Της Σοφίας Χρηστακίδου,
Τα τελευταία χρόνια γίνεται λόγος για τα δικαιώματα των LGBT+ ατόμων σε όλους τους τομείς της ζωής μας, από το αν θα έπρεπε να παντρεύονται και να υιοθετούν παιδιά, αν θα έπρεπε να εκφράζουν τις προτιμήσεις τους δημόσια –και σε ποιο βαθμό μπορούν να το κάνουν αυτό– αν είναι φυσιολογική η ύπαρξή τους, έως το αν θα έπρεπε να έχουν ίσα δικαιώματα με τους υπόλοιπους πολίτες γενικότερα.
Εξετάζοντας τα συγκεκριμένα ερωτήματα υπό το πρίσμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν χωρά καμία αμφιβολία ότι τα LGBT+ άτομα θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ισότιμα με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Το κατά πόσο βέβαια αυτό εφαρμόζεται στην πράξη είναι μία άλλη συζήτηση.
Εξετάζοντας δε τα παραπάνω ερωτήματα υπό το πρίσμα της ανθρωπολογίας–ψυχολογίας, βλέπουμε ότι οι επιστήμονες αποφαίνονται πως η ύπαρξη Queer ατόμων είναι απολύτως φυσιολογική και πως συναντάται και σε άλλα έμβια όντα πέρα από τους ανθρώπους.
Τι συμβαίνει όμως αν εξετάσουμε τα ερωτήματα αυτά υπό το πρίσμα της οικονομίας; Συμφέρει τις εταιρείες και τα κράτη από οικονομικής άποψης να διασφαλίσουν τα δικαιώματα των Queer ατόμων;
Η ελληνική πραγματικότητα
Πριν απαντήσουμε στο παραπάνω ερώτημα, ας δούμε πρώτα, ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας. Στην Ελλάδα, η ομοφυλοφιλία αποποινικοποιήθηκε το 1956, σχετικά νωρίς σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, σύμφωνα με έρευνα του FRA 48% των Queer ατόμων στην Ελλάδα, έχουν αντιμετωπίσει διακρίσεις λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού. Επίσης, σύμφωνα με άλλη έρευνα του ίδιου οργανισμού, το 43% των ατόμων στην Ελλάδα αναγκάζεται να κρύβει τη σεξουαλική του ταυτότητα στον χώρο εργασίας του. Επίσης, τα LGBT άτομα στην Ελλάδα υπόκεινται σε πολλές διακρίσεις και στον χώρο της εκπαίδευσης. Τα παραπάνω ποσοστά ξεπερνούν κατά πολύ δυστυχώς τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Επομένως, υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης της ποιότητας ζωής και της αποδοχής των Queer ατόμων.
Τα οικονομικά οφέλη από την ενσωμάτωση των LGBT ατόμων στον εργασιακό χώρο
Σύμφωνα με έρευνα, που έχει δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό World Development, το γεγονός ότι τα Queer άτομα δεν ενσωματώνονται στο εργασιακό περιβάλλον έχει τα εξής οικονομικά κόστη:
- χαμένος χρόνος εργασίας
- χαμένη παραγωγικότητα
- υπο-επένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο
- μη αποτελεσματική κατανομή των ανθρωπίνων πόρων λόγω διακρίσεων
Συγκεκριμένα, η μειωμένη επένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο και η μη αποτελεσματική κατανομή των ανθρωπίνων πόρων υπονομεύουν την οικονομική ανάπτυξη και θέτουν εμπόδια και σε μακροοικονομικό επίπεδο.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι οι χώρες που παρέχουν περισσότερα νόμιμα δικαιώματα σε Queer άτομα, έχουν υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα. Τα νόμιμα δικαιώματα που παρέχονται σε κάθε χώρα, μετριούνται σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δείκτη Νόμιμης Αναγνώρισης του Ομοφυλοφιλικού Προσανατολισμού (Global Index on Legal Recognition of Homosexual Orientation – GILRHO), ο οποίος δημιουργήθηκε από τον Kees Waaldijk, Ολλανδό καθηγητή Νομικής. Ο δείκτης αυτός καλύπτει 8 κατηγορίες. Σύμφωνα λοιπόν με τους συγγραφείς της έρευνας κάθε φορά που μία χώρα έχει θετικό σκορ σε μία από τις 8 κατηγορίες του δείκτη GILRHO, αυτό μεταφράζεται σε αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος σε περίπου $2,000.
