Της Ειρήνης – Βασιλείας Κουτή,
Μετά τα 20 εκατομμύρια που δόθηκαν στα ΜΜΕ από κρατικά κονδύλια για την ενημερωτική καμπάνια εν μέσω covid-19, μετά την αποκάλυψη ότι γνωστή αντιπολιτευόμενη εφημερίδα εξαιρέθηκε ολοκληρωτικά και αναιτιολόγητα από την εν λόγω χρηματοδότηση, μετά και την δημοσίευση των ποσών που έλαβαν αμφιβόλου προελεύσεως ή ανύπαρκτες ιστοσελίδες, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας προχώρησε σε δηλώσεις. Επεδίωξε, έτσι να διευκρινίσει τα κριτήρια, βάσει των οποίων δόθηκαν τα χρήματα και τις αιτίες που οδήγησαν σε εξαίρεση, της ανωτέρω εφημερίδας.
Τα λεγόμενά του φάνηκαν να μην πείθουν, καθώς υποστήριξε ότι εξαιρέθηκαν μονάχα Μέσα τα οποία διέδιδαν fake news και υποστήριζαν πως ο κίνδυνος του ιού δεν υφίσταται, προς απάντηση στην ερώτηση δημοσιογράφου για το Documento. Όσον αφορά το γιατί, άλλα αντιπολιτευόμενα Μέσα έλαβαν μικρότερη χρηματοδότηση σε σχέση με κυβερνητικές εφημερίδες και κανάλια, δεν έδωσε καμία διευκρίνιση, ενώ για το γεγονός ότι επιλέχθηκε μια ιδιωτική εταιρεία (έναντι μιας δημόσιας) να διανείμει τα χρήματα (η Initiative Media), ανέφερε πως θεωρήθηκε η πιο κατάλληλη, χωρίς να διευκρινιστεί το πώς και το γιατί. Για το γεγονός ότι ανύπαρκτα νομικώς sites, εφημερίδες σκανδαλοθηρικού περιεχομένου και θρησκευτικές ιστοσελίδες που προέτρεπαν τον κόσμο να λάβει τη θεία κοινωνία (ενάντια στις υγειονομικές οδηγίες), εγκρίθηκαν από την Κυβέρνηση και θεωρήθηκαν κατάλληλα προς χρηματοδότηση, δεν έγινε επίσης λόγος.
Τα ανωτέρω φυσικά πέρα από την Ελλάδα έγιναν γνωστά παγκοσμίως, και το Διεθνές Ινστιτούτο Δημοσιογραφίας (ΙPI- International Press Institute) μέσω της επιτροπής «Media Freedom Rapid Response», η οποία είναι αρμόδια για παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου στα μέλη της Ε.Ε, καθώς και στα υποψήφια μέλη, παρενέβη στέλνοντας επιστολή προς τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, Στέλιο Πέτσα και τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο τρόπος διαμοιρασμού των κρατικών χρημάτων, τα αμφίβολα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν, αλλά και το γεγονός ότι φαίνεται πως η Κυβέρνηση προσπαθεί να ελέγξει εμφανώς τα ΜΜΕ, «τιμωρώντας» με τις αποφάσεις της όσα εξ αυτών την αντιπολιτεύονται, αποτέλεσαν το κεντρικό θέμα της παρούσας.
H επιστολή μεταφρασμένη, όπως αυτή δημοσιεύθηκε:
«Αγαπητοί, κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, Πρωθυπουργέ της Ελλάδας, κ. Στέλιο Πέτσα, Υφυπουργέ παρά τω Πρωθυπουργώ και κυβερνητικέ εκπρόσωπε,
Εμείς, οι κάτωθι υπογράφοντες και μέλη του Media Freedom Rapid Response (MFRR), που παρακολουθεί, καταγράφει και επεμβαίνει σε παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου στα μέλη της Ε.Ε, καθώς και στα υποψήφια μέλη, θα θέλαμε να εκφράσουμε τη σοβαρή μας ανησυχία για τον πρόσφατο αποκλεισμό και παράκαμψη σημαντικών δημοσιογραφικών οργανισμών από τις πρόσφατες κυβερνητικές επιχορηγήσεις στην Ελλάδα.
Ενώ αναγνωρίζουμε στην Ελληνική κυβέρνηση, την προσπάθεια να υποστηρίξει οικονομικά τον κλάδο των ΜΜΕ με 20 εκατομμύρια για την καμπάνια πολιτικής προστασίας και δημόσιας υγείας την εποχή της πανδημικής κρίσης, η διαδικασία μέσω της οποίας αυτά τα κονδύλια διανεμήθηκαν, εγείρει ένα πλήθος από ανησυχητικά ζητήματα για την διαφάνεια εκ μέρους της κυβέρνησης και την πολυφωνία των ΜΜΕ.
Μια πρόσφατη έρευνα απέδειξε ότι πολλοί δημοσιογραφικοί οργανισμοί που θεωρούνται ως αντιπολιτευτικοί έλαβαν δυσανάλογα χαμηλότερη χρηματοδότηση σε σύγκριση με άλλους οργανισμούς που είναι πιο φιλικά προσκείμενοι στην κυβέρνηση, παρόλο που είχαν μεγαλύτερη αναγνωσιμότητα και κυκλοφορία.
Ως το πιο τρανταχτό παράδειγμα αναφέρουμε το Documento, μια εβδομαδιαία ερευνητική εφημερίδα, που είχε αποκλειστεί ολοκληρωτικά από τα κρατικά κονδύλια. Ο εκδότης και οι συνεργάτες της εφημερίδας υποστηρίζουν ότι αυτό ήταν μια ξεκάθαρη πράξη εκδίκησης για την κριτική στάση και πρόσφατες έρευνες στην κυβέρνησή σας..
