Του Στέφανου Κωστούρου,
Μετά την περικύκλωση του Βερολίνου από τις σοβιετικές μεραρχίες, οι οποιεσδήποτε συγκρούσεις θα αποτελούσαν μέρος της Επιχείρησης Βερολίνο, με έναν και μοναδικό στόχο: την οριστική κατάληψη της πόλης και πρωτεύουσας του Γ’ Ράιχ. Οι στρατιές του Ζούκοφ και του Κόνιεφ βρίσκονταν επιτέλους ελάχιστα χιλιόμετρα από το Βερολίνο. Ήδη από τις 23 Απριλίου μονάδες τεθωρακισμένων βρίσκονταν έτοιμες να μετακινηθούν εντός της πόλης. Ωστόσο, δόθηκε μία μέρα για την προετοιμασία του πυροβολικού. Έτσι 3.000 πυροβόλα και βαρείς όλμοι τοποθετήθηκαν, κάτι που σήμαινε 650 πυροβόλα κάθε είδους ανά χιλιόμετρο!
Το πρωί της 24ης Απριλίου το πυροβολικό ξεκινά να βάλλει. Ένας ανελέητος βομβαρδισμός, αρκετά μεγαλύτερος από αυτόν πριν από λίγες εβδομάδες στον ποταμό Βιστούλα, πλήττει την πόλη του Βερολίνου. Παράλληλα το πεζικό ξεκινά να προωθείται εντός της πόλης. Απ’ τις πρώτες σφοδρές συγκρούσεις μεταξύ των σοβιετικών και μονάδων των SS, ήταν αυτή στο αεροδρόμιο Τέμπελχοφ. Οι γερμανικές μονάδες εξαπέλυαν αντεπιθέσεις εις βάρος των σοβιετικών με βαριά τεθωρακισμένα (μεταξύ αυτών και τα ισχυρά King Tiger). Ωστόσο, τα υπεράριθμα και καλύτερα οπλισμένα σοβιετικά στρατεύματα προκαλούσαν μεγάλες απώλειες, αναγκάζοντας τους Γερμανούς σε υποχώρηση.
Οι συγκρούσεις μέσα στην πόλη υπήρξαν σφοδρές. Ο Στρατάρχης Ζούκοφ, απαντώντας ταχύτατα στις κινήσεις των μονάδων, οδηγούσε τα τεθωρακισμένα σε μία «παγίδα θανάτου». Η συγκέντρωση πολλών αρμάτων εντός των δρόμων αποτελούσε τον καλύτερο στόχο για ενέδρες, αφού πολλοί Γερμανοί παραμόνευαν κρυμμένοι σε ερείπια και μπαλκόνια για να εξουδετερώσουν άρματα με εκτοξευτές τύπου panzerfaust. Ένα νέο Στάλινγκραντ δημιουργούνταν στο Βερολίνο. Όμως, τώρα οι τότε επιτιθέμενοι έγιναν πολιορκούμενοι και οι τότε πολιορκούμενοι, επιτιθέμενοι. Παρ’ όλα αυτά ο Κόκκινος Στρατός γρήγορα αναθεώρησε τις τακτικές του. Πλέον, οι προπορευόμενες μονάδες πεζικού θα εκκαθάριζαν με οποιοδήποτε τρόπο κτήρια και άλλες επικίνδυνες θέσεις και ύστερα θα ακολουθούσαν οι μονάδες αρμάτων.
Στις 28 Απριλίου και ενώ οι μάχες εντείνονταν στους δρόμους του Βερολίνου, στο καταφύγιο του Φύρερ η κατάσταση φαινόταν διαφορετική. Ο υπουργός Προπαγάνδας του Γ’ Ράιχ Γ. Γκαίμπελς είχε φέρει στο σαλόνι του δωματίου του Χίτλερ έναν δημόσιο υπάλληλο του Βερολίνου, υπεύθυνο για την τέλεση πολιτικών γάμων. Ο λόγος; Για να τελέσει τον γάμο του Α. Χίτλερ και της Ε. Μπράουν. Αφού ερωτήθει η Εύα Μπράουν αν είχε άρια καταγωγή και δεν έπασχε από κάποια κληρονομική ασθένεια, υπογράφτηκε το γαμήλιο συμβόλαιο από τους μάρτυρες του μυστηρίου (ο Γ. Γκαίμπελς και ο Μ. Μπόρμαν). Πλέον, το ζεύγος Χίτλερ ήταν και επισήμως παντρεμένο.
