Της Μαρίας Μπότη,
Κάθε άνθρωπος επιλέγει το δικό του προσωπικό και μοναδικό τρόπο για να δομήσει την εξωτερική του εμφάνιση, αναλόγα με τις προτιμήσεις, το γούστο και τον τρόπο σκέψης του. Διαφορετικά μαλλιά, κουρέματα, ρούχα, αξεσουάρ διαφοροποιούν το στυλ των ανθρώπων που συναντάμε καθημερινά γύρω μας. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι, όμως, επιλέγουν ένα πιο «ιδιαίτερο» τρόπο έκφρασης στην εξωτερική τους εμφάνιση, τόσο εξαιτίας των προτιμήσεων όσο και της ανάγκης τους για αποδοχή. Ένα αρκετά σημαντικό ποσοστό του πλανήτη έχει στραφεί στην τέχνη της δερματοστιξίας (tattoo) και της διαπέρνησης προσώπου και σώματος –body piercing (τρύπημα σημείων του σώματος ή του προσώπου για την τοποθέτηση σκουλαρικιών)– προωθώντας μία μόδα, η οποία είχε ιδιαίτερη απήχηση και στο παρελθόν σε κοινωνίες ανά τον κόσμο. Από πολλούς θεωρείται ως μία μορφή τέχνης και ένας ουσιαστικός τρόπος έκφρασης, ο οποίος αντικατοπτρίζει την προσωπικότητα των ατόμων που τα κατέχουν. Ωστόσο, συχνά διαφαίνεται μία αρνητική και προκατειλημμένη στάση ως προς εκείνα τα άτομα, κυρίως όσον αφορά τον εργασιακό τομέα.
Δυστυχώς, ζούμε σε μία εποχή, όπου το «φαίνεσθαι» συχνά είναι πιο σημαντικό από το «είναι», δημιουργώντας ταυτόχρονα ποικίλα προβλήματα. Καθώς ο ανταγωνισμός στον τομέα εύρεσης εργασίας αυξάνεται διαρκώς, πολλοί είναι εκείνοι που απορρίπτονται εξαιτίας της εμφάνισής τους, η οποία κοσμείται από tattoos και piercings. Αυτό παρατηρείται κυρίως στους νέους, όπου υπάρχει η τάση να «γεμίζουν» το σώμα τους με διάφορα σχέδια ή και σκουλαρίκια. Σύμφωνα με έρευνα, το 76% των ανθρώπων θεωρεί ότι τα tattoos και τα piercings επηρεάζουν και δυσχεραίνουν την εύρεση εργασίας, ενώ παράλληλα το 37% των εργοδοτών θεωρεί πως αποτελεί ένα χαρακτηριστικό που καθιστά τον υποψήφιο λιγότερο προτιμητέο. Μάλιστα πολλοί άτοπα δήλωσαν πως «κάνει τους ανθρώπους να φαίνονται λιγότερο μορφωμένοι» και «θεωρούνται λιγότερο αφοσιωμένοι από τους ανθρώπους χωρίς τατουάζ», στηρίζοντας λαθεμένα την άποψή τους μόνο στην εικόνα των υποψηφίων. Σίγουρα απαιτείται μία κατάλληλη και σοβαρή παρουσία σε μία συνέντευξη για δουλειά, η οποία σε συνδυασμό με τις γνώσεις και την εμπειρία, μπορεί να δώσει το εισιτήριο για την απόκτηση ενός επαγγέλματος. Ωστόσο, είναι άδικο και αναίτιο να απορριφθεί κάποιος εξαιτίας της εμφάνισης, ενώ το βιογραφικό και οι ικανότητές του ξεπερνούν τις προσδοκώμενες.
