Της Σοφίας Σιδερίδου,
Καμιά φορά μπερδευόμαστε και, αναφορικά με κάποιο θέμα, μεταφράζουμε στο μυαλό μας το «πηγαίνει καλύτερα» με το «είναι καλά». Πάντα πρέπει να επιβραβεύεται η προσπάθεια. Δεν διαφωνώ ως προς αυτό! Αλλά, όπως μου λέει συχνά ένας καθηγητής μου: «Μην ξεχνάς κάθε φορά ποιο είναι το ακροατήριο σου όταν μιλάς. Πρέπει να προσαρμόζεσαι για να πετύχεις το στόχο σου». Αυτό που θα αναπτύξω, δεν έχει καμία σχέση με το ακαδημαϊκό πλαίσιο στο οποίο ειπώθηκε αυτή η φράση. Αλλά να που έρχεται να φανεί χρήσιμη και αλλού!
Πέρυσι – και με βάση τα στατιστικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης – γράφτηκε και ειπώθηκε ότι «οι επιδόσεις της Ελλάδας σε θέματα οδικής ασφάλειας σημείωσαν εντυπωσιακή βελτίωση από το 2010 (-40%)». Πράγματι αυτό! Αν όμως δημοσιοποιήσεις αυτή την πληροφορία σε έναν λαό, που λίγο θέλει για να ξεχάσει για άλλη μια φορά να βάλει τη ζώνη ή να περάσει με κόκκινο το επόμενο φανάρι μέσα στη βιασύνη του, δεν έχεις πετύχει το στόχο σου. Γιατί πιστεύω ότι ένα σημαντικό ποσοστό των νέων που προτιμά να φορά το κράνος βραχιόλι στον αγκώνα, λες και αυτό διδάχτηκαν στα μαθήματα οδήγησης, δεν θα ακούσει ή διαβάσει την αμέσως επόμενη φράση: «Ωστόσο, ο αριθμός των θυμάτων από τροχαία ατυχήματα στην Ελλάδα παραμένει πολύ υψηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο: 69 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκων».
Καλό είναι να συγκρινόμαστε με τον εαυτό μας, για να βελτιωνόμαστε. Αλλά αυτό αφορά στον αθλητισμό, στα μαθήματα, στη δουλειά κ.α. και όχι στο θέμα της κυκλοφοριακής αγωγής και των τροχαίων ατυχημάτων. Δυστυχώς, στους δρόμους η μία απερισκεψία έρχεται μετά την άλλη και η μία είδηση τροχαίου διαδέχεται την επόμενη.
Όσο περνούν τα χρόνια, συνειδητοποιώ ότι η ασφάλεια στους δρόμους δεν εξαρτάται μόνον από την καλή γνώση οδήγησης, αλλά κυρίως από συνείδηση. Συνείδηση που αφορά οδηγούς, πεζούς και ποδηλάτες. Και είναι η στιγμή η εκπαίδευση να λάβει ενεργό δράση και να μιλήσει για όλους τους ρόλους. Αν αναλογιστεί κανείς τα ποσοστά τροχαίων που είναι καταγεγραμμένα τόσα χρόνια και το γεγονός ότι μόλις πέρυσι έγινε εισαγωγή θεματικής ενότητας για την Κυκλοφοριακή Αγωγή και την Οδική Ασφάλεια στα Δημοτικά σχολεία, θα αντιληφθεί ότι αργήσαμε λιγάκι. Ίσως και πολύ! Πάρα πολύ!
Βέβαια, όταν μιλάω για εκπαίδευση, δεν αναφέρομαι σε μερικά slides παρουσιάσεων σε μια τυχαία διαθέσιμη ώρα, που τα περισσότερα παιδιά θα θεωρήσουν ως διάλειμμα. Μιλάω για μια μορφή εκπαίδευσης που χτίζει συνείδηση σταθερά, καθημερινά, με σύνεση και αυστηρότητα. Πολλές φορές σκέφτομαι ότι αν η τόση αυστηρότητα για τύπους Μαθηματικών και κλίσεις ρημάτων στο διαγώνισμα των Αρχαίων επενδυόταν και στην Κυκλοφοριακή Αγωγή, λιγότερες μανάδες ίσως θρηνούσαν τώρα τα παιδιά τους. Μαθαίνεις Φυσική, Χημεία και Λατινικά, αναλύεις κάθε φράση ποιητή και συγγραφέα και μετά πιάνεις ένα τιμόνι και λες «δεν πειράζει να μη βάλω ζώνη, δεν πειράζει και ένα κόκκινο να περάσω». Και το ένα κόκκινο γίνεται δύο, τρία, γίνεται ένα ποτάκι παραπάνω, ώσπου τελικά καταλήγεις στο νοσοκομείο, στο τμήμα, στη φυλακή ή στο χώμα. Σκληρό, το ξέρω! Αλλά έτσι πρέπει να λέγονται αυτά.
«Στείλ’ τους όλους σε ένα νοσοκομείο», είχα ακούσει κάποτε να λέει σε μια ομιλία ένας εκπρόσωπος της Ελληνικής Αστυνομίας. Εκεί μαθαίνεις με τον πιο σκληρό τρόπο. Ακριβώς όπως και σε ένα κέντρο αποκατάστασης. Εκεί που βλέπεις την αλήθεια κατάματα, εκεί που μαθαίνεις τα πραγματικά αποτελέσματα, βλέποντας ανθρώπους να μαθαίνουν σιγά-σιγά πως να κουνάνε ξανά από την αρχή το πόδι τους. Όχι για να πατήσουν το γκάζι, αλλά απλώς για να περπατήσουν!
Από πάντα είχα έναν φόβο στο δρόμο και για αυτό άργησα σχετικά να βγάλω και δίπλωμα οδήγησης. Την ταχύτητα δεν την αγαπώ ιδιαιτέρως. Ακόμα και όταν οδηγός είναι ο μπαμπάς μου, που τον εμπιστεύομαι τυφλά, κοιτάζω το κοντέρ. Με τα χρόνια όμως, συνειδητοποιώ ότι δεν είναι μόνο η ταχύτητα που με ενοχλεί, αλλά κυρίως η νοοτροπία κάποιων οδηγών, που πιάνουν τιμόνι και νομίζουν ότι οι δρόμοι τους ανήκουν και ότι τα τροχαία συμβαίνουν πάντα σε κάποιον άλλο. Κρίμα για αυτή την αντίληψη, γιατί η αλήθεια βρίσκεται πολύ μακριά. Εκεί που η στραβή είναι εξίσου εύκολο να συμβεί σε όλους.
Προσωπικά, χρειάστηκε νωρίς να πάω σε κηδεία 19χρονου από τροχαίο. Δυο-τρεις εικόνες φτάνουν, για να γίνουν μάθημα ζωής και για να καταλάβεις την ουσία στα λόγια του εκπροσώπου της αστυνομίας. Προσωπικά όμως, πιστεύω ότι μόνο όταν καταφέρουμε να μην χρειαζόμαστε αυτές τις εικόνες, τότε και μόνο τότε θα μπορούμε να μιλάμε για πραγματική «συνείδηση».
