Του Άγγελου Μεταλλίδη,
Ο Θεμιστοκλής Σοφούλης ήταν πολιτικός, ο οποίος διετέλεσε Πρωθυπουργός της χώρας την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου. Είναι γεννημένος το 1860 στο Βαθύ της Σάμου. Ο πατέρας του, Παναγιώτης Σοφούλης ήταν από τους αγωνιστές που πολέμησαν για την αυτονομία του νησιού. Ο Θεμιστοκλής Σοφούλης ξεκίνησε τις σπουδές του στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και έπειτα στον τομέα της Αρχαιολογίας στη Γερμανία. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα, αναγορεύθηκε Υφηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Μάλιστα συμμετείχε με μεγάλη επιτυχία το 1895 στις ανασκαφές της Μεσσήνης. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών όμως, δεν του έδωσε προαγωγή στην θέση του τακτικού καθηγητή και έτσι η ακαδημαϊκή του πορεία έλαβε νωρίς τέλος. Επέστρεψε τότε στη γενέτειρά του το 1899 για να ασχοληθεί με την πολιτική ένα χρόνο αργότερα. Το 1900 έγινε αρχηγός του Κόμματος των Προοδευτικών, μιας παράταξης με νέες εθνικές και προοδευτικές ιδέες και κατάφερε να εκλεγεί βουλευτής. Η Σάμος την περίοδο αυτή, αν και ήταν ημιαυτόνομη με Ορθόδοξο ηγεμόνα, ήταν ακόμα κάτω από την κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Το άλλο σαμιώτικο κόμμα, οι «Χατζηγιαννικοί» προέβαλλε αντιθέσεις στην ένωση της Σάμου με την Ελλάδα. Την εποχή αυτή ο Σοφούλης αρχίζει να αποκτά επιρροή και φήμη στο νησί λόγω των επαφών με την ελεύθερη Ελλάδα και την κόντρα του με τον ηγεμόνα του νησιού Ανδρέα Κοπάση. Ο Σοφούλης και οι στενοί συνεργάτες του κρίθηκαν ένοχοι και καταδικάσθηκαν ερήμην σε θάνατο από το Κακουργιοδικείο της Σάμου για κάποιες συμπλοκές στο νησί, με το δικαστήριο να θεωρεί αυτούς ως υπευθύνους. Για να αποφύγει την σύλληψη ο Σοφούλης, πήγε στην Αθήνα.
Στις 3 Μαρτίου 1912 ο Κοπάσης δολοφονήθηκε. Τότε ο Σοφούλης ζήτησε από του κάτοικους του νησιού να ξεσηκωθούν και να απαιτήσουν την ανεξαρτησία. Μετά από λίγες ημέρες συνεκλήθη η συνέλευση των Σαμίων, η οποία εξέλεξε τον Σοφούλη Πρόεδρό της. Το Μάιο του 1914 διορίστηκε γενικός διοικητής της Μακεδονίας. Τον Μάρτιο του 1915 εκλέχθηκε βουλευτής του Νομού Σάμου με το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Την εποχή του εθνικού διχασμού, ο Σοφούλης ήταν Υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση της Εθνικής Αμύνης που σχημάτισε ο Ελευθέριος Βενιζέλος στη Θεσσαλονίκη. Με την επιστροφή του Βενιζέλου στην Αθήνα, ο Σοφούλης εκλέχθηκε πρόεδρος της βουλής των Λαζάρων του 1915. Στις εκλογές του 1920 δεν μπόρεσε να εκλεγεί βουλευτής, αλλά μετά την Επανάσταση του 1922 και την επάνοδο του Βενιζέλου από το Παρίσι, ο Βενιζέλος του ανέθεσε το Υπουργείο Εσωτερικών. Διετέλεσε, επίσης, υπουργός Εσωτερικών και στη μετέπειτα βραχύβια Κυβέρνηση του Γεωργίου Καφαντάρη. Την περίοδο αυτή ο Σοφούλης θα εκφράσει δημοσίως την άποψη του για την κατάργηση της βασιλείας και αναλαμβάνει την ηγεσία της αριστερής πτέρυγας του κόμματος των Φιλελευθέρων.
Μετά το τέλος της δικτατορίας του Θεόδωρου Πάγκαλου και την επάνοδο των Βενιζελικών στην εξουσία, ο Σοφούλης εκλέχθηκε πρόεδρος της Βουλής. Το 1928 έγινε Υπουργός Στρατιωτικών στην κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου και στις 17 Νοεμβρίου 1930 επανεξελέγη πρόεδρος της Βουλής και παρέμεινε στη θέση ως τις 24 Ιανουαρίου του 1933. Στις 4 Αυγούστου του 1936 ο Μεταξάς διέλυσε τη Βουλή και κυβέρνησε δικτατορικά μέχρι τον θάνατό του το 1941. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, ο Σοφούλης παρέμεινε στην Αθήνα και συμμετείχε στην αντιστασιακή οργάνωση «Αγών, «Ανόρθωσις», «Ανεξαρτησία». Στις 7 Σεπτεμβρίου του 1947 και ενώ η κατάσταση ήταν κρίσιμη λόγω του Εμφυλίου Πολέμου, ανέλαβε για τρίτη φορά την πρωθυπουργία, ηγούμενος κυβέρνησης συνεργασίας, με το Λαϊκό Κόμμα.
Ο Θεμιστοκλής Σοφούλης έφυγε από την ζωή στις 24 Ιουνίου 1949. Ο θάνατός του προήλθε από παθολογικά αίτια λόγω της μεγάλης ηλικίας του.
Είμαι προπτυχιακός φοιτητής του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ. Γεννήθηκα στις 12 Φεβρουαρίου 1998 και μεγάλωσα στην Καλαμαριά του νομού Θεσσαλονίκης. Τα επιστημονικά μου ενδιαφέροντα εντάσσονται στο χώρο της πολιτικής ιστορίας του νέου ελληνικού κράτους και στην διαμόρφωση των πολιτικών θεσμών και ιδεολογιών της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας.
