Της Μαρίας Μήτσα,
Σύντομη βιογραφία
Η Βιρτζίνια Γουλφ θεωρείται μία από τους μεγαλύτερους καινοτόμους συγγραφείς του 20ού αιώνα και εκπρόσωπος του λεγόμενου «φιλελεύθερου» φεμινισμού. Η Αγγλίδα μυθιστοριογράφος και δοκιμιογράφος άσκησε μεγάλη επιρροή ως λογοτέχνης καθώς είχε πρωτοποριακές ιδέες για την εποχή της. Η Βιρτζίνια γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 25 Ιανουαρίου του 1882 από γονείς αριστοκράτες και μορφωμένους. Μεγάλωσε σε καλλιτεχνικό περιβάλλον, με επιρροές από τη βικτωριανή λογοτεχνική κοινωνία.
Ο ξαφνικός θάνατος της μητέρας της από γρίπη το 1895 όταν ήταν 13 χρόνων, της προκάλεσε την πρώτη της νευρική κατάρρευση. Σε όλη τη διάρκεια της ζωής της ταλαντευόταν από εναλλαγές στη διάθεσή της, γεγονός που επηρέασε πολύ τις κοινωνικές της επαφές αλλά όχι τις λογοτεχνικές της δυνατότητες.
Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου υπήρξε σημαντική μορφή στη λογοτεχνική κοινωνία του Λονδίνου. Με δική της πρωτοβουλία δημιούργησε την ομάδα Μπλούμσμπερυ, μέσω της οποίας εκφράζονταν καινοτόμες ιδέες για την εποχή, και μέλη της οποίας μεταξύ άλλων ήταν και ο Τ.Σ. Έλιοτ.
Τα διασημότερα έργα της είναι μυθιστορήματα όπως Η κυρία Ντάλογουεϊ (1925), Στο Φάρο (1927). Το δοκίμιό της Ένα Δωμάτιο Ολοδικό Σου (1929) άφησε ιστορία με την παροιμιώδη φράση της: «Μια γυναίκα πρέπει να έχει τα χρήματα και ένα δωμάτιο κατάδικό της, εάν πρόκειται να γράψει μυθιστοριογραφία». Τα μυθιστορήματά της διακρίνονται για το ψυχολογικό τους βάθος και το εκφραστικό τους ύφος.
Το φεμινιστικό της έργο
Πέραν, όμως, το ότι ήταν μία εξαιρετική λογοτέχνης ήταν και μία από τις εμβληματικές μορφές του ευρωπαϊκού φεμινισμού. Το έργο της από ιδεολογική επιρροή είχε μεγάλη σημασία για την επίδρασή του στις επόμενες γενιές των φεμινιστριών. Επιπλέον, μαζί με τη Σιμόν ντε Μποβουάρ, τα έργα τους έπαιξαν και παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στον συνεχή αγώνα για την ισότητα των φύλων και τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία.
Η κατά κύριο λόγο λογοτέχνης Βιρτζίνια Γουλφ πρώτη κατάλαβε την ανάγκη για ένα εκ νέου γράψιμο της παραδοσιακής ιστορίας, που θα φέρει στο προσκήνιο τις παραδοσιακά και συστηματικά παραγκωνισμένες γυναίκες, ενώ ασχολήθηκε ιδιαίτερα και με τη σχέση λογοτεχνικής γραφής και φύλου. Η φιλόσοφος Σιμόν ντε Μποβουάρ θεμελίωσε τη φεμινιστική θεωρία και πρακτική, υποστηρίζοντας με εκτενή και πειστικά επιχειρήματα ότι η «θηλυκότητα» είναι κοινωνική κατασκευή.
H Βιρτζίνια Γουλφ έγραψε εκτενώς για την έλλειψη πρόσβασης των γυναικών σε επαγγελματικούς χώρους όπως το πανεπιστήμιο, η εκκλησία, η νομική, η ιατρική. Ούτε στα μεγάλα πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Κέιμπριτζ δεν επιτρέπονταν οι γυναίκες. Επίσης, θέλοντας να τονίσει την έλλειψη ισότητας ανδρών και γυναικών στο πλαίσιο του γάμου, έθιξε τον γάμο των γονέων της, τον οποίο χρησιμοποίησε ως μοντέλο στο μυθιστόρημά της, Στο φάρο.
