Του Άρη Κατσίδη,
Ως γνωστόν, σε ένα χρηματιστήριο υπάρχουν πολλά προϊόντα στα οποία μπορούμε να επενδύσουμε. Μετοχές, Χρηματιστηριακώς διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια (ETFs), αμοιβαία κεφάλαια, εμπορεύματα, ισοτιμίες, ομόλογα και παράγωγα και ακόμη περισσότερα είναι διαθέσιμα.
Θέλετε οι επενδύσεις σας να αποδίδουν καλά, να αποφέρουν κέρδη και βέβαια όλα αυτά, να είναι ανάλογα με τους στόχους και τον επενδυτικό κίνδυνο που αναλαμβάνετε. Κάθε επενδυτικό προϊόν προσφέρει ξεχωριστά πλεονεκτήματα, αλλά και μειονεκτήματα. Με τόσες πολλές επιλογές, το μάτι… τρέχει στους πίνακες και οι επενδυτές δυσκολεύονται να αποφασίσουν σε τι ακριβώς να επενδύσουν, ειδικά όταν πρόκειται για επιλογή μεταξύ μετοχών και ETFs. Γι’ αυτό τον λόγο, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις διαφορές, αλλά και τις διάφορες εκφάνσεις του καθενός, ώστε να μπορούμε να κάνουμε μια εκπαιδευμένη επιλογή που ευθυγραμμίζεται με τις στρατηγικές μας επενδύσεις.
Μετοχές
Συνήθως ακούμε ότι τόσο οι μετοχές όσο και τα ETFs ονομάζονται assets and securities, αφού όταν βρίσκονται στην κατοχή μας, λαμβάνουμε ενίοτε αποδόσεις και μπορούμε να τα ανταλλάξουμε είτε ολόκληρα είτε εν μέρει.
Οι μετοχές είναι μερίδια ιδιοκτησίας που εκδίδονται από εταιρίες σε προσπάθειες συγκέντρωσης χρηματοδότησης. Ένα μερίδιο από μετοχές παρέχει δικαίωμα ψήφου, υπάρχουν βέβαια και αυτές που αν αρνηθούμε τα δικαιώματα ψήφου φέρνει υψηλότερη προτεραιότητα στην πληρωμή και συχνά καλύτερες πληρωμές από τις κοινές μετοχές. Οι μετοχές μικρών εταιριών ονομάζονται penny stocks, η διαπραγμάτευση των οποίων είναι επικίνδυνη και θεωρείται κερδοσκοπική.
Οι κοινές μετοχές επιτρέπουν στους ιδιοκτήτες μεγάλων ποσοστών να ψηφίζουν κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων, ενώ δίνουν και μερίσματα. Οι μετοχές, ως γνωστόν, γίνονται αντικείμενο διαπραγμάτευσης κυρίως σε χρηματιστήρια, όπως το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης ή ο Nasdaq. Η αξία μιας μετοχής μπορεί να αλλάξει ανάλογα με την εταιρία, τις επιδόσεις της, τη δομή της, την οικονομία, αλλά και τον κλάδο στον οποίο βρίσκεται. Βέβαια, υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που πρέπει να εξεταστούν ένας προς έναν.
Exchange-Traded Funds
Τα ETFs είναι μια διασταύρωση των αμοιβαίων κεφαλαίων και των μετοχών και παρακολουθούν την πορεία ενός συγκεκριμένου δείκτη ή μιας ομάδας μετοχών. Πολύ απλά αγοράζουμε ένα καλάθι μετοχών, επιτυγχάνοντας μείωση του ρίσκου λόγω αυξημένης διασποράς και δημιουργίας διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου, σε σύγκριση με την επένδυση σε μία μετοχή.
Οι ETF managers θα αγοράσουν μετοχές, εμπορεύματα, ομόλογα και άλλα χρεόγραφα, δημιουργώντας ένα καλάθι από μερίδια και συμμετοχές. Στη συνέχεια, οι Fund managers πωλούν μετοχές των συμμετοχών σε επενδυτές. Κατά τη λειτουργία του ταμείου, οι managers θα αγοράσουν ή θα πωλήσουν τμήματα των συμμετοχών για να διατηρήσουν το ταμείο ευθυγραμμισμένο με οποιονδήποτε επενδυτικό στόχο. Για παράδειγμα, ένα ETF μπορεί να ακολουθήσει ένα συγκεκριμένο δείκτη ή βιομηχανικό κλάδο, αγοράζοντας περιουσιακά στοιχεία μόνο για εκείνο τον δείκτη.
Η αξία ενός μεριδίου ETF μπορεί να μεταβληθεί μέσα στην ημέρα, με βάση τους ίδιους παράγοντες όπως στην περίπτωση των μετοχών. Τα ETFs συνήθως πληρώνουν ένα μέρος των κερδών στους επενδυτές, αφού αφαιρέσουν το κόστος για επαγγελματική χρήση. Κάποια ETF εστιάζουν για παράδειγμα σε έναν κλάδο, σε μια χώρα, σε ένα νόμισμα, ή σε ομόλογα.
