Οι ελευθερίες που πρεσβεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση

Της Αθηνάς Σωτηρίου,

Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει στους πολίτες τις τέσσερις βασικές ελευθερίες: ελευθερία διαμονής ή εργασίας σε οποιοδήποτε κράτος της, οικονομική ελευθερία, δηλαδή ελευθερία μετακίνησης χρημάτων, ελευθερία πώλησης εμπορευμάτων και τέλος ελευθερία παροχής υπηρεσιών.

Πιο συγκεκριμένα, σχετικά με την πρώτη ελευθερία, δηλαδή την ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, αξίζει να αναφερθεί πως εμπεριέχει τόσο την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων (άρθρο 45 ΣυνθΛΕΕ), αλλά και το δικαίωμα εγκατάστασης των ελεύθερων επαγγελματιών και επιχειρήσεων (άρθρο 49 επ. ΣυνθΛΕΕ). Οι διατάξεις αυτές αναπτύσσουν άμεση ισχύ και έτσι είναι δυνατόν να επικαλούνται παραβιάσεις τους οι ιδιώτες στα εθνικά δικαστήρια. Φορείς του δικαιώματος είναι τόσο οι εργαζόμενοι, δηλαδή εκείνοι που παρέχουν υπηρεσίες υπό εντολή άλλου με αμοιβή ως αντάλλαγμα των υπηρεσιών, καθώς και τα μέλη της οικογένειάς του. Τέλος, δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας και διαμονής έχει αναγνωριστεί και σε υπηκόους τρίτων χωρών σε ορισμένες περιπτώσεις.Περιορισμοί

Το δικαίωμα ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων και πληρωμών προστατεύεται στο άρθρο 63 ΣυνθΛΕΕ, το οποίο απαγορεύει οποιονδήποτε περιορισμό στις κινήσεις κεφαλαίων μεταξύ κρατών μελών και μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών. Η ελευθερία αυτή αφορά την κίνηση αξιών σε χρήμα ή σε είδος μεταξύ κρατών μελών ή μεταξύ αυτών και τρίτων χωρών, η οποία ενεργείται κατά κανόνα μονομερώς και για επενδυτικούς σκοπούς.

Η ελευθερία κυκλοφορίας εμπορευμάτων αναπτύχθηκε ιδιαίτερα από τις αρχές ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σίγουρα πολύ νωρίτερα από τις άλλες ελευθερίες. Το δικαστήριο στην από 10.12.1968 απόφασή του Επιτροπή κατά Ιταλίας όρισε το εμπόρευμα ως κάθε υλικό αγαθό που αποτιμάται σε αξία και το οποίο ως εκ τούτου αποτελεί εν δυνάμει αντικείμενο εμπορικών συναλλαγών. Σημαντικό παράγοντα στην ελευθερία αυτή, αλλά και εν γένει στην ελευθερία κυκλοφορίας προσώπων και κεφαλαίων, αποτελεί η δημιουργία τελωνειακής ένωσης. Η εύρυθμη λειτουργία της τελωνειακής ένωσης προϋποθέτει την απαγόρευση των δασμών και κάθε επιβάρυνσης ισοδύναμου αποτελέσματος, των ποσοτικών περιορισμών και των φορολογικών διακρίσεων ενώ απαιτεί κοινό δασμολόγιο.

Τέλος, η ελευθερία εγκατάστασης αφορά τόσο τα φυσικά όσο και τα νομικά πρόσωπα που έχουν την ιθαγένεια ενός κράτους μέλους και κατοχυρώνεται στο άρθρο 49 της ΣυνθΛΕΕ. Αφορά τη δυνατότητα εγκατάστασης και τη δυνατότητα άσκησης της επαγγελματικής δραστηριότητας ανεμπόδιστα. Η άσκηση δραστηριότητας θα πρέπει ωστόσο, να έχει μόνιμο χαρακτήρα διαφορετικά πρόκειται για παροχή υπηρεσιών. Η ελευθερία παροχής υπηρεσιών κατοχυρώνεται στο άρθρo 56 ΣυνθΛΕΕ. Η παροχή αυτή γίνεται έναντι κάποιας αμοιβής (άρθρο 57 ΣυνθΛΕΕ). Προβλέπονται κάποιοι περιορισμοί ωστόσο, στην ελευθερία αυτή.  Σε επίπεδο πρωτογενούς δικαίου, τέτοιοι περιορισμοί προβλέπονται στο άρθρο 52 και άρθρο 62 ΣυνθΕΕ (περιστολή της ελευθερίας παροχής υπηρεσιών μπορεί να προκύψει από νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις των οποίων δικαιολογητική βάση αποτελεί η διασφάλιση της δημόσιας τάξης, δημόσιας ασφάλειας και δημόσιας υγείας).

Πηγές

• Το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ουσιαστικό Δίκαιο, Καλαβρός – Γεωργόπουλος
• https://europa.eu/european-union/index_el

Αθηνά Σωτηρίου

Γεννήθηκε στην Ηγουμενίτσα το 1997 και είναι προπτυχιακή φοιτήτρια της Νομικής σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ). Έχει συμμετάσχει σε διάφορες προσομοιώσεις διεθνών οργανισμών και στον ελεύθερο της χρόνο ασχολείται με τον χορό.