Της Έλενας Καππέ,
Όλοι μας έχουμε ακούσει πολλές φορές για την Αμμόχωστο, την πόλη της Κύπρου, η οποία μέσα σε μία μέρα κατέληξε να είναι πόλη φάντασμα. Εκεί, μέχρι τις 14 Αυγούστου 1974, έμεναν περίπου 40.000 Ελληνοκύπριοι και η πόλη ήταν σε μεγάλη ακμή. Το λιμάνι της αποτελούσε τον κύριο σταθμό της Κύπρου, με τον τουρισμό να βρίσκεται διαρκώς σε άνθηση, μιας και είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της νήσου.
Οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, μέσω των υπουργών εξωτερικών (Τζέιμς Κάλλαχαν, Γεωργίου Μαύρου και Τουράν Γκιουνές), συναντήθηκαν στη Γενεύη στις 25 Ιουλίου στην οικεία του εκεί Βρετανού πρέσβη, μεταξύ της βρετανικής αντιπροσωπείας από το Φόρειν Όφις. Κατέληξαν στο συμπέρασμα πως, για την ύπαρξη μιας διπλωματικής λύσης στο θέμα της Κύπρου, θα έπρεπε να συμμετάσχουν στις συνομιλίες της Γενεύης οι αντιπρόσωποι των δύο κοινοτήτων. Ωστόσο, λίγες μέρες μετά, τα πράγματα έγιναν άσχημα για την Κύπρο μιας και η διπλωματία δεν κατάφερε τίποτε και έχασε την ελευθερία της. Φυσικά, είχε φανεί εξ αρχής και ήδη από τις διαπραγματεύσεις ότι η Τουρκία δεν είχε σκοπό να προβεί σε καμία διπλωματική λύση.
Στις 20 Ιουλίου 1974, έγινε η δεύτερη απόπειρα εισβολής των Τούρκων στην Κύπρο, που ολοκληρώθηκε στις 14 Αυγούστου 1974 με την απόβαση στην Αμμόχωστο. Από την κατάληψη προέκυψαν 4.000 νεκροί και 1.700 περίπου αγνοούμενοι, ενώ πάνω από 35.000 άτομα έφυγαν από τα σπίτια τους, για να σωθούν, αφήνοντας τα πάντα πίσω. Μετά την κατάληψη της Αμμοχώστου, η περιοχή λεηλατήθηκε από τουρκικά στρατεύματα και σφραγίστηκε με συρματόπλεγμα. Μέχρι σήμερα, η περιοχή φρουρείται συνεχώς και η πρόσβαση απαγορεύεται ρητά και αυστηρά.
Στα σπίτια τα ρούχα είναι ακόμη απλωμένα και τα φώτα είναι αναμμένα, καθιστώντας ειλικρινά την περιοχή πόλη φάντασμα. Οι κάτοικοι ανέφεραν πως απλά έτρεξαν μέσα στη νύχτα, για να σωθούν. Δεν πήραν τίποτε μαζί τους, γιατί είχαν σκοπό να επιστρέψουν, οπότε τα φαγητά έμειναν πάνω στα τραπέζια και οι τηλεοράσεις ανοιχτές. Οι κάτοικοι αισθάνονται από τότε μεγάλη αδικία και έχουν προσπαθήσει με κάθε τρόπο να πάρουν πίσω όσα περισσότερα μπορούν από την περιοχή. Ωστόσο, το μόνο που κατάφεραν είναι να συντηρούν την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, που βρίσκεται έξω από τα τείχη.
Παρόλα αυτά, 443 άτομα έχουν εγκλωβιστεί πίσω από την πράσινη γραμμή τα τελευταία 45 χρόνια. Οι άνθρωποι αυτοί αποκαλούνται εγκλωβισμένοι. Μια εξ αυτών, η Μιμή Νικολαΐδου, παρέμεινε μόνη της στην έρημη πόλη για δεκατρία μερόνυχτα.
H επιστροφή της περιοχής στους Ελληνοκύπριους νόμιμους κατοίκους της αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις δυο πλευρές για πολλά χρόνια μέχρι και σήμερα. Τον Απρίλιο του 1978, οι τουρκοκυπριακές προτάσεις προέβλεπαν η Αμμόχωστος να παραμείνει υπό τουρκοκυπριακό έλεγχο. Αυτοί που θα επέστρεφαν, οι οποίοι ήταν βασικά επιχειρηματίες σχετικοί με τον τουρισμό, θα υπάκουαν στους νόμους του «Ομόσπονδου Τουρκοκυπριακού Κράτους». Η πρόταση απορρίφθηκε από την ελληνοκυπριακή πλευρά, όμως κάθε χρόνο στην επέτειο της κατάληψης γίνονται προσπάθειες, έτσι ώστε η ακμάζουσα περιοχή της Αμμοχώστου να γίνει και πάλι Ελληνοκυπριακή. Σε κάθε επέτειο, οι παλαιοί κάτοικοι επισκέπτονται τα συρματοπλέγματα και αφήνουν πάνω χαρτιά και άλλα αντικείμενα ως ενθύμιο, αλλά και ως φόρο τιμής στην πόλη τους, η οποία σε μια νύχτα ερημώθηκε. Η ψυχή τους έχει μείνει εκεί και όλοι θέλουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους κάποτε.
Το Κυπριακό ζήτημα είναι ένα φλέγον θέμα και συζητείται πολύ, ωστόσο έχει φανεί πως η λύση του είναι δύσκολη, μιας και οι εναλλακτικές που δίνονται απορρίπτονται από τις δύο πλευρές.
Βιβλιογραφία
- https://www.kathimerini.com.cy/gr/afierwmata/14-aygoystoy-1974-i-oloklirosi-toy-dramatos
- https://www.must.com.cy/gr/people/news/43-xronia-meta-tin-katalipsi-tis-ammoxwstoy
- https://www.alphanews.live/cyprus/ta-dakrya-tis-prosfygias-gia-tin-katalipsi-tis-ammohostoy-binteo
