Της Κασσιανής Σκαμάγκα,
Η μοναρχία διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο στην διαμόρφωση της σύγχρονης Ευρώπης. Η ύπαρξη μιας «αρχής» ήταν αρκετά γνώριμη, δεδομένου ότι ακόμα και σήμερα υπάρχουν συνολικά 12 μοναρχίες.
Αρχικά, η μοναρχία στην Ευρώπη έχει εκδηλωθεί υπό τη μορφή της Απόλυτης, της Κοινοβουλευτικής και (ιδίως) της Συνταγματικής. Μοναρχίες πέραν του Ηνωμένου Βασιλείου, διαθέτει το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Ισπανία και η Σουηδία.
Σε τι όμως οφείλεται η εξασθένιση της δυναμικής της βασιλείας; Η πίεση που άσκησαν τα δημοκρατικά κινήματα οδήγησε στην αναπροσαρμογή των μοναρχικών θεσμών στην Ευρώπη και το περιορισμό τους θεωρητικά σε έναν διακοσμητικό ρόλο. Αφαιρέθηκαν όλες οι αρμοδιότητες που μπορεί να είχαν ως προς την πραγματική άσκηση πολιτικής και ο ρόλος τους περιορίστηκε περισσότερο στη συμβολική και τελετουργική παρουσία. Κανείς όμως δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι και οι βασιλείς σήμερα δείχνουν όλο και περισσότερο τη διάθεσή τους να βρίσκονται στο πλευρό του λαού τους και να του συμπαραστέκονται στις δύσκολες ώρες που διανύει η ανθρωπότητα.
Χαρακτηριστικά, η βασίλισσα Ελισάβετ απηύθυνε διάγγελμα στον βρετανικό λαό μέσα από το οποίο ευχαρίστησε τον Εθνικό Οργανισμό Υγείας για το δύσκολο έργο του στη διαχείριση της πανδημίας. Στη συνέχεια, δεν παρέλειψε να εκφράσει την ευγνωμοσύνη της απέναντι στους πολίτες, οι οποίοι με τη σειρά τους ακολούθησαν με σύνεση τις οδηγίες των επιστημόνων. Το διάγγελμά της «κλείνει» με μία αρκετά αισιόδοξη νότα, τονίζοντας ότι «καλύτερες μέρες θα έρθουν». Εξίσου σπουδαίο παράδειγμα είναι και η βασιλική οικογένεια της Ισπανίας. Η χώρα βρίσκεται σε πένθος με τον αριθμό των νεκρών να αυξάνεται δραματικά μέρα με τη μέρα. Ωστόσο, η βασιλική οικογένεια δείχνει τη λύπη της φορώντας μαύρα ρούχα σε ένδειξη σεβασμού των νεκρών αλλά και τηρώντας ενός λεπτού σιγή για τα θύματα του ιού.
Επιπρόσθετα, στη Σουηδία ο γιος του Βασιλιά, ο πρίγκιπας Καρλ Φιλίπ, υπηρέτησε ως έφεδρος αξιωματικός με τον βαθμό του Ταγματάρχη στα κεντρικά του στρατού. Από το κέντρο διοίκησης, οι Ένοπλες Δυνάμεις αναλαμβάνουν να υποστηρίζουν και συντονίζουν τις δράσεις κατά της πανδημίας COVID-19.
Όλα όσα αναφέρθηκαν είναι ενδείξεις ότι ο ρόλος του βασιλιά ακόμα και σήμερα σε αυτά τα κράτη δεν είναι εξ’ ολοκλήρου διακοσμητικός. Σαφώς και διακατέχεται από στοιχεία συμβολισμού, όμως οι βασιλείς μέσα από τις δράσεις τους εμπεδώνουν το αίσθημα φιλανθρωπίας και ευγνωμοσύνης προς το κοινό τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να λεχθεί ότι και η απουσία του ίδιου του βασιλιά ίσως να απέβαινε καταστροφική για το μέλλον του ίδιου του κράτους.
Επιστρέφοντας στην Αγγλία, η απώλεια της βασίλισσας θα κλονίσει σε μεγάλο βαθμό το βρετανικό λαό. Πρόκειται για ένα θέμα το οποίο προβλέπεται ότι θα λάβει οικονομικές διαστάσεις, καθώς η χώρα θα περάσει σε ύφεση για κάποιο διάστημα, ενώ ακόμα και ο εθνικός ύμνος της χώρας θα αλλάξει. Είναι πρόδηλο, δηλαδή, ότι ο θάνατος ενός μονάρχη σε μία χώρα που έχει «συμφιλιωθεί» με αυτό το πολίτευμα δεν είναι ένα μονοδιάστατο γεγονός.
Ο θεσμός του μονάρχη δεν εκτείνεται απλώς στα όρια του συμβολισμού. Μπορεί, φυσικά, η κατεξοχήν θέση του να προσιδιάζει κυρίως σε ένα τελετουργικό ρόλο, δεν πρέπει όμως να παραγνωρίζουμε και το εθελοντικό του έργο, τα βαρυσήμαντα διαγγέλματα, που εξακολουθούν αδιαμφισβήτητα να διακατέχονται από κύρος. Άλλωστε, με μία επιδερμική προσέγγιση του παρόντος θέματος, θα παραγνωρίζαμε να αναφερθούμε και στις αρμοδιότητες που ορισμένες φορές αποκτά ο μονάρχης (“reserved powers”), με τις οποίες μπορεί και να… παύσει τον Πρωθυπουργό!
Γεννημένη το 2000 στον Βόλο, είναι δευτεροετής φοιτήτρια Νομικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Μόλις στο Λύκειο είχε επιλεγεί για μαθητικό Erasmus στο Nymburk της Τσεχίας, μετρώντας ήδη μία σημαντική συμμετοχή της σε ρητορικούς αγώνες που διεξήχθησαν στο Κολλέγιο Ανατόλια της Θεσσαλονίκης. Έχει συμμετάσχει σε προσομοίωση επιτροπών του ΟΗΕ στο εξωτερικό και παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το διεθνές δίκαιο. Είναι γνώστρια της Αγγλικής και Γερμανικής γλώσσας, ενώ παράλληλα η πολυετής ενασχόληση της με τη κλασική μουσική συνοδεύεται από τη συμμετοχή της σε σύνολα δωματίου και τη Συμφωνική Ορχήστρα Νέων Βόλου.
