Του Κωνσταντίνου-Ειρηναίου Σταμούλη,
Ποιος από εμάς δεν γνωρίζει περισσότερο ή λιγότερο τον μεγάλο Γάλλο συγγραφέα, διανοούμενο, ποιητή και μυθιστορηματογράφο, Βίκτωρ Ουγκώ; Το αριστουργηματικό του έργο άλλωστε και οι πανανθρώπινες αξίες που εξέφραζε με το δικό του μοναδικό τρόπο τον καθιέρωσαν άλλωστε στις συνειδήσεις μας ως τον κορυφαίο εκπρόσωπο του Γαλλικού ρομαντισμού.
Ο Βίκτωρ Ουγκώ γεννήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 1802 στην Ανατολική Γαλλία και συγκεκριμένα στην πόλη Μπενσανσόν. Γονείς του ήταν ο Ιωσήφ Ουγκώ και η Σοφί Τρεμπισέ. Ο πατέρας του ήταν ένας άνθρωπος με βαθιά ριζωμένα τα δημοκρατικά αισθήματα, που όμως λόγω του επαγγέλματός του αναγκαζόταν να ταξιδεύει συχνά και να αλλάζει τόπους μόνιμης κατοικίας. Φυσικά αυτό δεν άφηνε ανεπηρέαστη την οικογένειά του που αναγκαζόταν να προσαρμόζεται κάθε φορά στις νέες συνθήκες. Η κατάσταση αυτή προκάλεσε πολλά προβλήματα και εντάσεις, οι οποίες τελικά οδήγησαν και στον χωρισμό του ζευγαριού. Ο νεαρός Βίκτωρ έμεινε μόνιμα με τη μητέρα του στο Παρίσι. Οι συνεχείς αυτές μετακινήσεις όμως, τον έφεραν μπροστά στη σκληρή πραγματικότητα της εποχής και στις κοινωνικές της ανισότητες. Αυτά όμως, έμελλε να αποτελέσουν πηγή έμπνευσης για τον ίδιο, κάτι που τον οδήγησε στο να γράψει τα πρώτα του ποιήματα.
Η πρώτη του βράβευση έρχεται το 1817 από τη Γαλλική Ακαδημία για ένα ποίημά του. Ένα χρόνο αργότερα έρχεται το βραβείο στα Ανθεστήρια της Τουλούζης. Οι δύο αυτές τιμές ήταν και εκείνες που έπεισαν τον πατέρα του να μην πιέζει πλέον τον γιο του να ασχοληθεί με τα νομικά θέματα, αφού έβλεπε πλέον και ο ίδιος το αναδυόμενο ταλέντο του Βίκτωρ. Σε προσωπικό επίπεδο, ο Ουγκώ ερωτεύτηκε την παιδική του φίλη Αντέλ Φόσερ και το ζευγάρι σκόπευε να παντρευτεί. Η μητέρα του Ουγκώ ωστόσο προέβαλλε σημαντικές αντιρρήσεις. Έτσι, ο γάμος καθυστέρησε μερικά χρόνια και τελικά έγινε το 1822, ένα χρόνο μετά τον θάνατο της μητέρας του. Το 1823 έρχεται το πρώτο παιδί στη ζωή του ζευγαριού, το οποίο όμως πέθανε σε μικρή ηλικία. Στη συνέχεια το ζευγάρι απέκτησε άλλα 4 παιδιά.
