Του Γιώργου Σαλπιγγίδη,
Ο Γιόχαν Γιοάχιμ Βίνκελμαν θεωρείται ο πατέρας της επιστήμης της αρχαιολογίας, καθώς μέσα από το έργο του έδωσε νέες βάσεις στον τομέα αυτό.
Γεννήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 1717 στην πόλη Στένταλ και ήταν γιος του τσαγκάρη Martin Winckelmann και της Anna Maria, née Meyer. Μετά από τη βασική του εκπαίδευση, μεταβαίνει στο Πανεπιστήμιο του Χάλε, όπου σπουδάζει θεολογία και αρχαία φιλολογία, ενώ ακολουθούν οι σπουδές στα μαθηματικά και την ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Ιένα, ενώ παράλληλα ασχολείται με τη διδασκαλία μαθητών. To 1742 συνεχίζει τη διδασκαλία, έχοντας πέραν των άλλων και γνώση της λατινικής και της ελληνικής γλώσσας. Τον επόμενο χρόνο έγινε διευθυντής σε λατινικό σχολείο.
Από το 1748 ο Βίνκελμαν εργάζεται ως βιβλιοθηκονόμος του κόμη Μπίναου στη Δρέσδη, κάτι που θα του δώσει την ευκαιρία να εμβαθύνει τις γνώσεις του. Το 1754 ασπάζεται τον καθολικισμό και τον επόμενο χρόνο ταξιδεύει και εγκαθίσταται στην Ρώμη, ενώ δημοσιεύεται και το πρώτο του έργο με τίτλο «Παρατηρήσεις στη μίμηση των ελληνικών έργων». Εκεί, γίνεται βιβλιοθηκονόμος του Καρδινάλιου Αρκίντο, έρχεται σε επαφή με σημαντικούς αξιωματούχους και καλλιτέχνες, ενώ ασχολείται περισσότερο με την αρχαία τέχνη.
Το 1763 αναλαμβάνει έφορος αρχαιοτήτων, αυξάνοντας με αυτόν τον τρόπο το κύρος του. Ακολουθούν αρκετά ταξίδια ανά την Ιταλία σε σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους (στο Herculaneum, στην Pompeii και αλλού), έτσι ήρθε σε επαφή με την ελληνική αρχιτεκτονική και την τέχνη. Αυτή η τριβή του έδωσε τη δυνατότητα να εμβαθύνει στον αρχαίο ελληνικό και ρωμαϊκό πολιτισμό, εκδίδοντας το 1764 την «Ιστορία της Τέχνης της Αρχαιότητας». Αυτό το έργο είναι ορόσημο για την επιστήμη της αρχαιολογίας, καθώς στρέφει το βλέμμα προς τους καλλιτεχνικούς ρυθμούς που έχουν τα αρχαία έργα τέχνης και όχι τα περιγραφικά και βιογραφικά στοιχεία.
Στις 8 Ιουνίου 1768, ο Βίνκελμαν θα πέσει θύμα επίθεσης σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στην Τεργέστη, εκεί θα τον μαχαιρώσει ο κακοποιός Φραντσέσκο Αρκάντζελι και μετά από λίγες ώρες θα αφήσει την τελευταία του πνοή σε ηλικία 51 ετών.
