Του Κωνσταντίνου – Ειρηναίου Σταμούλη,
Το βράδυ της Δευτέρας 25ης Μαΐου 2020 ένας άνθρωπος δολοφονήθηκε στη Μινεάπολη των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Συγχωρέστε μου την, ομολογουμένως, απότομη αρχή. Είναι ένα αποτέλεσμα αυθορμητισμού σε συνδυασμό με μια ακόμα θλιβερή συνειδητοποίηση της άσχημης μεριάς του κόσμου μας. Αν και δεν συνηθίζω τον α΄ ενικό στα κείμενά μου, η εξαίρεση έγκειται στη κοινωνική σημασία του φαινομένου.
Πόσο θλιβερή είναι η άσχημη αυτή όψη του κόσμου; Αρκετά αν σκεφτεί κανείς πως ο άνθρωπος του οποίου τελευταία λόγια ήταν ότι «δεν μπορώ να αναπνεύσω» δολοφονήθηκε από έναν αστυνομικό. Έναν άνθρωπο δηλαδή υπεύθυνο για την τήρηση της ασφάλειας και της τάξης του κοινωνικού συνόλου. Αρχικά μια διευκρίνηση κρίνεται άκρως απαραίτητη. Το γεγονός ότι ένας αστυνομικός προέβη όχι απλά σε κατάχρηση της εξουσίας του, αλλά σε μια δολοφονική ενέργεια μίσους δεν σημαίνει ότι η πράξη αυτή βαραίνει την αστυνομία ευρύτερα και χαρακτηρίζει όλους τους αστυνομικούς. Η μεγάλη πλειοψηφία των σωμάτων ασφαλείας αποτελείται από ανθρώπους αξιοπρεπείς, με συνείδηση του βαρύτατου κοινωνικού καθήκοντός τους. Η πράξη βαραίνει τις κοινωνίες μας. Εμένα που γράφω αυτό το κείμενο, εσάς που το διαβάζετε και τον κάθε πολίτη που θεωρεί τον εαυτό του συνειδητοποιημένο και κοινωνικά ενεργό. Γιατί δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό. Γιατί δεν ήταν μια κακή ημέρα στη δουλεία.
Τι ήταν όμως; Ήταν μία εκδήλωση μίσους, ρατσισμού και μισαλλοδοξίας που δεν φροντίσαμε να αποβάλλουμε από τη κοινωνική ζωή με αποτέλεσμα να υπάρχει, να διογκώνεται, να εκδηλώνεται, να δολοφονεί. Ας μιλήσουμε λοιπόν για τον ρατσισμό. Για τον φόβο σε κάθε τι διαφορετικό. Ας μιλήσουμε για εκείνους που υφίστανται τον ρατσισμό. Για εκείνους που το χρώμα τους, η καταγωγή τους, το φύλο τους, ο σεξουαλικός τους προσανατολισμός, ακόμα και στις κοινωνίες του 2020, είναι αιτίες να μην έχουν φωνή. Είναι αιτίες να μην έχουν ανάσα. Και όχι επειδή είναι αδύναμοι ή φοβούνται την έκθεση, αλλά διότι οι κοινωνίες μας, παρά την τάση της προόδου που αργά αλλά σταθερά φαίνεται να ακολουθούν, δεν έμαθαν ακόμα στα μέλη τους τον αλληλοσεβασμό. Δεν θα πω τον σεβασμό στο διαφορετικό γιατί πόσο διαφορετικός είναι για παράδειγμα ένας ομοφυλόφιλος; Ποιο είναι αυτό το στοιχείο που στη καθημερινή ζωή τον καθιστά εξαίρεση;
Ο ρατσισμός όσο δεν τον συνθλίβεις υπάρχει, αναπαράγεται και γιγαντώνεται με τρομακτικούς ρυθμούς. Τον ρατσισμό τον νικάς πρώτα μέσα σου πριν τον αντικρίσεις στην κοινωνία, από άτομα που έχασαν αυτή τη μάχη με τον εαυτό τους. Ο ρατσισμός δεν γνωρίζει διαβαθμίσεις, είναι μια έννοια απόλυτη, μια παθογένεια κάθε κοινωνίας σε οποιαδήποτε μορφή και αν αυτή εκδηλώνεται. Χωρίζει τους ανθρώπους σε δυνατούς και αδύναμους, σε εκείνους που τον ασκούν και εκείνους που τον υφίστανται. Στη πραγματικότητα όμως φταίμε εμείς που τον ανεχόμαστε. Εμείς που κλείνουμε τα μάτια και κλεινόμαστε στον ασφαλή μικρόκοσμό μας νομίζοντας ότι το κλείσιμο της τηλεόρασης συνεπάγεται με τον τερματισμό των γεγονότων που σφίγγουν ανεπανόρθωτα την κοινωνική θηλιά.
Γιατί τελικά, δεν είναι άνθρωποι που δεν έχουν φωνή. Είναι άνθρωποι που η φωνή τους πνίγεται από τον όχλο. Όχι γιατί η φωνή τους είναι αδύναμη ή του όχλου πιο δυνατή, αλλά γιατί ο όχλος αυτός τρέφεται από αναχρονιστικά κοινωνικά στερεότυπα τα οποία είναι βαθιά ριζωμένα στις συνειδήσεις του. Ένα βράδυ Δευτέρας μετά τη δολοφονία ενός ανθρώπου ας γίνει η αρχή για να σπάσουμε αυτές τις συνειδήσεις. Πρώτα ατομικά και μετά σε επίπεδο κοινωνίας. Γιατί αν δεν το κάνουμε θα γίνουμε ο ίδιος ο όχλος. Γιατί αν δεν το κάνουμε, ο όχλος θα είμαι εγώ, εσύ, ο καθένας.
George Floyd, αναπαύσου εν ειρήνη.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 2000. Σπουδάζει Πολιτική Επιστήμη και Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Ασχολείται ενεργά με το αντικείμενο των σπουδών του, αρθρογραφώντας και συμμετέχοντας σε συνέδρια και εκδηλώσεις σχετικά με την Πολιτική, τη Διεθνή διπλωματία και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
