Του Μανώλη Ανδριγιαννάκη,
Μια δύσκολη εβδομάδα πέρασε για το ελληνικό χρηματιστήριο. Από την Τετάρτη, οπότε και έγινε γνωστή και άρχισε να ενσωματώνεται στην αγορά η είδηση αφαίρεσης των μετοχών της Εθνικής Τράπεζας, της Alpha Bank, της Eurobank και του Titan από τον δείκτη Global Standard του MSCI, το χρηματιστήριο προσπαθεί να ανακάμψει και να διαχειριστεί αυτήν τη νέα δυσμενή πραγματικότητα. Η πτώση που καταγράφηκε ήταν σημαντική, με τον Γενικό Δείκτη να χάνει τις 600 μονάδες, ενώ ο τραπεζικός δείκτης άγγιξε τα ιστορικά του χαμηλά. Η αγορά προσπάθησε να δείξει σημάδια αντίδρασης στις επόμενες συνεδριάσεις και ιδίως σε αυτήν της Παρασκευής, έχοντας θετικό κλείσιμο, ωστόσο το όριο των 600 μονάδων δεν ανακτήθηκε και το κλίμα στην αγορά παραμένει εύθραυστο. Σε επίπεδο εβδομάδας, ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με απώλειες 1,78%, παραμένοντας στα επίπεδα των 590-595 μονάδων.
Η αναδιάρθρωση των δεικτών MSCI ήταν αναμφίβολα ο καταλύτης της εβδομάδας. Το αρνητικό μάλιστα σενάριο, το οποίο επιβεβαιώθηκε, είχε εν μέρει αποτιμηθεί από την αγορά από την Δευτέρα. Μετά τη Société Générale και η ρωσική επενδυτική εταιρεία VTB Capital προέβλεψε έξοδο ελληνικών εταιρειών από τον δείκτη MSCI Αναδυόμενων Αγορών, εκτιμώντας πως οι μετοχές των Alpha Bank, Εθνικής Τράπεζας και Titan θα αφαιρούνταν από τον δείκτη. Όπως και συνέβη τελικά με την προσθήκη και της Eurobank. Η εκτίμηση αυτή έριξε σε πρώτη φάση τον ΓΔ κάτω από το ψυχολογικό όριο των 600 μονάδων.
Η οριστικοποίηση τελικά αυτού του σεναρίου έφερε νέα πτώση για την αγορά την Τετάρτη, ενώ οι κινήσεις εστίασαν στην επίμαχη τριάδα της Εθνικής, της Alpha Bank και της Eurobank, οι οποίες διακίνησαν πάνω από το 80% του όγκου της ημέρας. Ο τραπεζικός δείκτης έκλεισε την Τετάρτη με απώλειες 9,67% στις 278,72 μονάδες. Οι πιέσεις στον τραπεζικό κλάδο, εξαιτίας των αναδιαρθρώσεων των δεικτών από τον MSCI, συνεχίστηκαν και δεν άφησαν περιθώρια σε αρκετούς αγοραστές να τοποθετηθούν στις τράπεζες που άγγιξαν το χαμηλό του κλαδικού δείκτη.
Η επόμενη μέρα δεν προμηνύεται ιδανική για τις ελληνικές τράπεζες. Η έξοδός τους από το καθοδικό ράλι δε θα είναι εύκολη, καθώς εντείνονται οι φόβοι ότι ο κλάδος θα διολισθήσει περαιτέρω, ειδικά στο μέτωπο των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων. Αυτήν τη στιγμή, ο τραπεζικός κλάδος προσπαθεί να διαχειριστεί τόσο τη μεγάλη πτώση των αποτιμήσεων όσο και το φάσμα της ύφεσης στην οικονομία. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για ενδεχόμενη αύξηση των NPLs της τάξης του 10%-15% των υφιστάμενων, δηλαδή περίπου 7-10 δισ. ευρώ, ασκώντας νέες σοβαρές πιέσεις στην ποιότητα του ενεργητικού των τραπεζών. Και όσο μεγάλα μέρη της οικονομίας παραμένουν σε αναστολή, τόσο οι κίνδυνοι αυξάνονται.
Όπως είναι λογικό, άλλωστε, η εικόνα της οικονομίας δε βοηθά στις άμυνες της αγοράς, αφού η μείωση των εσόδων στα κρατικά ταμεία φτάνει πλέον το 50%. Η μείωση αυτή δεν οφείλεται μόνο στο «πάγωμα» των πληρωμών των δόσεων από τους πληττόμενους επιχειρηματίες λόγω της 3-μηνης παράτασης, αλλά και λόγω του «παγώματος» της λήψης αναγκαστικών μέτρων είσπραξης μέσω κατασχέσεων σε τραπεζικούς λογαριασμούς οφειλετών, οι οποίοι δε ρύθμισαν τα χρέη τους. Η αγορά αναμένει τις ενέργειες της κυβέρνησης, ώστε να καλύψει τη ζημιά που προκλήθηκε στην ελληνική οικονομία από τον τζίρο των εταιρειών που χάθηκε κατά το δίμηνο lockdown.