Παρά τη σύγχρονη μόδα, τα tattoos και τα piercings συχνά θεωρούνται από πολλούς –κυρίως εργοδότες– ως ένδειξη παρορμητικότητας, επαναστατικότητας και έλλειψης σοβαρότητας. Το εργασιακό περιβάλλον είναι μία μικρογραφία της κοινωνίας, όπου όπως είναι φυσικό εμφανίζονται, εκτός από τα θετικά στοιχεία, ζήλεια, κριτική, στερεότυπα και προκαταλήψεις. Όπως είναι γνωστό, υπάρχουν επαγγέλματα –αστυνομικοί, ειδικοί φρουροί, σώματα ασφαλείας, διπλωματικό σώμα– τα οποία απαγορεύουν τη δερματοστιξία και τα piercings σε εμφανή σημεία του σώματος, εμποδίζοντας οποιονδήποτε κατέχει να γίνει μέλος τους. Μετατρέπονται αυτόματα σε μία ομάδα «αποκλειόμενων» ανθρώπων που στιγματίζονται, καθώς στερούνται βασικά δικαιώματα, όπως είναι η συμμετοχή στην εργασία. Ίσως είναι λίγο στενάχωρο να υπάρχει κριτική σε έναν κόσμο που προβάλλει την αποδοχή και τη διαφορετικότητα. Η προσπάθειά μας να βελτιωθούμε ως άτομα, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την αναπαραγωγή ρηχών στερεοτύπων, τα οποία συνάδουν με μία άλλη εποχή.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν ορισμένοι κλάδοι, όπου η εικόνα ενός ατόμου με tattoos και piercings όχι μόνο δεν κατακρίνεται, αλλά αντιθέτως θεωρείται ιδανική και προτιμητέα. Όλο και περισσότερες εταιρίες και καταστήματα που απευθύνονται στο νεανικό κοινό ακολουθούν τη σύγχρονη μόδα και στηρίζουν τη δερματοστιξία. Είναι ένας έξυπνος και αξιέπαινος τρόπος marketing, ώστε να προωθήσουν τα προϊόντα τους και να έχουν ανταπόκριση σε μια ευρεία κοινωνική ομάδα. Δίνοντας περιθώριο δημιουργικής και σύγχρονης έκφρασης, οι συγκεκριμένες εταιρίες στηρίζουν το «διαφορετικό», προσδίδοντας μία άλλη αισθητική τόσο στους εργαζόμενους όσο και στους πελάτες που απευθύνονται. Το γεγονός αυτό αυτόματα μεταβάλλει τον τρόπο σκέψης, επανεξετάζοντας και επαναπροσδιορίζοντας τα κριτήρια πρόσληψης σε τομείς όπως η νεανική ένδυση – υπόδηση και τα καταστήματα εστίασης. Η εικόνα ενός «κουλ» ατόμου με τατουάζ στο μπαρ ενός μαγαζιού ή ενός πωλητή αθλητικών ειδών φαίνεται πιο προσιτή, προσελκύοντας περισσότερους εξαιτίας μιας πιο φιλικής και χαλαρής διάθεσης.
Δυστυχώς, καθίσταται σαφές πως σε κάθε πτυχή της ζωής μας η εξωτερική εμφάνιση και η γενικότερη εικόνα που προβάλλουμε είναι το βασικό συστατικό της επιτυχίας. Υπάρχουν περιπτώσεις, όπου άτομα με «καθαρό» δέρμα και ανευθυνότητα συχνά προωθούνται σε θέσεις έναντι υπεύθυνων ατόμων με τατουάζ, ενισχύοντας την αδικία που υπάρχει. Σε μία προοδευτική κοινωνία, η κριτική απέναντι σε τέτοια θέματα τονίζει όλο και περισσότερο τη σημασία της κοινωνικής αποδοχής. Η θέαση ενός ατόμου με τατουάζ ή piercing δεν πρέπει να θεωρείται ασυνήθιστη, άξια απόρριψης και κριτικής, καθώς δεν σχετίζεται αποκλειστικά με περιθωριοποιημένα άτομα –εγκληματίες, συμμορίες, κακοποιούς– όπως γινόταν στο παρελθόν.
Είναι μία μορφή τέχνης, έκφρασης και εξωτερίκευσης των συναισθημάτων. Κάθε τατουάζ συνήθως κρύβει μία ιστορία πίσω του, που οδήγησε στη δημιουργία του ή απλώς την αγάπη του ατόμου για την καλλιτεχνική φύση. Ιδιαίτερα αντιφατικό είναι το γεγονός πως εξακολουθεί να υπάρχει κριτική για τα τατουάζ και τα piercings, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται κατακόρυφα ο αριθμός των κατόχων τους. Όλο και περισσότερα άτομα παραδίδονται σε αυτή την τέχνη, προσπαθώντας να μεταβάλλουν το κλίμα αρνητισμού που υφίσταται, όμως δεδομένης της έμφυτης τάσης του ανθρώπου για απύθμενη κριτική θεώρηση των πραγμάτων, είναι εντελώς αβέβαιο αν θα εξαλειφθεί πράγματι ο στιγματισμός γύρω από αυτά τα άτομα. Ας μην αφήσουμε μία πρώτη εντύπωση να οδηγήσει σε ένα τελικό συμπέρασμα, στερώντας ευκαιρίες. Μπορεί ένα άτομο να έχει πολλά περισσότερα να μας πει και να μας δείξει!