Στις 30 Απριλίου 1945 ήταν προγραμματισμένη η επίθεση στο Γερμανικό Κοινοβούλιο (Ράιχσταγκ). Η στρατιωτική σοβιετική ηγεσία επιζητούσε εντόνως την κατάληψή του έως την 1η Μαΐου, γιορτή της Πρωτομαγιάς στη Μόσχα. Ωστόσο, η πίεση αυτή δεν προερχόταν τόσο από τον ίδιο τον Στάλιν. Ύστερα από την περικύκλωση και την είσοδο των στρατευμάτων στο Βερολίνο, ο Στάλιν δεν αναμειγνύονταν τόσο στις αποφάσεις των στρατιωτικών. Εντούτοις, το Ράιχσταγκ αποτελούσε ένα σύμβολο της νίκης κατά του φασιστικού κτήνους και βρισκόταν σε περίοπτη θέση της σοβιετικής προπαγάνδας. Η κατάληψή του ήταν μία δύσκολη υπόθεση, καθώς υπήρχαν ισχυρές δυνάμεις της Βέρμαχτ στο κτήριο του Κοινοβουλίου, την κεντρική πλατεία και τα γύρω κτήρια.
Την ίδια μέρα στο υπόγειο καταφύγιό του ο Αδόλφος Χίτλερ, ο άσημος δεκανέας του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, που κατάφερε να ηγηθεί της Γερμανίας και να αιματοκυλήσει τον πλανήτη, θα έδινε τέλος στη ζωή του. Αφού γευμάτισε για τελευταία φορά με άτομα του στενού του κύκλου οδηγήθηκε μαζί με τη σύζυγό του Ε. Μπράουν στο δωμάτιό τους. Ο ίδιος αυτοκτόνησε με πιστόλι, ενώ η σύζυγός του δαγκώνοντας κάψουλα υδροκυανίου. Στη συνέχεια τα πτώματα μεταφέρθηκαν στην αυλή του καταφυγίου. Εκεί περιλούστηκαν με βενζίνη και κάηκαν. Εκείνη την ώρα ο Γκαίμπελς, ο Μπόρμαν και άλλοι αξιωματούχοι επέδωσαν τιμές χαιρετώντας ναζιστικά. Έπειτα τα πτώματα θάφτηκαν λίγο πιο πέρα σε έναν κρατήρα που είχε ανοίξει μία οβίδα. Η πρώτη πράξη του δράματος είχε ολοκληρωθεί.
Οι συγκρούσεις συνεχίζονταν στο Βερολίνο με μεγάλη σφοδρότητα μέχρι και τις 2 Μαΐου, οπότε γίνεται η κατάληψη της πόλης. Λίγες μέρες μετά (9 Μαΐου 1945), υπογράφεται το τελικό κείμενο της άνευ όρων συνθηκολόγησης των Γερμανών με τις Συμμαχικές Δυνάμεις στο προάστιο Κάρλσχορστ του Βερολίνου. Την αντιπροσωπεία των συμμαχικών δυνάμεων αποτέλεσαν: από μέρους της ΕΣΣΔ ο στρατάρχης Γ. Κ. Ζούκοφ, από μέρους της Αγγλίας ο στρατάρχης της αεροπορίας Α. Τέντερ, από μέρους των ΗΠΑ ο στρατηγός Κ. Σπάατς και από τη Γαλλία, ο στρατηγός Ντε Λατρ ντε Τασινύ. Τη γερμανική στρατιωτική διοίκηση εκπροσώπησαν ο στρατάρχης Κάιτελ, ο ναύαρχος Φρίντερμπουργκ και ο στρατηγός της αεροπορίας Στουμπφ.
Ο πιο καταστροφικός πόλεμος που είχε γνωρίσει η Ευρώπη, λάμβανε τέλος. Η Τετάρτη 9 Μαΐου 1945 έμελλε να είναι η VE – Day (Victory in Europe Day – Ημέρα της Νίκης στην Ευρώπη).
Βιβλιογραφία
- Antony Beevor, Βερολίνο Η Πτώση 1945, σελ. 401-517, Εκδόσεις Γκοβόστη, Αθήνα 2004
- Κουφογιώργος Γεώργιος (2012) Οι φλόγες του Πολέμου – Η πραγματική ιστορία του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, Τόμος 16, σελ. 3-5, εκδ. Γνώμων, Αθήνα
