Του Άγγελου Μεταλλίδη,
Ο Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος ήταν Βυζαντινός αυτοκράτορας από το 1391 έως το 1425. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 27 Ιουνίου 1350 και ήταν γιος του αυτοκράτορα Ιωάννη Ε΄ Παλαιολόγου και της Ελένης Καντακουζηνής. Ήταν από τους αυτοκράτορες που κατάφεραν να αποκτήσουν υψηλή μόρφωση. Aπό νεαρή ηλικία, αναμείχθηκε στις δημοσιές υποθέσεις σε μια δύσκολη για την αυτοκρατορία εποχή, κατά την οποία οι εσωτερικές έριδες ήταν συχνές. Επιπλέον, ρόλο στις υποθέσεις του Βυζαντίου είχαν και οι ξένοι, που έπαιρναν το μέρος της μίας ή της άλλης μερίδας, για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους.
Όταν πέθανε ο πατέρας του και δεδομένου του πραξικοπήματος του ανιψιού του γιου του Ανδρόνικου, Ιωάννου Ζ΄, ο Μανουήλ ανέλαβε την εξουσία. Ο πατέρας του, όταν ήταν μικρός, τον είχε θέσει υποτελή του Οθωμανού σουλτάνου, Βαγιαζήτ, σε ένδειξη καλής θέλησης και φιλίας μεταξύ των δυο αυτοκρατοριών. Στην αρχή, ο Μανουήλ διατήρησε αυτή την υποτέλεια και συμμετείχε στον οθωμανικό στρατό. Αργότερα, όμως, μετά από κάποιες εκρήξεις αστάθειας του σουλτάνου, αποφάσισε να διακόψει κάθε υπηρεσία προς τους Οθωμανούς. Έξαλλος ο Βαγιαζήτ απάντησε με άμεση πολιορκία της Πόλεως το 1394, η οποία έμελλε να κρατήσει, με κυμαινόμενη ένταση, για πολλά χρόνια.
Την ίδια περίπου εποχή, το 1396, γίνεται και η τελευταία προσπάθεια από τη Δύση να ανακαταλάβει εδάφη χωρίς κανένα όμως αποτέλεσμα. Αυτό σήμανε και το τέλος των ουσιωδών προσπαθειών της Δύσης. Ο Μανουήλ, πάντως, συνέχισε τις διπλωματικές του προσπάθειες, ερχόμενος σε επαφή με τον Λουδοβίκο της Γαλλίας, ο οποίος τον προσκάλεσε για επίσημη επίσκεψη. Αφού άφησε τον Ιωάννη Ζ΄ στη θέση του, με τον οποίο είχε ήδη βελτιώσει τις σχέσεις του, αποχώρησε με τη γυναίκα του για το Παρίσι. Επισκέφθηκε μεταξύ άλλων τη Βενετία, το Παρίσι και το Λονδίνο, με πενιχρά αποτελέσματα. Ήταν η πρώτη και τελευταία φορά που Βυζαντινός αυτοκράτορας επισκεπτόταν την Αγγλία. Οι ντόπιοι χρονικογράφοι εντυπωσιάστηκαν από τη μόρφωση, την ευγενική μορφή και την αρχοντιά του Μανουήλ, που «άλλαζε άλογα και δεν καταδεχόταν να πατήσει στο χώμα».
Όσο ο Μανουήλ έλειπε, οι Οθωμανοί σταμάτησαν την πολιορκία της Πόλης εξαιτίας της απειλή των Μογγόλων. Ο Μανουήλ δεν επωφελήθηκε της ταπείνωσης που υπέστησαν οι Οθωμανοί και υπέγραψε μαζί τους συνθήκη ειρήνης με ελάχιστα οφέλη (1403). Στη συνέχεια, ο Μανουήλ κρατάει φιλικές σχέσεις και με τον επόμενο σουλτάνο, τον Μωάμεθ Α΄. Έως το 1421, επικράτησε ύφεση στις σχέσεις Βυζαντινών και Οθωμανών και η εξέλιξη αυτή βοήθησε τον Μανουήλ να επισκεφθεί τη Θεσσαλονίκη (1415) και την Πελοπόννησο. Κατά την περίοδο αυτή, ανεγέρθηκε το Εξαμίλλιο Τείχος στον Ισθμό για την προστασία της Πελοποννήσου, στην οποία δέσποζε το Δεσποτάτο του Μυστρά, το οποίο διοικούσαν οι Παλαιολόγοι.
Από το 1421, ο Μανουήλ Β΄ συμβασίλευε με τον γιο του, Ιωάννη Ε΄, ο οποίος τα τελευταία χρόνια ήταν ο πραγματικός αυτοκράτορας. Λίγο αργότερα, ο διάδοχος του Μωάμεθ Α΄, Μουράτ Β΄, διέκοψε τις φιλικές σχέσεις με το Βυζάντιο και πολιόρκησε την Κωνσταντινούπολη. Το 1423, εισέβαλε με τον στρατό του στη νότια Ελλάδα, κατέστρεψε το Εξαμίλλιο Τείχος και λεηλάτησε πολλές περιοχές της Πελοποννήσου. Έτσι, ο Μανουήλ υπέγραψε μια ταπεινωτική συνθήκη ειρήνης μαζί του, την δεύτερη κατά σειρά συνθήκη χωρίς ευνοϊκούς όρους για την αυτοκρατορία, με την οποία αναγνώριζε την υποτέλεια του Βυζαντίου στον σουλτάνο. Η συνθήκη αυτή ήταν προάγγελος του τι έμελλε να ακολουθήσει τα επόμενα χρόνια.
Ο Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος πέθανε στις 21 Ιουλίου 1425.
Είμαι προπτυχιακός φοιτητής του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ. Γεννήθηκα στις 12 Φεβρουαρίου 1998 και μεγάλωσα στην Καλαμαριά του νομού Θεσσαλονίκης. Τα επιστημονικά μου ενδιαφέροντα εντάσσονται στο χώρο της πολιτικής ιστορίας του νέου ελληνικού κράτους και στην διαμόρφωση των πολιτικών θεσμών και ιδεολογιών της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας.
