Του Νικόλαου Καραμήτρου,
Η προεκλογική εκστρατεία των υποψηφίων των αμερικανικών προεδρικών εκλογών για τη διεκδίκηση της πολυπόθητης θέσης του πλανητάρχη έχει ήδη ξεκινήσει αρκετούς μήνες νωρίτερα. Ωστόσο, οι πρωτόγνωρες συνθήκες που επηρεάζουν το σύνολο του πλανήτη μας, έχουν οδηγήσει σε μία εκστρατεία διαφορετική από κάθε άλλη έως τώρα. Σε κάθε περίπτωση, η «ψηφιακή» καμπάνια του 2020, αν και διαφέρει από τις προηγούμενές της, δε χάνει τη σημασία της.
H καμπάνια στην προεδρική εκλογή, όπως και σε αντίστοιχες εκλογές αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, εμφανίζεται ως μια οργανωμένη προσπάθεια που έχει ως στόχο να επηρεάσει τη λήψη αποφάσεων και συγκεκριμένα την κρίση του εκλογικού σώματος. Οι υποψήφιοι επιδιώκουν να αποπνεύσουν εμπιστοσύνη στους εκλογείς, δείχνοντάς τους πως έχουν να μοιραστούν πράγματα μαζί τους μέσω της υγιούς διαβούλευσης και της ανταλλαγής απόψεων σχετικά με καίρια θέματα της εθνικής πολιτικής. Με αυτόν τον τρόπο, οι υποψήφιοι εκφράζουν τις απόψεις και τους στόχους για τους οποίους μάχονται καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής τους εκστρατείας και τους οποίους προσπαθούν να υλοποιήσουν εάν τελικά εκλεγούν.
Σε αυτό το σημείο είναι εύλογο κανείς να διερωτάται με τι οικονομικούς πόρους διενεργείται αυτή η χρονοβόρα και εξαντλητική προσπάθεια των υποψηφίων. Εξαρχής, στις μακρινές Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής η προεκλογική εκστρατεία έλαβε τη μορφή μιας καλά οργανωμένης επιχείρησης με συνεκτική δομή, αποτελούμενη από τον διευθυντή της καμπάνιας, πολιτικούς συμβούλους και ακτιβιστές. Με εξαίρεση τους τελευταίους που δρουν εθελοντικά, τόσο οι πολιτικοί σύμβουλοι όσο και ο διευθυντής -στις περισσότερες περιπτώσεις- είναι από τα πιο καλοπληρωμένα επαγγέλματα του κλάδου. Ο υποψήφιος με τη βοήθεια του προσωπικού του εξασφαλίζει τη χρηματοδότηση της καμπάνιας, είτε από μεγάλους και μικρούς δωρητές, που δωρίζουν λόγω πολιτικών πεποιθήσεων χρήματα στο κόμμα, είτε πλησιάζοντας ομάδες εκπροσώπησης συμφερόντων, όπως οι lobbyists, που -σε ορισμένες περιπτώσεις- ξοδεύουν ακόμα και εκατομμύρια δολάρια, με σκοπό την ικανοποίηση των επιχειρησιακών τους συμφερόντων.
Υπάρχουν πολλές τεχνικές που χρησιμοποιούνται από το υποψήφιο κόμμα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας. Παραδοσιακά, μερικές από τις πιο διαδεδομένες είναι η διαφήμιση, η άσκηση επιρροής μέσω των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, οι πολιτικές εκδηλώσεις, τα φιλικά πάρτι και οι πολιτικές συζητήσεις ανάμεσα σε υποψηφίους. Από τη ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη και την άνοδο του διαδικτύου στις ζωές των ανθρώπων απορρέουν νέες, σύγχρονες μέθοδοι προεκλογικής εκστρατείας, όπως οι ηλεκτρονικές πολιτικές κοινότητες, τα emails από εκπροσώπους των υποψηφίων ή συχνά και οι ηλεκτρονικές δημοσκοπήσεις. Τα τελευταία χρόνια προτιμάται ένας συνδυασμός τόσο της παραδοσιακής όσο και της σύγχρονης προεκλογικής εκστρατείας, αφού, σύμφωνα με τους εκλογείς και τους υποψηφίους, η χρήση του διαδικτύου δε μπορεί να αντικαταστήσει τη face-to-face επαφή εκλογικού σώματος-υποψηφίων.
Όπως προαναφέρθηκε, η φετινή προεκλογική εκστρατεία λόγω των συγκυριών περιορίζεται σχεδόν μόνο στην ψηφιακή μορφή τους τελευταίους δύο μήνες, και κατά συνέπεια, οι υποψήφιοι για το προεδρικό αξίωμα δε μπορούν να γυρνάνε από πολιτεία σε πολιτεία, όπως θα συνέβαινε στο παρελθόν. Η έλλειψη της άμεσης επαφής και η εντονότερη χρήση του διαδικτύου ενδέχεται να επηρεάσει το εκλογικό αποτέλεσμα. Πολλοί άνθρωποι του πολιτικού χώρου έχουν επικρίνει τον τρόπο διενέργειας της φετινής προεκλογικής εκστρατείας, τον οποίο θεωρούν αναξιόπιστο και μη ρεαλιστικό.
