Του Γιώργου Σαλπιγγίδη,
Ο Άγιος Νικόδημος είναι ένας από τους σχετικά πρόσφατους Αγίους της Ορθόδοξης εκκλησίας, με μεγάλο συγγραφικό έργο και σημαντικό ρόλο στο κίνημα των Κολλυβάδων.
Γεννήθηκε το 1749 στη Νάξο και του δόθηκε το όνομα Νικόλαος Καλιβούρτζης. Γονείς του ήταν ο Αντώνιος και η Αναστασία. Ο πρώτος κύκλος των σπουδών του ήταν στη σχολή του Αγίου Γεωργίου, που υπήρχε στο νησί και που διηύθυνε ο αρχιμανδρίτης Χρύσανθος (αδελφός του Αγίου Κοσμά Αιτωλού). Ακολουθούν, την περίοδο 1765-1770, οι σπουδές στην «Ευαγγελική Σχολή» της Σμύρνης, όπου διδάχτηκε φιλοσοφία, θεολογία, αρχαία ελληνικά, ιταλικά και γαλλικά. Εκεί είχε, μεταξύ άλλων, συμμαθητές τους μετέπειτα πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως, Νεόφυτο Ζ΄ και Γρηγόριο Ε΄.
Κατά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1770, επιστρέφει στη Νάξο και εργάζεται περίπου για πέντε χρόνια ως γραμματέας της Μητρόπολης Παροναξίας. Το 1775 μεταβαίνει στο Άγιο Όρος, στη Μονή του Αγίου Διονυσίου, εκεί εκάρη μοναχός και έλαβε το όνομα Νικόδημος. Αφιερώνει μέρος της ζωής του στην αντιγραφή κωδίκων και στη συγγραφή θεολογικών έργων.
Υπήρξε μια από τις κύριες μορφές του κινήματος των Κολλυβάδων μοναχών, με τους οποίους είχε έρθει σε επαφή πρώτη φορά εν όσο ζούσε στη Νάξο. Οι μοναχοί αυτοί προέβαλαν αντίσταση στον εκδυτικισμό, που φαίνεται πως άρχιζε να υπάρχει αυτήν την περίοδο. Επίσης, ήταν αντίθετοι ως προς την τέλεση μυστηρίων την Κυριακή.
Το συγγραφικό του έργο μακρύ. Τα σημαντικότερα συγγράμματά του μεταξύ άλλων είναι η «Φιλοκαλία των ιερών νηπτικών», μια συλλογή πατερικών κειμένων από τον 4ο έως τον 15ο αιώνα, που ασχολούνταν με το πρότυπο του χριστιανικού ανθρώπου. Το «Πηδάλιον», στο οποίο συγκεντρώνει τους κανόνες (δηλαδή τις αποφάσεις) από τις οικουμενικές συνόδους, που ήταν διάσπαρτες, ενώ μέχρι τότε υπήρχαν και εκδόσεις κανόνων που εμπεριείχαν προσωπικά στοιχεία των συγγραφέων, με αποτέλεσμα την αλλοίωσή τους. Το «Νέον Μαρτυρολόγιον», το «Απολογία περί της Κυρίας ημών Θεοτόκου» κ.α.
Κοιμήθηκε στις 14 Ιουλίου 1809 και ετάφη στις Καρυές του Αγίου Όρους. Το 1955 το Οικουμενικό Πατριαρχείο αγιοποίησε τον σημαντικό αυτό μοναχό και η μνήμη του τιμάται την ημέρα της κοίμησής του και την πρώτη Κυριακή του Σεπτεμβρίου μαζί με άλλους Αγίους από την Παροναξία.
Γεννημένος στην Αθήνα το 1999. Φοιτητής του Τμήματος Ιστορία, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών, της Καλαμάτας. Λάτρης της Βυζαντινής και Νεότερης Ιστορίας, του αρχαίου θεάτρου, του βιβλίου και της μαγειρικής.
