Της Χριστιάννας Αντωνοπούλου,
Ήταν 26 Σεπτεμβρίου 1957, όταν στο κλείσιμο της 12ης ετήσιας συνεδρίασης της Παγκόσμιας Τράπεζας ανέβηκε στο βήμα ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος. Ο λόγος του ασυνήθιστος. Αν και ήταν γραμμένος στην αγγλική γλώσσα, στην πραγματικότητα η πλειοψηφία των λέξεων που χρησιμοποιήθηκαν ήταν λέξεις δάνειες ή παράγωγες από την ελληνική γλώσσα. Το αποτέλεσμα, ωστόσο, ήταν ένα ολόκληρο ακροατήριο να ξεσπάσει σε χειροκροτήματα. Ο μεγάλος μάλιστα ενθουσιασμός του ακροατηρίου είχε σαν αποτέλεσμα να επαναληφθεί μία παρόμοια ομιλία δύο χρόνια αργότερα, ύστερα από απαίτηση του επικεφαλής της Διεθνούς Τράπεζας.
Ο ομιλητής που με αυτόν τον έξυπνο τρόπο κατάφερε να προβάλει και να τιμήσει τόσο την ελληνική γλώσσα όσο και την Ελλάδα στο εξωτερικό ήταν ο Ξενοφώντας Ζολώτας.
“Kyrie,
It is Zeus anathema on our epoch for the dynamism of our economies and the heresy of our economic methods and policies, that we should agonize between the Scylla of numismatic plethora and the Charybdis of economic anaemia.
It is not my idiosyncrasy to be ironic and sarcastic, but my diagnosis would be that politicians are rather cryptoplethorists. Although they emphatically stigmatize numismatic plethora, they energize it through their tactics and practices. Our policies should be based more on economic and less on political criteria. […]
I apologized for having tyrannized you with my Hellenic phraseology. In my epilogue, I emphasize my eulogy to the philoxenous autochthons of this cosmopolitan metropolis and my encomium to you kyrie, and the stenographers.”
Σύμφωνα με τον συγγραφέα και λογοτέχνη Νίκο Σαραντάκο, οι ομιλίες αυτές του Ζολώτα δεν ήταν στην ουσία τίποτα άλλο παρά ένα διανοητικό παιχνίδι που ακριβώς αυτό είχε σκοπό: να υπενθυμίσει στους ισχυρούς της παγκόσμιας οικονομίας ότι η μεταπολεμική Ελλάδα παρόλες τις πληγές της ήταν ακόμα εκεί, παρούσα. Βέβαια, οι ομιλίες αυτές δεν προορίζονταν και ούτε επρόκειτο να εντυπωσίαζαν ένα οποιοδήποτε ακροατήριο. Με λέξεις που σχεδόν σπάνια χρησιμοποιούνταν στην αγγλική γλώσσα, ενίοτε έχοντας και ελαφρώς διαφορετική σημασία από την αρχική τους, και που προϋπέθεταν σαφώς για την κατανόησή τους καλή γνώση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, δεν μπορούσαν να γίνουν κατανοητές από οποιονδήποτε ομιλητή της αγγλικής.
Ο Ξενοφώντας Ζολώτας, εκτός από τις δύο αυτές σημαντικές του ομιλίες στις συναντήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, βοήθησε ουσιαστικά και στην οικονομική ανάκαμψη και ανασυγκρότηση της Ελλάδας μετά τον Εμφύλιο με τα πρωτοποριακά νομισματικά μέτρα που έλαβε, ενώ επίσης έπαιξε σημαντικό ρόλο στη Συμφωνία Σύνδεσης Ελλάδας-ΕΟΚ το 1962, ως Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος.
Γεννημένος στις 26 Απριλίου 1904 στην Αθήνα, έλαβε σημαντική μόρφωση. Σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ αργότερα συνέχισε τις σπουδές του στα Πανεπιστήμια της Λειψίας και των Παρισίων. Η διδακτορική του διατριβή μάλιστα με τίτλο «Η Ελλάς εις το στάδιον της εκβιομηχανίσεως» θεωρείται έως και σήμερα κλασικό έργο. Σε ηλικία μόλις 24 ετών εξελέγη Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ενώ το 1931 εξελέγη τακτικός Καθηγητής στην έδρα της Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, από την οποία παραιτήθηκε το 1968 εκφράζοντας έτσι τη δυσαρέσκειά του απέναντι στη χούντα των συνταγματαρχών.
Στο μεταξύ κατέλαβε σημαντικές θέσεις σε ελληνικούς και διεθνείς οργανισμούς, όπως στην Τράπεζα της Ελλάδας, στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Για πρώτη φορά λαμβάνει κυβερνητικό αξίωμα το 1952 ως Υπουργός Συντονισμού στην Υπηρεσιακή Κυβέρνηση Κιουσόπουλου, ενώ πολλά χρόνια αργότερα, στις 23 Νοεμβρίου 1989, θα αναλάβει τα ηνία της πρωθυπουργίας της χώρας ως πρόεδρος της Οικουμενικής Κυβέρνησης που στήριζαν τότε η Νέα Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ και ο Συνασπισμός της Αριστεράς. Στη θέση αυτή θα παραμείνει έως τις 11 Απριλίου 1990 μετά την προκήρυξη εκλογών στις 8 Απριλίου του ίδιου έτους.
Στις 10 Ιουνίου 2004 ο Ξενοφώντας Ζολώτας θα φύγει από τη ζωή σε ηλικία 100 ετών πλήρης ημερών, εμπειριών και αναγνωρίσεως.