Τα έτη ανάμεσα στο 1829 και το 1843 αποτέλεσαν και τα πιο παραγωγικά χρόνια του Ουγκώ. Πιο συγκεκριμένα, το 1829 εκδίδεται το έργο «Η τελευταία μέρα ενός θανατοποινίτη», μέσα στο οποίο διαφαίνεται η ανθρωπιστική αντίληψη του Βίκτωρ Ουγκώ αναφορικά με την κατάργηση της θανατικής ποινής. Η πρώτη μεγάλη επιτυχία του συγγραφέα εκδόθηκε λίγα χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 1831. Πρόκειται για την «Παναγία των Παρισίων», ένα μυθιστόρημα που κατατάσσεται ανάμεσα στα κορυφαία έργα της Ρομαντικής λογοτεχνίας και αποτελεί ένα από τα ευρέως γνωστότερα έργα όλων των εποχών. Το 1862, ο Βίκτωρ Ουγκώ ολοκληρώνει το αριστούργημα που έμελλε να σημειώσει τεράστια επιτυχία. Η αναφορά γίνεται φυσικά για το «Les Misérables» ή στα ελληνικά «Οι άθλιοι» που αποτελούσε και το πρώτο μοντέρνο μυθιστόρημα, το οποίο έθιγε τα ζητήματα της κοινωνικής εξαθλίωσης, των ανισοτήτων και των διακρίσεων, περιγράφοντας με γλαφυρό τρόπο την πνευματική και υλική ένδεια. Το βιβλίο σημείωσε πολύ μεγάλη επιτυχία και μεταφράστηκε σε μεγάλο αριθμό άλλων γλωσσών. Ακόμη κι ο μεγάλος Έλληνας ποιητής Κωστής Παλαμάς συναρπάστηκε από τους «Άθλιους», σημειώνοντας ότι «οι σελίδες του αποτελούν λυρικές εποποιίες πρωτογενούς φύσεως».
Εκτός από το ταλέντο του, ο Ουγκώ ξεχώριζε και για τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του και την ισχυρή του προσωπικότητα. Υιοθέτησε, όπως ο πατέρας του, τα ιδεώδη της Δημοκρατίας και υποστήριξε κάθε κίνημα που αποσκοπούσε στη δικαιοσύνη και στην ανεξαρτησία των καταπιεσμένων. Σήμερα θα τον χαρακτηρίζαμε αρκετά ριζοσπάστη για τα δεδομένα της εποχής του. Συγχρόνως όμως, ο Βίκτωρ Ουγκώ ήταν και ένας σπουδαίος Φιλέλληνας. Υποστήριζε με κάθε ευκαιρία τον ελληνικό εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα και φρόντιζε να το δείχνει έμπρακτα. Χαρακτηριστικό άλλωστε είναι το μήνυμά του προς του Κρήτες το 1857, όπου σημείωνε χαρακτηριστικά: «Η Κρήτη είναι η Ελλάδα. Υπολογίζετε σε εμένα ως συγγραφέα και πολίτη […] Ανήκω στην Ελλάδα όσο και στην Ιταλία. Θα έδινα για την Ελλάδα τους στίχους μου, όπως ο Τυρταίος, και το αίμα μου, όπως ο Βύρωνας […] Η ιερή σας πατρίδα έχει την πιο βαθιά μου αγάπη. Σκέπτομαι την Αθήνα όπως σκέφτεται κανείς τον ήλιο […] Ο αδελφός σας, Βίκτωρ Ουγκώ».
Τα έργα του Βίκτωρ Ουγκώ αποτέλεσαν σημεία αναφορά της γαλλικής τέχνης κι απέκτησαν παγκόσμια εμβέλεια. Διαβάστηκαν από πλήθος κόσμου και ενέπνευσαν πλήθος ανθρώπων. Ο Ουγκώ άφησε την τελευταία του πνοή στις 22 Μαΐου 1885, σε ηλικία 83 ετών. Στη Γαλλία κηρύχθηκε εθνικό πένθος και η σορός του παρέμεινε για μια νύχτα κάτω από την αψίδα του θριάμβου. Άξιο αναφοράς είναι πως την ημέρα της κηδείας του, τουλάχιστον 2 εκατομμύρια Γάλλοι πολίτες έσπευσαν στο τελευταίο αντίο. Ο Βίκτωρ Ουγκώ πέτυχε όμως αυτό που λίγοι έχουν πετύχει. Να μείνει αθάνατος στις μνήμες των λαών του κόσμου και τα έργα του να παραμένουν επίκαιρα, ακόμα και παραπάνω από έναν αιώνα μετά το θάνατό του.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 2000. Σπουδάζει Πολιτική Επιστήμη και Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Ασχολείται ενεργά με το αντικείμενο των σπουδών του, αρθρογραφώντας και συμμετέχοντας σε συνέδρια και εκδηλώσεις σχετικά με την Πολιτική, τη Διεθνή διπλωματία και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
