Του Βασίλη Δόγκα,
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κλήθηκε, μέσω της δημιουργίας μίας σειράς ρυθμίσεων και ελαφρυντικών μέτρων δανεισμού τους περασμένους μήνες, να παρέχει, σε κάθε επιχείρηση που εντάσσεται στην ένωση, ρευστότητα για τη φάση «συντήρησης» την οποία διανύει στη μετά-πανδημική εποχή. Σε ελληνικά δεδομένα, προβλέπεται ότι οι τράπεζες θα έχουν κατακόρυφη πιστωτική έξαρση, δημιουργώντας, έτσι, ρευστότητα της τάξεως των 17 δισεκατομμυρίων ευρώ στην οικονομία. Δυνατότητα που θα ήταν ουτοπική, αν η ΕΚΤ δεν προχωρούσε στη λήψη των μέτρων νομισματικής πολιτικής το δεύτερο τρίμηνο του 2020. Ο Γ. Στουρνάρας σχολιάζει στην έκθεση νομισματικής πολιτικής που υπέβαλε την προηγούμενη βδομάδα, στον Πρόεδρο της Βουλής και στο Υπουργικό Συμβούλιο, πως «τα μέτρα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είχαν ως στόχο τη στήριξη των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων και των τραπεζών ώστε να απορροφήσουν τους κραδασμούς που προκαλεί η πανδημία και να μη διαταραχθεί η μεσοπρόθεσμη πορεία προς τη σταθερότητα των τιμών».
Η έκθεση νομισματικής πολιτικής της Τράπεζας Της Ελλάδος αναλύει τα μέτρα για τη διατήρηση της ρευστότητας και σε αυτά περιλαμβάνονται:
- Κινήσεις μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (LTRO) με πολύ ευνοϊκότερο επιτόκιο από ό,τι ίσχυε πριν από την τρέχουσα κρίση.
- Βελτιώσεις των όρων υπό τους οποίους χορηγείται χρηματοδότηση μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTRO-III). Οι εν λόγω βελτιώσεις περιλαμβάνουν μείωση του κόστους και αύξηση του επιτρεπόμενου όγκου της αντλούμενης χρηματοδότησης.
- Επιπρόσθετες αγορές τίτλων μέχρι το τέλος του έτους, εκ μέρους του Ευρω-συστήματος, ύψους 120 δισεκατομμυρίων ευρώ.
- Εφαρμογή έκτακτου προγράμματος αγοράς τίτλων εν όψει της πανδημίας (Pandemic Emergency Purchase Programme -PEPP- αναλυτικότερα σε προηγούμενο άρθρο), μέσω του οποίου θα αγοραστούν εκ μέρους του Ευρω-συστήματος τίτλοι συνολικής αξίας 1,35 τρισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το τέλος Ιουνίου του 2021. Επιπλέον, το ΔΣ της ΕΚΤ αποφάσισε να επανατοποθετεί σε χρεόγραφα το προϊόν της εξόφλησης τίτλων που αποκτούνται στο πλαίσιο του PEPP έως τουλάχιστον το τέλος του 2022. Προκειμένου να επιτευχθεί η αποτελεσματική και ομοιόμορφη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής, σε όλα τα τμήματα της αγοράς κρατικών ομολόγων της ζώνης του ευρώ, αποφασίστηκε η χορήγηση παρέκκλισης (waiver) για τους τίτλους που έχει εκδώσει το Ελληνικό Δημόσιο, ώστε αυτοί να μπορούν να επιλεχθούν για αγορά στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος ΡΕPΡ. Τέλος, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ υπογράμμισε ότι «οι καθαρές αγορές περιουσιακών στοιχείων στο πλαίσιο του PEPP θα συνεχίσουν να πραγματοποιούνται έως ότου κρίνει ότι η κρίση του κορωνοϊού έχει τελειώσει».
- Υπαγωγή των πολύ βραχυπρόθεσμων τίτλων (commercial paper) στο υφιστάμενο πρόγραμμα αγοράς εταιρικών ομολόγων μη τραπεζικών επιχειρήσεων (CSPP).
- Εμπλουτισμός του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων που γίνονται αποδεκτά ως εξασφαλίσεις έναντι της χρηματοδότησης την οποία χορηγεί το σύστημα προς τους αντισυμβαλλομένους του.
- Μείωση κατά 20% των περικοπών (κουρέματος) που εφαρμόζονται στις αποτιμήσεις των περιουσιακών στοιχείων, προκειμένου να προσδιοριστεί το ύψος της χρηματοδότησης για την οποία θεωρείται ότι τα στοιχεία αποτελούν επαρκή εξασφάλιση.
- Ρυθμίσεις ώστε να περιοριστεί η επίπτωση στη διαθεσιμότητα αποδεκτών εξασφαλίσεων στα χαρτοφυλάκια των αντισυμβαλλομένων από τις υποβαθμίσεις πιστοληπτικής ικανότητας που θα καταγράφονται ως συνέπεια της πανδημίας.
- Διεξαγωγή νέας σειράς πράξεων πιο μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης (PELTRO) λόγω πανδημίας με ακόμη ευνοϊκότερους όρους από ό,τι προηγουμένως, με σκοπό τη στήριξη των συνθηκών ρευστότητας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της ζώνης του ευρώ και τη διατήρηση της ομαλής λειτουργίας των χρηματαγορών.
Επιπλέον αυτών, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ επικύρωσε και επισημοποίησε τις αποφάσεις του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, το οποίο επέτρεψε στις τράπεζες λόγω των ειδικών συνθηκών, μεταξύ άλλων, να λειτουργήσουν προσωρινά με μειωμένη κεφαλαιακή βάση και διευκόλυνε τις εταιρικές τράπεζες να εκπληρώσουν τις υπολειπόμενες κεφαλαιακές απαιτήσεις. Το Εποπτικό Συμβούλιο σημείωσε ότι «οι πόροι των τραπεζών που αποδεσμεύονται ως συνέπεια της εφαρμογής των προαναφερθεισών προσωρινών ρυθμίσεων επιβάλλεται να διοχετευθούν στη χρηματοδότηση της οικονομίας αντί να υποστηρίξουν αυξημένες διανομές μερισμάτων ή αυξημένες αμοιβές των στελεχών». Το ΔΣ της ΕΚΤ έχει ανακοινώσει ότι θα συνεχίσει να παρακολουθεί και να αναλύει τις συνέπειες της πανδημίας για τις ερχόμενες οικονομικές εξελίξεις, τις προοπτικές του πληθωρισμού και για το μηχανισμό μετάδοσης των επιδράσεων της ενιαίας νομισματικής πολιτικής. Η ΕΕ βρίσκεται σε ετοιμότητα να προσαρμόσει κατάλληλα όλα τα μέσα νομισματικής πολιτικής που χρησιμοποιεί, εάν αυτό χρειαστεί προκειμένου να διατηρηθούν ευνοϊκές οι συνθήκες ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα, να διατηρήσει ομαλή τη λειτουργία μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής σε όλα τα κράτη-μέλη και να μειώσει τον πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ προς τιμές λίγο κάτω του 2%.
