Του Παναγιώτη Παναγιωτακόπουλου,
Την ώρα που σε όλο τον πλανήτη υπάρχει ο φόβος για ένα δεύτερο lockdown, ενώ ακόμα είναι νωπές οι μνήμες από την εφαρμογή του πρώτου, θα ήταν απόλυτα λογικό και αναμενόμενο, ως ένα βαθμό, η αβεβαιότητα και ο συντηρητισμός να χαρακτηρίζει και τις χρηματιστηριακές αγορές παγκοσμίως.
Κι όμως, το χρηματιστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής καταρρίπτει, μέχρι στιγμής, κάθε λογική και κάθε κανόνα. Σαν να μην έφτανε ο κίνδυνος για την αναζωπύρωση της πανδημίας, ο οποίος είναι διαρκώς ορατός, ήρθε ο θάνατος του Τζορτζ Φλόυντ για να ξεσηκώσει τον αμερικανικό λαό και να προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων και διαδηλώσεων σε όλη την χώρα. Κατ’ επέκταση, μία οικονομία, η οποία πλήττεται από την αδράνεια πάσης φύσης παραγωγικής δραστηριότητας λόγω του shutdown, που άφησε στο πέρασμά του ο ιός, καθώς επίσης και από την κοινωνική αναταραχή που βασανίζει τις ΗΠΑ, μετά την εκδήλωση βίας των αστυνομικών σε βάρος του άτυχου πολίτη.
Η συνέχεια του σεναρίου περιείχε κατάρρευση των αγορών, αποχώρηση όλο και μεγαλύτερου αριθμού επενδυτών, μικρά κεφάλαια κίνησης, πτώση τιμών μετοχών και δεικτών και πολλές ακόμα αλυσιδωτές αντιδράσεις. Όλα αυτά, σε μία άλλη πραγματικότητα, αφού ο δείκτης που περιλαμβάνει τις 500 μεγαλύτερες εισηγμένες στο χρηματιστήριο επιχειρήσεις, ο S&P500, έχει σχεδόν αγγίξει το ιστορικό του υψηλό, αυτό της 19ης Φεβρουαρίου του 2020.
Πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας, οι ειδικοί κάνουν λόγο για στοχευμένη στήριξη και προώθηση της χρηματιστηριακής αγοράς προκειμένου να μην δημιουργηθεί φόβος για μία νέα χρηματοοικονομική κρίση. Όπως και το, όχι και τόσο μακρινό, 2008 όταν η παγκόσμια οικονομική κρίση είχε επηρεάσει όλες τις αγορές, έτσι και την τρέχουσα περίοδο, η FED, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών, μείωσε τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια σε μηδενικά επίπεδα, ενώ παράλληλα «έσπρωξε» στην αγορά περί τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια, μέσω της αγοράς κρατικών ομολόγων και άλλων χρεογράφων, προσφέροντας με αυτόν τον τρόπο μία πολύ σημαντική ένεση. Πλανάται, επίσης, στον αέρα πως κατά την περίοδο της πανδημίας, υπήρχαν εταιρείες κολοσσοί, όπως οι Facebook, Apple, Amazon, Netflix και Alphabet, οι οποίες είδαν τη δημοτικότητα αλλά και την απόδοσή τους να ανηφορίζει, παρά την όποια κρίση, τραβώντας έτσι μαζί τους πολλούς δείκτες της αγοράς.
Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να σημειωθεί πως καμία μετοχή και κανένας χρηματιστηριακός δείκτης δεν αντιπροσωπεύει πλήρως, πολλές φορές ούτε και σε ελάχιστο βαθμό, την υγεία στα διάφορα επίπεδα, όπως το πολιτικό, το κοινωνικό και το οικονομικό, της ανθρώπινης δραστηριότητας. Το χρηματιστήριο είναι απλά, καλώς ή κακώς, το όργανο που καταγράφει και μετρά τις αντιλήψεις των επενδυτών γύρω από συγκεκριμένες εταιρείες και κλάδους και μόνο με βάση αυτά προχωρά στους ανάλογους υπολογισμούς. Πολλές φορές μέχρι σήμερα, έχουν γίνει προσπάθειες για να συσχετιστεί η πορεία των χρηματοοικονομικών αγορών, με την οικονομική πορεία του κόσμου, για παράδειγμα μέσω του ΑΕΠ. Όλες τους είχαν αποτελέσματα πολύ κοντά στο μηδέν, γεγονός που αποδεικνύει πως δεν υπάρχει ουδεμία σύμπνοια μεταξύ των δύο αυτών κόσμων, όσο παράλογο κι αν αυτό ακούγεται.
Η καυτή πατάτα έρχεται να πέσει και πάλι στα χέρια των επενδυτών, οι οποίοι πελαγωμένοι, δεν γνωρίζουν αν πρέπει να πορευτούν με βάση την εικόνα που βλέπουν στις οθόνες του υπολογιστή τους ή με βάση όσα αντικρίζουν, κοιτώντας έξω από το παράθυρό τους. Προσφάτως, εύστοχα, ανέφερε ο Jeremy Grantham, Βρετανός καταξιωμένος επενδυτής, «η αγορά μοιάζει χαμένη μέσα στην μονόπλευρη αισιοδοξία της, όταν η σύνεση και η υπομονή θα φάνταζαν πολύ ορθότερες». Άλλωστε, όπως σοφά υποστήριζαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, η υπομονή είναι αρετή. Όσο για το τι μας επιφυλάσσει το μέλλον, κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος και προφανώς κάθε είδους πρόβλεψη δεν μπορεί να είναι βάσιμη.