Εν τω μεταξύ, η 18-σέλιδη λίστα με τα 1,232 ΜΜΕ που όντως έλαβαν τη χρηματική βοήθεια, συμπεριλαμβάνει παραπάνω από 200 ψηφιακούς τόπους που δεν είναι εγγεγραμμένοι στο εθνικό ψηφιακό μητρώο μέσων ενημέρωσης, με ανενεργά και ανύπαρκτα site ή σκοτεινά blog με ελάχιστους έως καθόλου αναγνώστες.
Αντί να βασίζονται στις αρχές της αντικειμενικότητας και της δίκαιης μεταχείρισης, φαίνεται ότι τα κριτήρια με τα οποία επελέγησαν, ποια μέσα θα λάβουν την κρατική χρηματοδότηση την περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού, ήταν στην καλύτερη περίπτωση αυθαίρετα και στη χειρότερη, στόχευαν να τιμωρήσουν τα μέσα που μεταδίδουν ειδήσεις και που δεν κολακεύουν την κυβέρνηση.
Η παραποίηση της βιομηχανίας των ΜΜΕ για την απροκάλυπτη εξυπηρέτηση των site και των εφημερίδων που είναι φιλικά προσκείμενα στην κυβέρνηση προκαλεί μια σειρά από σημαντικές ερωτήσεις για τη δέσμευσή σας να διασφαλίσετε και να υποστηρίξετε την πολυφωνία των ΜΜΕ και την ελευθερία του Τύπου.
Εξίσου ανησυχητικές είναι οι δικαιολογίες που έδωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας σχετικά με τους λόγους του αποκλεισμού του Documento. Η απόρριψη του ρεπορτάζ του Documento ως «fake news» υπονομεύει την ανεξάρτητη και δημοσιογραφική κριτική της ιστοσελίδας και δεν υποστηρίζεται από την ανάλυση που πραγματοποίησαν οι συνεργάτες του Media Freedom Rapid Response.
Κάθε κρατική επιδότηση προς τα ΜΜΕ πρέπει να διαμοιράζεται με διάφανες, προσβάσιμες και εξετάσιμες μεθόδους, βασισμένες σε αντικειμενικά κριτήρια. Αυτό δεν φαίνεται να έχει συμβεί εδώ. Επίσης, αμφισβητούμε τους λόγους για τους οποίους μια ιδιωτική διαφημιστική εταιρεία, προσελήφθη για να μοιράσει την κρατική επιχορήγηση, αντί για έναν δημόσιο οργανισμό. Αυτό το σύστημα ήταν αδιαφανές και οδήγησε σε μεγάλες καθυστερήσεις για τη δημοσιοποίηση σοβαρών πληροφοριών. Αν και καλωσορίζουμε την κίνηση να δημοσιοποιηθούν, επιτέλους, οι ολοκληρωμένες λίστες των ΜΜΕ που συμπεριλήφθηκαν, πιστεύουμε ότι αυτό θα έπρεπε να είχε συμβεί ήδη από την αρχή.
Επίσης, κρίσιμης σημασίας είναι να σημειώσουμε ότι η κυβέρνηση, ακόμη δεν έχει προβεί σε δημοσιοποίηση των λεπτομερειών για τα κριτήρια επιλογής των ΜΜΕ που έλαβαν την επιχορήγηση από την εταιρεία Initiative Media. Προτείνουμε στην κυβέρνηση να δώσει στη δημοσιότητα αυτές τις πληροφορίες χωρίς καθυστέρηση, ώστε να εκτιμηθεί το κατά πόσο η διαδικασία ήταν δίκαιη.
Οι συνεργάτες του Media Freedom Rapid Response θα συνεχίσουν να παρακολουθούν από κοντά την κατάσταση. Με χαρά, θα προσφέραμε την εξειδικευμένη γνώση μας, ώστε να θεσμοθετηθεί ένα σύστημα διανομής δημόσιων κεφαλαίων που παρέχει διαφάνεια, λογοδοσία και δικαιοσύνη.
Σας ζητούμε να εξετάσετε τις ανησυχίες μας και αναμένουμε την αντίδρασή σας».
Με την παραπάνω επιστολή, η Επιτροπή κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την ανεξαρτησία των ΜΜΕ και ότι αυτή συνεπάγεται για την προστασία του Πολιτεύματος. Παράλληλα, δικαιώνονται όσοι τόνισαν την σοβαρότατη προσπάθεια καταστρατήγησης της ελεύθερης δημοσιογραφίας, που μάλιστα πραγματοποιήθηκε, χρησιμοποιώντας ως προκάλυμμα τη δημόσια υγεία και το γενικότερο δημόσιο συμφέρον. Τώρα αναμένουμε την απάντηση της Κυβέρνησης, που αρχικώς ελπίζουμε να υπάρξει και περαιτέρω, ευχόμαστε να είναι αντάξια ενός δημοκρατικού κράτους, που σέβεται τους θεσμούς.
Μεγαλωμένη στην Καρδίτσα. Πτυχιούχος της Νομικής Σχολής ΔΠΘ και ασκούμενη δικηγόρος στην Αθήνα. Πρόσφατα ξεκίνησε να παρέχει εθελοντικά βοήθεια στο Ελληνικό Forum Προσφύγων ως Νομική Σύμβουλος. Έχει υπάρξει Ραδιοφωνική Παραγωγός κατά το έτος 2016-17, ενώ έχει βραβευτεί και σε δύο ποιητικούς διαγωνισμούς. Άρθρα της έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα sites στο παρελθόν και από το Μάρτιο του 2020 αρθρογραφεί για το OffLine Post.
