Του Παύλου Πετίδη,
Με την αναθεώρηση των προβλέψεων του Απριλίου (World Economic Outlook Update), το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) αναγνωρίζει την αναγκαιότητα λήψης πρόσθετων οικονομικών μέτρων από τις εθνικές κυβερνήσεις, καθώς η πανδημία του κορωνοϊού θα επιφέρει σημαντικά μεγαλύτερη ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας το 2020, ενώ η ανάκαμψή της θα είναι εμφανώς μικρότερη το 2021. Ακόμα, το Ταμείο προβλέπει δυσμενώς μία πιο εκρηκτική αύξηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, καθώς τα μέτρα στήριξης που έχουν ανακοινωθεί σε όλο τον κόσμο εκτιμώνται τώρα, σε πάνω από 11 τρισεκατομμύρια δολάρια, αντί των 8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων τον Απρίλιο. Κατά συνέπεια, το δημόσιο χρέος σε παγκόσμιο επίπεδο σε σχέση με αυτή που εκτιμούσε το ΔΝΤ τον Απρίλιο, το οποίο προβλέπεται ότι θα υπερβεί για πρώτη φορά το 100% του ΑΕΠ και για τις αναπτυγμένες οικονομίες, θα υπερβεί το 130% του ΑΕΠ.
Εκτιμάται ότι η ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας θα σκαρφαλώσει στο 4.9% έναντι 3% που είχε εκτιμηθεί τον Απρίλιο, ενώ το 2021 θα σημειώσει ανάκαμψη της τάξεως του 5.4%. Οι ανεπτυγμένες οικονομίες θα δεχθούν το μεγαλύτερο πλήγμα καθώς εκτιμάται ότι θα υποστούν φέτος ύφεση 8% για να ανακάμψουν 4.8% το 2021, με αποτέλεσμα το ΑΕΠ τους να είναι χαμηλότερο το επόμενο έτος κατά 4% σε σχέση με το επίπεδο του 2019. Στο επίπεδο της Ευρωζώνης, το ΔΝΤ καταγράφει στις προβλέψεις του, ύφεση 10.2% για το έτος 2020 και ανάκαμψη 6% το 2021. Στο πλαίσιο αυτό, η Ιταλία και η Ισπανία θα βρεθούν αντιμέτωπες με τις χειρότερες προοπτικές, δηλαδή 12.8% ύφεση φέτος και ανάκαμψη 6.3% το 2021. Από το κάδρο των αρνητικών συνεπειών του δεύτερου κύματος της πανδημικής κρίσης δεν θα μπορούσε να λείπει η Γαλλία, με την ύφεση να αναρριχάται στο 12.5% για το έτος 2020 και στο 7.3% η ανάκαμψη για το έτος 2021. Μικρότερο αναμένεται το πλήγμα για τη Γερμανία, όπου προβλέπεται ύφεση 7,8% φέτος και ανάκαμψη 5,4% το 2021.
Ισχυρή μείωση του ΑΕΠ θα σημειώσει και η αμερικανική οικονομία, με την ύφεση να προβλέπεται στο 8% το 2020 και την ανάκαμψη στο 4.5% το 2021. Η Κίνα, από την οποία ξεκίνησε η πανδημία του κορωνοϊού, προβλέπεται ότι θα αποφύγει την ύφεση, καταγράφοντας ανάπτυξη της τάξης του 1% φέτος και 8.1% το 2021. Γενικότερα, πάνω από το 95% των χωρών του κόσμου εκτιμάται ότι θα έχουν φέτος μείωση του κατά κεφαλήν εισοδήματός τους, με αποτέλεσμα να ανακοπεί η σημαντική πρόοδος που είχε σημειωθεί στη μείωση της ακραίας φτώχειας στον κόσμο από τη δεκαετία του 1990.
Παρότι το 75% των χωρών έχουν λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την επανεκκίνηση των οικονομιών τους και παράλληλα παρουσιάζουν σημαντικά σημάδια ανάκαμψης, η ισχύς της ανάκαμψης τείνει να είναι αβέβαιη και ασταθής. Και ο λόγος είναι απλός. Την ίδια στιγμή που η πλειοψηφία των χωρών ξανανοίγουν τώρα τις οικονομίες τους, η πανδημία εντείνεται σε πολλές αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες οικονομίες με την απουσία μίας ιατρικής λύσης και τον ανομοιόμορφο αντίκτυπο σε τομείς και χώρες να παράγει μία «πήλινη» ανάπτυξη. Από τα 11 τρισεκατομμύρια δολάρια που εκτιμώνται τα μέτρα που πήραν όλες οι χώρες για τη στήριξη των οικονομιών τους, τα μισά, ήτοι 5.4 τρις δολάρια, εντοπίζονται στην κάλυψη πρόσθετων δημοσίων δαπανών και απωλειών δημοσίων εσόδων. Τα υπόλοιπα μισά διατέθηκαν για την ενίσχυση της ρευστότητας μέσω δανείων, συμμετοχών στο μετοχικό κεφάλαιο επιχειρήσεων και εγγυήσεων.
Για τις χώρες της G20, τα δημοσιονομικά μέτρα αντιστοιχούν στο 6% του ΑΕΠ έναντι 3% τον περασμένο Απρίλιο. Το μέσο δημοσιονομικό έλλειμμα στον κόσμο εκτιμάται ότι θα φθάσει φέτος στο επίπεδο του 14% του ΑΕΠ, αυξημένο κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2019, ενώ για τις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες προβλέπεται να διευρυνθεί στο 16.5% του ΑΕΠ, αυξημένο κατά 13 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τα περυσινά επίπεδα. Για την Ευρωζώνη, το ΔΝΤ προβλέπει δημοσιονομικό έλλειμμα 11.7% για φέτος και 5.3% για το 2021, με αποτέλεσμα το δημόσιο χρέος της να εκτιναχθεί στο 105.1% του ΑΕΠ φέτος, για να υποχωρήσει ελαφρά στο 103% το 2021. Το χρέος της Ιταλίας προβλέπεται να εκτιναχθεί στο 166.1% του ΑΕΠ φέτος, ενώ της Ισπανίας και της Γαλλίας εκτιμάται ότι θα φθάσει σε επίπεδα πολύ πάνω από το 100%, συγκεκριμένα στο 123.8% και το 125.7%, αντίστοιχα.
Στον επίλογο του World Economic Outlook, το ΔΝΤ προτείνει στις χώρες που προχωρούν σε χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων για την εξάπλωση του κορωνοϊού, να κατευθύνουν σταδιακά τις δημοσιονομικές πολιτικές τους προς την αποτελεσματικότερη στήριξη των νοικοκυριών, λαμβάνοντας υπόψη την έκταση της παραοικονομίας. Τα μέτρα για τη στήριξη της απασχόλησης πρέπει να ενθαρρύνουν την ασφαλή επιστροφή στην εργασία και να διευκολύνουν τις διαρθρωτικές μεταβολές στις αγορές εργασίας για να είναι πιο ανθεκτικές οι οικονομίες μετά την COVID-19 εποχή, αναφέρει το ΔΝΤ.