Υπάρχουν ακόμα, αντίστροφα κεφάλαια που έχουν σχεδιαστεί να πηγαίνουν προς αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν της αγοράς, με σκοπό την αντιστάθμιση του κινδύνου του χαρτοφυλακίου τους και με αυτόν τον τρόπο τη μείωση του κινδύνου στην αγορά που μπορεί να προκαλέσει απώλειες.
Τα ρίσκα των ETFs και των μετοχών
Οι επενδύσεις μπορεί να γίνουν ασταθείς, με πολλούς παράγοντες να τις επηρεάζουν, όπως ο κύκλος εργασιών της εταιρίας, τα προβλήματα στην προσφορά και στη ζήτηση, να είναι τα τυπικά. Οι επενδύσεις έρχονται επίσης αντιμέτωπες με τον κίνδυνο πληθωρισμού, δηλαδή απώλεια αξίας λόγω μείωσης του δολαρίου. Για παράδειγμα, αν έχουμε ένα μερίδιο ύψους 1,5 δολαρίου και ο πληθωρισμός αυξάνεται το επόμενο έτος, τότε είναι σε θέση να αγοράσουν λιγότερο από το προηγούμενο έτος, καθιστώντας το λιγότερο πολύτιμο. Άλλα ρίσκα είναι ο κίνδυνος επιτοκίου (επηρεάζει τα ομόλογα), ο κίνδυνος αύξησης επιτοκίων, ο οποίος μειώνει την τιμή του ομολόγου, ο κίνδυνος ρευστότητας και ο κίνδυνος να μην πουλήσει την επένδυση σε περίπτωση πτώσης των τιμών.
Η μεταβλητότητα μιας μετοχής μπορεί να μετρηθεί, χρησιμοποιώντας ένα μέτρο που λέγεται beta, με το οποίο κατανοούμε την αστάθεια ενός αποθέματος με βάση την αγορά στην οποία ανήκει. Οι κίνδυνοι μπορούν να μετρηθούν χρησιμοποιώντας το beta μιας μετοχής. Όταν το beta είναι ίσιο με το 1, τότε η μεταβλητότητά της είναι ίση με την αγορά, λιγότερο από το 1 δείχνει μεταβλητότητα λιγότερη στην αγορά και μεγαλύτερο από το 1, υψηλότερη από εκείνη στην αγορά.
Ένα ETF είναι λιγότερο επικίνδυνο ελαφρώς από ένα μίνι χαρτοφυλάκιο ή ένα καλάθι επενδύσεων. Είναι διαφοροποιημένο, αλλά στην πραγματικότητα εξαρτάται από το πραγματικό ETF. Σε παρόμοια προϊόντα, οι επιπτώσεις θα είναι οι ίδιες, αφού εάν αναλάβουμε να επενδύσουμε σε ένα ETF πετρελαίου, τότε θα έχουμε σχεδόν τον ίδιο κίνδυνο με ένα φυσικού αερίου. Ωστόσο, τα ETFs ενδέχεται να διαφοροποιηθούν από τα υπόλοιπα προϊόντα ή δείκτες που έχουμε στο καλάθι, ανάλογα με τις επιλογές και τη στρατηγική που θα ακολουθήσουμε.
Ρευστότητα
H ρευστότητα αναφέρεται στο πόσο εύκολο είναι να μετατρέψουμε τις μετοχές ή τους τίτλους στα ETF σε μετρητά ή άλλη επένδυση. Για παράδειγμα, στις μετοχές, διαφέρουν οι αποδόσεις τους ανάλογα με την εταιρία που τις εκδίδει. Μια υψηλής ποιότητα μετοχή, γνωστή ως blue-chip, δε θα έχει κανένα πρόβλημα διαπραγμάτευσης. Από την άλλη, δε συμβαίνει το ίδιο για τα penny stocks, που αν θέλετε να τα πουλήσετε μπορεί να χρειαστεί εβδομάδες ή και μήνες.
Τα ETFs έχουν ρευστότητα ανάλογη των μετοχών και θα επηρεαστούν κυρίως από την ποιότητα των προϊόντων, αλλά και από τον όγκο συναλλαγών του αμοιβαίου κεφαλαίου.
Συνοψίζοντας, τα ETFs, επειδή έχουν μεγάλη διαφοροποίηση, έχουν μεγαλύτερη ασφάλεια από άλλες μετοχές, οι οποίες μπορούν να παρουσιάζουν μεγάλη μεταβλητότητα ανάλογα με την οικονομία, τις καταστάσεις και την εταιρία που εξέδωσε τα μερίδια. Τα ETFs και οι μετοχές συμπεριφέρονται παρόμοια, καθώς και τα δύο μπορεί να είναι υψηλού, μέτριου ή χαμηλού κινδύνου. Άλλωστε κάθε επενδυτική επιλογή πρέπει να γίνεται με βάση τον κίνδυνο που επιλέγει το άτομο τους επενδυτικούς στόχους και τις στρατηγικές του.