Οι επιπτώσεις στην κατανάλωση, στους τζίρους των επιχειρήσεων και στο εισόδημα των νοικοκυριών είναι εμφανέστατη, ενώ ο κίνδυνος για τον τουριστικό κλάδο έχει πολλάκις τονιστεί. Έτσι, για το σύνολο της οικονομίας, στο βασικό σενάριο της κυβέρνησης η ύφεση του 2020 εκτιμάται στο 4,7%, μετά την επίπτωση των μέτρων της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. Στο δυσμενές σενάριο η ύφεση προβλέπεται στο 7,9%, λαμβάνοντας πάλι υπόψη την επίπτωση των μέτρων. Χωρίς τα μέτρα στήριξης που πήρε ή θα λάβει η κυβέρνηση, η ύφεση εκτιμάται μεταξύ 10% και 13,2% αντίστοιχα.
Ακόμη, μια είδηση που επηρέασε κι αυτή την αγορά, στην πορεία της εβδομάδας, ήταν η αναστολή της διαπραγμάτευσης της μετοχής και των ομολόγων της MLS, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες βρίσκεται σε εξέλιξη έλεγχος των καταστάσεων και των περιουσιακών στοιχείων της εισηγμένης, μετά και την κατάθεση πορίσματος της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων (ΕΛΤΕ) επί των πεπραγμένων της οικονομικής χρήσης 2018 της εισηγμένης. Μια τέτοια εξέλιξη για μια σημαντική εγχώρια εταιρεία, όπως ήταν αναμενόμενο, προκάλεσε ανησυχία στην αγορά και συνετέλεσε κι αυτή στην πτώση της Τετάρτης.
Αναλυτικότερα, ανά ημέρα, η εβδομάδα ξεκίνησε τη Δευτέρα με απώλειες 1,28%, καταλήγοντας στις 596,34 μονάδες, κάτω από το ορόσημο των 600 μονάδων. Η συνεδρίαση που ακολούθησε έκλεισε με κέρδη 0,05%, στις 596,65 μονάδες, μετά από πολλές διακυμάνσεις ενδοσυνεδριακά, με την αγορά να επιστρέφει στα κέρδη. Την Τετάρτη, που όπως είπαμε ανακοινώθηκε η αναδιάρθρωση του δείκτη MSCI, η αγορά κατρακύλησε στις 590,84 μονάδες, σημειώνοντας πτώση 0,97%. Το κλίμα δεν άλλαξε ούτε στη συνεδρίαση της Πέμπτης, με τον ΓΔ να κλείνει με απώλειες 0,46% στις 588,12 μονάδες, ενώ ο τραπεζικός δείκτης έκλεισε με νέες απώλειες στις 268,03 μονάδες και εξακολουθεί να βρίσκεται σε αχαρτογράφητα ύδατα μετά την απώλεια των 300 μονάδων. Τέλος, την Παρασκευή, η εβδομάδα έκλεισε με μια αντίδραση της αγοράς και επιστροφή στα κέρδη, αλλά όχι και στις 600 μονάδες. Στο κλείσιμο καταγράφηκαν κέρδη 0,87% και η ελληνική αγορά συγκρατήθηκε στο επίπεδο των 593,26 μονάδων.
Το διακύβευμα της αγοράς είναι, πλέον, πρώτον να παραμείνει η ρευστότητα που αποδεσμεύεται από τα funds που ακολουθούν τους δείκτες του MSCI και δεύτερον να βελτιωθεί η τεχνική εικόνα των βασικών δεικτών της αγοράς και ιδίως του τραπεζικού. Τα υπάρχοντα δεδομένα αυξάνουν τις πιθανότητες για συνέχιση της πτωτικής κίνησης, έως ότου έρθουν θετικές εξελίξεις σε οποιοδήποτε μέτωπο, που θα ανατρέψουν καθοριστικά το κλίμα που έχει διαμορφωθεί στην αγορά.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1999 και είναι προπτυχιακός φοιτητής στο τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής του ΟΠΑ. Παρακολουθεί σεμινάρια και ημερίδες πολιτικής, οικονομίας, γεωπολιτικής και τεχνολογίας, ενώ συμμετέχει σε συνέδρια και προγράμματα προσομοίωσης πολιτικών θεσμών (Europa.S, ΠΠΔΣ, ΜΒΕ, MEUS). Στις δημοτικές εκλογές του 2019 ήταν υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος στο Δήμο Βύρωνα, στην Αθήνα. Στο OffLine Post έφερε την ιδιότητα του Αρχισυντάκτη Οικονομικών κατά το διάστημα Ιούνιος 2019-Ιούνιος 2020.