Οι εταιρείες που στηρίζουν τα Queer άτομα
Μέσα σε αυτά τα πλαίσια λοιπόν, υπάρχουν πολλές εταιρείες ανά τον κόσμο που έχουν αντιληφθεί τα οφέλη της διαφορετικότητας και προσπαθούν να ενσωματώνουν στο εργατικό τους δυναμικό άτομα με διαφορετική θρησκεία, σεξουαλικό προσανατολισμό, χρώμα κλπ. Κάποιες από τις μεγαλύτερες εταιρείες, λοιπόν, του κόσμου που στηρίζουν ανοιχτά τα LGBT άτομα παρουσιάζονται παρακάτω.
Αρχικά, η Google έχει συνάψει ποικίλες συνεργασίες με LGBT οργανισμούς, οι οποίοι προστατεύουν τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα από τις διακρίσεις. Επίσης η εταιρεία έχει φροντίσει για τη συμπερίληψη Queer ατόμων στο δυναμικό της, στις καμπάνιες marketing που διεξάγει.
Άλλη μία παγκοσμίου φήμης εταιρεία, η IBM, συμβάλλει σε πολλούς οργανισμούς που στηρίζουν ΛΟΑΤΚΙ άτομα, ενώ είχε εγκαθιδρύσει τις ίσες πληρωμές και την παροχή ίσων ευκαιριών στο εσωτερικό της, πριν ακόμη ψηφιστεί ο Νόμος περί Πολιτικών Δικαιωμάτων στις ΗΠΑ το 1964, αφού η εταιρεία ιδρύθηκε το 1911. Επίσης, το 1984 η IBM συμπεριέλαβε τον σεξουαλικό προσανατολισμό και επίσημα στην πολιτική της περί μη διακρίσεων. Τέλος, έχει συμμετάσχει ενεργά στην υπεράσπιση του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου στα δημοψηφίσματα της Βορείου Ιρλανδίας, της Ταϊβάν, του Ισραήλ και της Ιαπωνίας.
Ο Όμιλος ΙΚΕΑ στοχεύει στο να δημιουργήσει ένα όσο γίνεται πιο περιεκτικό περιβάλλον στο εσωτερικό του, έχοντας όσο γίνεται περισσότερη διαφορετικότητα. Για τον λόγο αυτό, το μισό από το εργατικό δυναμικό του ομίλου προέρχεται από μειονότητες, ενώ το 47% είναι γυναίκες. Κάθε περιοχή μάλιστα έχει τον δικό της πρεσβευτή διαφορετικότητας και περιεκτικότητας.
Από κοντά και η Microsoft, η οποία κερδίζει συνεχώς άριστες κριτικές στον Δείκτη Ισότητας του HRC, ενώ υπερασπίζεται συνεχώς τις περιθωριοποιημένες ομάδες. Επίσης, μέσα στην εταιρεία υπάρχει μία ειδική ομάδα για τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα με την επωνυμία GLEM. Τα μέλη αυτής της ομάδας διεξάγουν ομιλίες, γεύματα, εκδηλώσεις δικτύωσης μεταξύ ΛΟΑΤΚΙ ατόμων με άλλες εταιρίες, αθλητικά και πολιτιστικά δρώμενα, καθώς επίσης συζητούν με τους κατά τόπους άρχοντες σχετικά με θέματα φύλλου, σεξουαλικότητας, εθελοντισμού και δωρεών για τις τοπικές ΛΟΑΤΚΙ οργανώσεις.
Η λίστα των εταιρειών που στηρίζουν ενεργά και επί της ουσίας τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα είναι πολύ μεγάλη. Αξίζει να αναφέρουμε ότι μερικές από αυτές είναι η Uber, η Visa, η CIA των ΗΠΑ, η PayPal, η Coca Cola, η Accenture, η HP, η Apple, η Johnson and Johnson και πολλές άλλες ακόμη, σύμφωνα πάντα με το Glassdoor.
Κλείνοντας, αξίζει να αναφέρουμε ότι η θέση των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων βελτιώνεται συνεχώς όσο περνούν τα χρόνια, ωστόσο η Ελλάδα βρίσκεται ακόμη σε χαμηλά επίπεδα αποδοχής της διαφορετικότητας.
