Του Γιάννη Σκορδά,
Κάθε ηγέτιδα δύναμη επιχειρεί να αντιμετωπίζει μικρότερες δυνάμεις, οι οποίες δεν ευθυγραμμίζονται με τις πολιτικές και τα συμφέροντά της. Σε αυτήν την περίπτωση εντάσσεται και η προσπάθεια των ΗΠΑ να περιορίσουν το Ιράν, αφού κατά την άποψη του Προέδρου Τραμπ, το Ιράν αποσταθεροποιεί χώρες της Μέσης Ανατολής και επιδιώκει να υπονομεύσει την παρουσία των ΗΠΑ στο Ιράκ. Επιπλέον, το Ιράν υποστηρίζει τους Χούτι στην Υεμένη, τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο και τις σιιτικές πολιτοφυλακές στη Συρία. Γι’ αυτούς τους λόγους, είναι πολύ κρίσιμο για τις ΗΠΑ να μην έχει πρόσβαση το Ιράν σε οπλικά συστήματα.
Iran Nuclear Deal
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες δε θα επιτρέψουν στο Ιράν να αγοράσει συμβατικά όπλα, μετά τη λήξη της απαγόρευσης των Ηνωμένων Εθνών τον Οκτώβριο», δήλωσε στις 29 Απριλίου ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχώρησαν το 2018 από την Πυρηνική Συμφωνία για το Ιράν με 6 μεγάλες χώρες (ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία, Κίνα), που με αντάλλαγμα την άρση οικονομικών κυρώσεων προσπάθησε να αποτρέψει το Ιράν από την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. Στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας, το εμπάργκο όπλων των Ηνωμένων Εθνών στο Ιράν λήγει τον Οκτώβριο.
Η Ρωσία και η Κίνα που διατηρούν το δικαίωμα του βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και είναι συμβαλλόμενα μέρη στην πυρηνική συμφωνία, θεωρείται ότι είναι πρόθυμες να πουλήσουν όπλα στο Ιράν, αποτελώντας έτσι εμπόδιο σε ένα ψήφισμα που εκπονήθηκε από τις ΗΠΑ για την παράταση του εμπάργκο στο Ιράν από τον ΟΗΕ.
Οι Ιρανικές προθέσεις
Με δεδομένες τις προσπάθειες των ΗΠΑ για αποτροπή της πρόσβασης του Ιράν στην προμήθεια οπλικών συστημάτων και τη γενικότερη εχθρική στάση των ΗΠΑ την περίοδο της διακυβέρνησης Τραμπ, το Ιράν, χωρίς αμφιβολία, θα ήθελε να δει τον Πρόεδρο Τραμπ να ηττάται στις εθνικές εκλογές των ΗΠΑ τον Νοέμβριο. Αυτό διότι είναι εκείνος που όχι μόνο επανέφερε τις οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ εναντίον του Ιράν, αποχωρώντας από την Πυρηνική Συμφωνία για το Ιράν, αλλά ανάγκασε πολλές ξένες εταιρείες να κάνουν το ίδιο, ανατρέποντας την ιρανική οικονομία, όπως αναφέρει ο Δρ. Τόμας Πάρκερ, πρώην αξιωματούχος των ΗΠΑ και ειδικός σε θέματα εξωτερικής πολιτικής μεσανατολικών χωρών.
Ο Πάρκερ συνεχίζει λέγοντας πως το Ιράν θα προτιμούσε να εκλεγεί ο δημοκρατικός υποψήφιος και πρώην Αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν, ειδικά επειδή είναι πιθανόν να επιστρέψει στην πυρηνική συμφωνία του Προέδρου Ομπάμα του 2015 (JCPOA), σύμφωνα με την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες θα άρουν τις τρέχουσες οικονομικές κυρώσεις, με αντάλλαγμα το Ιράν να επανέλθει στην τήρηση των σημείων της συμφωνίας για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Το πρακτορείο ειδήσεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας ανέφερε τακτικά κριτική από δημοκρατικούς πολιτικούς, συμπεριλαμβανομένου του Μπάιντεν, για τις πολιτικές του Προέδρου Τραμπ – όπως η εκτέλεση του Στρατηγού Σολεϊμανί.
Cyber attacks
Τούτων λεχθέντων, πρέπει να γίνει σαφές αν το Ιράν έχει πράγματι τα μέσα ώστε να έχει αντίκτυπο στις Αμερικανικές εκλογές, έχοντας κάνει σαφή τα κίνητρά του. Η Αριάν Ταμπαταμπάι, πολιτική επιστήμονας που μελετά το Ιράν, έχει επισημάνει τον ασύμμετρο χαρακτήρα μιας σύγκρουσης μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ: Οι στρατιωτικοί πόροι του Ιράν εξαντλούνται, υποστηρίζει, και δεν έχει πυρηνικά όπλα ή ισχυρούς κρατικούς συμμάχους. «Οι κυβερνοεπιθέσεις (cyber attacks) είναι σίγουρα μια βιώσιμη και πιθανή επιλογή για το Ιράν», λέει η Ταμπαταμπάι στο Wired. Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα θα καταφύγει στα όπλα που χρησιμοποιούν συνήθως τα αδύναμα κράτη για να πολεμήσουν τα ισχυρά, όπως οι μη κρατικοί τρομοκράτες, οι πολιτοφυλακές και το hacking. «Εάν πρόκειται να αναμετρηθεί με τις ΗΠΑ, να τις ανταγωνιστεί και να τις αποτρέψει, πρέπει να το κάνει σε μια σφαίρα που μπορεί να είναι πιο ισότιμοι, και αυτό είναι στον κυβερνοχώρο», τόνισε η ειδικευόμενη στο Ιράν πολιτική επιστήμονας.
