Της Παρή Στεφανή,
Η Αγία του Θεού Σοφία: Η ιδιότητα του «Πανσόφου» Θεού, που αποτυπώνεται άρτια στον ομώνυμο ναό της Κωνσταντινούπολης. Στο ναό, που τη 10η Ιουλίου 2020 ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αποφάσισε να μετατρέψει από μουσείο σε ισλαμικό τέμενος. Επιβεβαιώθηκαν λοιπόν και στην πράξη οι βλέψεις του περί επιστροφής της γειτονικής χώρας σε μονοπάτια οπισθοδρομικά και ενάντια στην εκκοσμίκευση. Κίνηση με έντονα πολιτικό χαρακτήρα, αφού με αυτόν τον τρόπο προσπαθεί να πιέσει την ελληνική κυβέρνηση, αλλά και να υπογραμμίσει την επιθυμία του να επιβληθεί αναιρώντας τον εκσυγχρονισμό τον οποίο είχε πετύχει ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ.
Το κτίσιμο του ναού δρομολογήθηκε από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό Α΄. Αρχιτέκτονες ο Ανθέμιος από τις Τράλλεις και ο Ισίδωρος από τη Μίλητο. Τα εγκαίνια της εκκλησίας τελέστηκαν το 537 μ.Χ. Εκείνη η στιγμή έχει μείνει στην ιστορία με τη φράση του Ιουστινιανού: «Νενίκηκά σε, Σολομών!». Η φράση αυτή υποδήλωνε το θαυμασμό του αυτοκράτορα σε αυτό το οικοδόμημα και την έντονη πεποίθησή του πως ξεπερνούσε σε κάλλος και σε αίγλη το ναό του Σολομώντα στα Ιεροσόλυμα.
Την περίοδο των Σταυροφοριών ο ναός έγινε Ρωμαιοκαθολικός και το 1453 μ.Χ., κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης μετατράπηκε σε ισλαμικό τέμενος. Κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας οι τοιχογραφίες ασβεστώθηκαν στην προσπάθεια των Οθωμανών να αναιρέσουν τη χριστιανική ταυτότητα της Αγίας Σοφίας, λόγω της πεποίθησής τους περί βλασφημίας ως προς την απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος σε ψηφιδωτά και αγιογραφίες.
Από το 1935 λειτουργούσε ως μουσείο, με πρωτοβουλία του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού της χώρας. Πρόκειται για ένα μνημείο που στέκει μεγαλοπρεπές για 1500 χρόνια, και για αυτόν ακριβώς το λόγο έχει μετουσιωθεί σε πανανθρώπινο σύμβολο. Χριστιανικός ναός για 916 χρόνια, τζαμί για 482 και μουσείο για 85. Η πολύπαθη Αγία Σοφία μετατράπηκε για μία ακόμη φορά σε πιόνι πολιτικών πιέσεων και σχεδιασμών. Η Αγία Σοφία με την πλούσια ιστορία της και τα θαυμαστά ψηφιδωτά της…
Η τεχνική των ψηφιδωτών ήταν η εξής: Κολλούσαν φύλλα χρυσού πάνω σε ψηφίδες από γυαλί. Στη συνέχεια, προκειμένου να προστατευτούν από τη φθορά του χρόνου, περνούσαν επάνω ένα λεπτό στρώμα βερνικιού. Στο τέλος, κάθε ψηφίδα τοποθετούνταν ανάποδα με αποτέλεσμα το χρυσό να φαίνεται στο βάθος του γυαλιού. Από τα γνωστότερα ψηφιδωτά είναι αυτό της Δέησης (13ος αιώνας) στο υπερώο του ναού. Απεικονίζεται ο Χριστός στη μέση, δεξιά ο Ιωάννης ο Πρόδρομος και αριστερά η Παναγία. Επίσης γνωστό είναι και το μωσαϊκό με την Παναγία τη Βρεφοκρατούσα και τον Αυτοκράτορα Κομνηνό Β’ (12ος αιώνας). Βρίσκεται και αυτό στο υπερώο, και απεικονίζει την Παναγία να κρατά στην αγκαλιά της τον Ιησού, και αριστερά της να βρίσκεται ο Κομνηνός Β’. Δεξιά της, η σύζυγος του Κομνηνού, Ειρήνη της Ουγγαρίας. Αξιοσημείωτο είναι και το ψηφιδωτό της Ένθρονης Παναγίας Βρεφοκρατούσας, το οποίο βρίσκεται πάνω από την εσωτερική πύλη, που σήμερα αποτελεί την κύρια είσοδο στο ναό. Η Παναγία με τον Χριστό βρίσκονται πάνω σε θρόνο, δεξιά ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος της προσφέρει ένα ομοίωμα της Κωνσταντινούπολης και αριστερά ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός της προσφέρει ένα ομοίωμα ναού.
