θα φτάσει τα 19,5 δις, την ίδια ώρα που ακόμα 12,5 δις θα κάνουν την εμφάνισή τους υπό την μορφή δανεισμού. Οι αμοιβαίοι συμβιβασμοί και υποχωρήσεις όλων των κρατών μελών της ΕΕ έλυσαν τελικά τον γόρδιο δεσμό και έτσι η ανάσα για την ευρωπαϊκή οικονομία σαν σύνολο, αλλά και για τις επιμέρους οικονομίες των κρατών, αναμένεται να κάνει πρεμιέρα το συντομότερο δυνατό.