Επιπλέον, θίγει και το ζήτημα που επιβάλλουν τα κοινωνικά πρότυπα αναφορικά με τη σεξουαλική συμπεριφορά. Οι άντρες έχουν πρόσβαση στη γνώση για τη σεξουαλική αγωγή, ενώ οι γυναίκες όφειλαν να έχουν απόλυτη άγνοια. Η Γουλφ συχνά αναρωτιόταν για τη δυνατότητα μιας λογοτεχνίας που θα πραγματευόταν το θέμα της σεξουαλικής ζωής των γυναικών και πώς μπορεί να επιτευχθεί. Παρ’ όλα αυτά, στα δικά της κείμενα η σεξουαλική πράξη δεν είναι κεντρικό θέμα.
“Let us then by way of a very elementary beginning lay before you a photograph – a crudely coloured photograph – of your world as it appears to us who see it from the threshold of the private house; through the veil that St. Paul still lays upon our eyes; from the bridge which connects the private house with the world of public life”.
–Three Guineas
Με τα παραπάνω λόγια που είναι απόσπασμα από το έργο της «Τρεις γενιές» θίγει τη θέση των γυναικών στο Ιράν. Ένα θέμα που μαστίζει τις γυναίκες κυρίως των Ανατολικών χωρών ακόμη και σήμερα. Στην επίκληση της για το πέπλο – σε συνδυασμό με μια βασική αναφορά στο χαρέμι της Μέσης Ανατολής – το μυθιστόρημα προτείνει τους τρόπους με τους οποίους αυτά τα συνδεδεμένα εμβλήματα του περιορισμού των γυναικών είναι σύμβολα μιας κουλτούρας όπου διαχωρίζουν τις ιδιότητες των δύο φύλων. Η έννοια του φύλου με τον όρο του χώρου που το περιγράφει η Γουλφ, είναι μόνο το πιο προφανές στοιχείο καθώς κρύβονται όλα τα διαχωριστικά και η ανισότητα από πίσω. Η Βιρτζίνια εδώ πλαισιώνει τον πολιτισμό αυτόν, μιλώντας για τις «κόρες των μορφωμένων ανδρών» που βρίσκονται στο κατώφλι αυτό που χωρίζει τον ιδιωτικό κόσμο από τον δημόσιο κόσμο των ανδρών και τις συγκρίνει και με άλλες γυναίκες κάθε τάξης που τις μεταχειρίζονται «σαν σκλάβους σε χαρέμι».
Οι απόψεις της είναι τόσο σύγχρονες που είναι απαραίτητο, κατά τη γνώμη μου, να διαβάζονται τα έργα της και να επηρεάζουν όλο και περισσότερο κόσμο. Οι ιδέες που εκφράζει για τον υποβιβασμό σε έναν κόσμο φτιαγμένο για άντρες, αντικατοπτρίζονται σε καταστάσεις που βιώνουν γυναίκες, ακόμη και του δυτικού πολιτισμού.
«Αφήστε μας, λοιπόν, μέσω μιας πολύ στοιχειώδους αρχής να θέσουμε μπροστά σας
μια φωτογραφία – μια τραχιά χρωματισμένη φωτογραφία – του δικού σας
κόσμου, όπως φαίνεται σε μας που τον βλέπουμε από το κατώφλι του
ιδιωτικού σπιτιού, μέσα από το πέπλο που εξακολουθεί να βλέπει ο Άγιος Παύλος,
από τη γέφυρα που συνδέει το ιδιωτικό σπίτι με τον κόσμο της δημόσιας ζωής.»
Γεννημένη το 1996 στη Θεσσαλονίκη, αλλά μεγαλωμένη σε ένα χωριό του Λαγκαδά, την Όσσα. Φοιτήτρια του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, με ειδίκευση στον κλάδο της προϊστορικής Αρχαιολογίας. Αγαπώ πολύ τα μουσεία καθώς είναι και το αντικείμενο που θα ήθελα να ασχοληθώ και στο μέλλον της επαγγελματικής μου ζωής.