Το εκπληκτικό με την Αγία Σοφία είναι πως παραμένει σταθερή στη θέση της επί τόσους αιώνες, χωρίς να έχει επηρεαστεί από τους μεγάλους σεισμούς που την απείλησαν. Πρόκειται για ένα «αρχιτεκτονικό θαύμα», αφού οι ερευνητές έχουν καταλήξει στο ότι πράγματι, κατά την κατασκευή της, χρησιμοποιήθηκαν τεχνικές πρωτόγνωρες και πρωτοποριακές για την εποχή.
Είχαν γεννηθεί ερωτήματα ως προς το ποιά τεχνική θα ακολουθηθεί προκειμένου να καλυφθούν τα ψηφιδωτά κατά τη διάρκεια της προσευχής των μουσουλμάνων. Στην αρχή, σύμφωνα με φήμες, θα καλύπτονταν με λέιζερ ή με τη χρήση φωτός. Χτες όμως ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας Ιμπραήμ Καλίν, δήλωσε πως τα ψηφιδωτά που βρίσκονται στην κατεύθυνση προς την οποία στρέφονται οι πιστοί κατά τη διάρκεια της Μουσουλμανικής προσευχής, θα καλύπτονται με κουρτίνες.
Έχει καταστεί ολοφάνερο πως ο Τούρκος Πρόεδρος επιθυμεί πάση θυσία να εξοβελίσει τον Βυζαντινό Ελληνισμό από την Αγία Σοφία. Αυτό όμως που ενδεχομένως δεν έχει συνειδητοποιήσει –ή παραδεχθεί– είναι το εξής: Οι μουσουλμάνοι θα προσεύχονται στο Θεό τους σε χριστιανικό ναό. Αγία Σοφία λέγεται, κι εκείνοι θα γονατίζουν μπροστά της…
Πένθιμα θα σημάνουν οι καμπάνες σε όλες τις εκκλησίες της Αρχιεπισκοπής Αμερικής την 24η Ιουλίου για την Αγία Σοφία. Καμπάνες που θα θυμίζουν Μεγάλη Πέμπτη βράδυ, την ώρα που ψάλλεται το «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου». Σύμφωνα με έναν στίχο του ύμνου αυτού, «ψευδή πορφύρα περιβάλλεται ο περιβάλλων τον ουρανόν εν νεφέλαις, ψεύτικο βασιλικό ένδυμα ντύνεται αυτός που ντύνει τον ουρανό με τα σύννεφα».
Ψευδής πορφύρα λοιπόν τοποθετείται και στην Αγία Σοφία σήμερα. Γιατί ο ναός αυτός δεν είναι έργο ανθρώπων, αλλά έργο Θεού. Ακόμα όμως και αν αφαιρέσουμε τη χριστιανική μήτρα του ναού, αποτελεί μνημείο που ανήκει σε όλη την ανθρωπότητα. Οποιαδήποτε προσπάθεια εξοβελισμού της χριστιανικής ταυτότητας και ιστορίας αυτού του ναού εναντιώνεται σε όλη την ανθρωπότητα, και όχι μόνο στην Ορθοδοξία. Η μουσουλμανική σφραγίδα που αποφάσισε ο Τούρκος Πρόεδρος να θέσει στην Αγία Σοφία είναι κάλπικη, ανήθικη και ψευδής. «Ψευδή πορφύρα περιβάλλεται η περιβάλλουσα την Πόλιν εν νεφέλαις…».
Έχει γεννηθεί το 2000 και ζει στον Πειραιά. Από το 2018 είναι φοιτήτρια στη Νομική Σχολή Αθηνών. Μιλάει Αγγλικά, Γαλλικά και Τουρκικά. Έχει παρακολουθήσει μεγάλο αριθμό συνεδρίων και εκδηλώσεων σε σχέση με το αντικείμενο των σπουδών της. Επιπλέον φέρει συμμετοχές σε ρητορικούς αγώνες ως διαγωνιζόμενη, αλλά και ως κριτής. Αγαπάει τη λογοτεχνία, τη μουσική και τον χορό. Η αγαπημένη της φράση είναι «Φτάσε όπου δεν μπορείς!» του Νίκου Καζαντζάκη.