Αξιομνημόνευτη είναι η εκλογική εκστρατεία του 45ου προέδρου των ΗΠΑ, Donald J. Trump, για τις προεδρικές εκλογές του 2016. Ο δισεκατομμυριούχος Πρόεδρος σχεδίασε μια τέλεια καμπάνια, η οποία ξεκίνησε ενάμιση χρόνο πριν την εκλογή του. Αφού οι Ρεπουμπλικανοί τον ανέδειξαν ως υποψήφιο για την Προεδρία της Αμερικής, ο Trump ξεκίνησε ομιλίες από τις Δυτικές Πολιτείες, εκφράζοντας ρατσιστικές απόψεις για τις οποίες αργότερα τον κατέκριναν, εκτός από τους Δημοκρατικούς, και πολλά από τα μέλη του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Στις αρχές του 2017 οι κυβερνητικές υπηρεσίες πληροφοριών κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η Ρωσική Κυβέρνηση είχε ανάμειξη στην εκλογή του. Φυσικά ο Trump το αρνήθηκε. Πάντως, σε κάθε περίπτωση η προεκλογική εκστρατεία του 2016 είναι αξιομνημόνευτη και για την πειθώ του σημερινού Προέδρου, ο οποίος κατάφερε εν τέλει να κερδίσει την εμπιστοσύνη του εκλογικού σώματος αν και δεν ήταν αναμενόμενο.
Είναι φανερός ο ρόλος της καμπάνιας στην προεδρική εκλογή, αν σκεφτεί κανείς το 2016. Σύμφωνα με έρευνα του ινστιτούτου πολιτικών σπουδών των ΗΠΑ, η παραδοσιακή καμπάνια δείχνει αποτελεσματικότερη, καθώς χτυπώντας από πόρτα σε πόρτα οι υποψήφιοι μπορούν να αυξήσουν τις ψήφους τους έως και 10%. Αν και είναι ιδιαίτερα απαιτητική η διαδικασία της προεκλογικής εκστρατείας, με τη βοήθεια μιας οργανωμένης επιχείρησης διαδραματίζει καίριο ρόλο στην ανάδειξη του Προέδρου, αφού δίχως αυτήν την οργανωμένη προσπάθεια είναι λιγοστές οι πιθανότητες να γίνει κανείς γνωστός και να κερδίσει την εμπιστοσύνη του εκλογικού σώματος. Τέλος, αξιοσημείωτο είναι πως η όλη διαδικασία μπορεί να κοστίσει έως και ένα δισεκατομμύριο δολάρια στο κάθε κόμμα, εκ των οποίων τα είκοσι εκατομμύρια χρηματοδοτούνται από το δημόσιο των ΗΠΑ.
Συνοψίζοντας, ας μου επιτραπεί να εκφράσω τη θέση μου για τον θεσμό της καμπάνιας. Αναντίρρητα, οι πολιτικές διαβουλεύσεις, η έκφραση των πολιτικών απόψεων του εκάστοτε υποψηφίου κόμματος, η κοινοποίηση των απόψεων στους εκλογείς και η άμεση επαφή του υποψηφίου με το εκλογικό σώμα αποτελούν θεμέλια μιας υγιούς δημοκρατίας. Αντιθέτως, η χρήση αθέμιτων πολιτικών μεθόδων και η νόθευση εκλογικών δημοσκοπήσεων με τη βοήθεια του διαδικτύου αποτελούν πλήγμα γι’ αυτήν. Έτσι, σε μία αμιγώς δημοκρατική, σύγχρονη κοινωνία, η χρήση του διαδικτύου πρέπει να είναι εύλογη. Εφεξής, οφείλουμε να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και επιφυλακτικοί, έναντι των προεκλογικών εκστρατειών, οι οποίες όλο και περισσότερο φαίνεται να λαμβάνουν ψηφιακή μορφή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Public Funding Presidential Elections, Federal Elction Commission, https://www.fec.gov/introduction-campaign-finance/understanding-ways-support-federal-candidates/presidential-elections/public-funding-presidential-elections/
- The General Election Campaign, Encyclopedia Britannica, https://www.britannica.com/topic/presidency-of-the-United-States-of-America/The-general-election-campaign
-
Tracking The Money Race Behind The Presidential Primary Campaign, NPR, https://www.npr.org/2019/04/16/711812314/tracking-the-money-race-behind-the-presidential-campaign
Γεννημένος το 2001. Διανύει το πρώτο έτος των σπουδών του στο τμήμα Νομικής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Έχει συμμετάσχει σε σεμινάρια με αντικείμενο το Διεθνές Δίκαιο, για το οποίο τρέφει μεγάλο ενδιαφέρον. Μιλάει αγγλικά και γερμανικά. Είναι μέλος του European Law Students’ Association (ELSA Komotini).