Όσο για το αν μπορεί να αναμετρηθεί με τις ΗΠΑ στον κυβερνοχώρο, ο Φίλιπ Ίνγκραμ, πρώην αξιωματούχος της βρετανικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών, αναφέρει προειδοποιητικά πως «το Ιράν διαθέτει ένα πολύ εξελιγμένο ευρύ φάσμα δυνατοτήτων ικανό να στοχεύσει κρίσιμες εθνικές υποδομές, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, εκπαιδευτικά ιδρύματα και πολλά άλλα».
Παρ’ όλα αυτά, το Ιράν είναι επίσης αρκετά ευάλωτο. Τον Ιούνιο του 2019, σε αντίποινα για την κατάρριψη ενός αμερικανικού μη επανδρωμένου κατασκοπευτικού αεροπλάνου στον διεθνή εναέριο χώρο στον Κόλπο, οι ΗΠΑ εξαπέλυσαν μια επιτυχημένη επίθεση στον κυβερνοχώρο εναντίον ιρανικών ιστοτόπων αεράμυνας, διοίκησης και ελέγχου.
Trump’s rally ‘round the flag
Θέλοντας να πλήξει την εικόνα του Προέδρου Τραμπ είναι πιθανόν το Ιράν να κάνει την κίνησή του. Ο πιθανότερος λόγος που το Ιράν δε θα καταφύγει σε μια λύση, όπως η απαγωγή Αμερικανών πολιτών, έλκει τις ρίζες του από την προσπάθεια να αποφευχθεί η επανάληψη του περιστατικού του Νοεμβρίου του 1979. Τότε, που μια απαγωγή διπλωματικού προσωπικού αμερικανικής καταγωγής από Ιρανούς ισλαμιστές φοιτητές είχε αρχικά δημιουργήσει πολιτική κρίση στις ΗΠΑ, ωστόσο τελικά βοήθησε τον πρόεδρο Κάρτερ στην κούρσα της επανεκλογής.
Από την άλλη, ο Πρόεδρος Τραμπ βλέποντας την προεκλογική χρονιά να μην πηγαίνει όπως θα περίμενε και με δεδομένη την αυξανόμενη δυσφορία των πολιτών για τη διαχείριση της πανδημίας, θα μπορούσε να καταφύγει σε μια δοκιμασμένη τακτική για την ενίσχυση της οικονομίας, η οποία είναι για πρώτη φορά στην περίοδο της διακυβέρνησής του σε πτωτική τάση: την επιλογή του πολέμου, «συσπειρώνοντας τους Αμερικανούς γύρω απ’ τη σημαία».
Σύμφωνα με τον Ιαντ Αλ-Ντουλαίμι, δημοσιογράφο του Middle East Monitor, το Ιράκ είναι ίσως η πιο κρίσιμη αρένα, στην οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί η αναμενόμενη αντιπαράθεση με το Ιράν. Μια αντιπαράθεση που δεν πρόκειται να εξελιχθεί σε τρίτο παγκόσμιο πόλεμο, αλλά θα είναι μάλλον μια περιορισμένη σύγκρουση, μέσω της οποίας ο Τραμπ θα επιδιώξει να κερδίσει μια νίκη, ακόμη και μικρή.
Πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι ο Πρόεδρος Τραμπ δεν έχει ξεκινήσει κανέναν πόλεμο κατά την περίοδο της διακυβέρνησής του, προσπαθώντας ως τώρα -αποδεδειγμένα- να επιτύχει τον στρατηγικό στόχο του για περιορισμό του Ιράν μέσω της διπλωματίας, και τα σενάρια για ενδεχόμενη κορύφωση της έντασης με το Ιράν να αποτελούν ενδεχομένως μια προσπάθεια αντιπολίτευσης και δημιουργίας εντυπώσεων. Σε κάθε περίπτωση, ο Νοέμβριος πλησιάζει και η διαχείριση των σχέσεων με το Ιράν μπορεί να αποτελέσουν καταλυτικό παράγοντα για το αποτέλεσμα των Αμερικανικών εκλογών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Iran: Why is everyone talking about a USA-Iran crisis?, BBC, https://www.bbc.co.uk/newsround/42555015
- US threatens to use nuclear deal clause in fresh Iran sanctions, Financial Times, https://www.ft.com/content/badb21fc-35e5-4448-8421-0a0a4d777d53
- A Trump war on Iran or its proxies could swing the election for him, Middle East Monitor, https://www.middleeastmonitor.com/20200430-a-trump-war-on-iran-or-its-proxies-could-swing-the-election-for-him/
- Iran and the U.S. Elections: A Chance to Meddle?, The Washington Institute for Near East Policy, https://www.washingtoninstitute.org/fikraforum/view/iran-and-the-u.s.-elections-a-chance-to-meddle
- U.S. Will Not Let Iran Buy Arms When U.N. Embargo Ends: Pompeo (by Reuters), The New York Times, https://www.nytimes.com/reuters/2020/04/29/world/middleeast/29reuters-usa-iran-sanctions.html
- The Iran Cyber Warfare Threat: Everything You Need To Know, Forbes, https://www.forbes.com/sites/kateoflahertyuk/2020/01/06/the-iran-cyber-warfare-threat-everything-you-need-to-know/#4db13e5f15aa
- How Iran’s Hackers Might Strike Back After Soleimani’s Assassination, Wired, https://www.wired.com/story/iran-soleimani-cyberattack-hackers/
Είναι απόφοιτος του τμήματος Οικονομικής Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ) και έχει εργαστεί σε πολιτικές εκστρατείες, φέροντας θέσεις ευθύνης και σχεδιασμού. Στο παρελθόν έχει παρακολουθήσει σεμινάρια copywriting/storytelling και προσπαθεί να γράφει καλές ιστορίες.
