Της Μαριέτας Μουγιάντση,
Πολλοί υποστηρίζουν πως οι ταχύτατα εξελισσόμενοι ρυθμοί ζωής, σε συνδυασμό με τη ραγδαία τεχνολογική και επιστημονική ανάπτυξη, έχουν καταστήσει αναγκαία την απόλυτη εξειδίκευση των επιστημόνων. Μόλις πριν λίγες δεκαετίες, η γνώση των ανθρώπων ήταν αρκετά περιορισμένη. Κατά συνέπεια, ήταν ευκολότερη η ενασχόληση με πολλά επιστημονικά πεδία. Ωστόσο, σήμερα ο καταιγισμός πληροφοριών και οι συνεχείς ανακαλύψεις έχουν διευρύνει το γνωστικό μας επίπεδο σε τέτοιο βαθμό, που η ειδίκευση σε έναν συγκεκριμένο κλάδο θεωρείται απαραίτητη.
Τρανό παράδειγμα αποτελεί η επιστήμη της ιατρικής. Με δεδομένο πως το εύρος γνώσεων σε αυτόν τον κλάδο είναι τόσο μεγάλο, κάθε γιατρός επιλέγει μια ειδίκευση. Εφόσον είναι αδύνατον να απορροφηθούν όλες αυτές οι γνώσεις και οι πρακτικές από έναν μόνο άνθρωπο, κάθε γιατρός εμβαθύνει σε έναν τομέα της ιατρικής επιστήμης. Άλλωστε, η διάγνωση και η θεραπεία μιας ασθένειας απαιτεί πλήθος γνώσεων που μόνο ένας εξειδικευμένος γιατρός διαθέτει.
Τόσο η περιορισμένη αγορά εργασίας, όσο και η αύξηση του ανταγωνισμού για την απόκτηση μιας θέσης καταδεικνύουν τη σημασία και την αναγκαιότητα της εξειδίκευσης. Πράγματι η επαγγελματική αποκατάσταση είναι συνυφασμένη με την εξειδίκευση. Αδιαμφισβήτητα ένα πτυχίο αποτελεί σπουδαίο προσόν για τους νέους σήμερα. Παρ’ όλα αυτά, πλέον δεν είναι αρκετό καθώς οι προπτυχιακές σπουδές προσφέρουν περισσότερο γενικές παρά εξειδικευμένες γνώσεις. Η ελλιπής κατάρτιση και η μερική γνώση ενός αντικειμένου δεν ανταποκρίνονται στα ζητούμενα μιας σύγχρονης εταιρείας. Για να μπορούν οι εκάστοτε εργαζόμενοι να αντεπεξέλθουν στις προσδοκίες και τις ανάγκες της εταιρείας, θα πρέπει να διαθέτουν συγκεκριμένες γνώσεις και να ειδικεύονται πάνω στο αντικείμενο μελέτης τους. Η εξειδίκευση αυτή σαφώς ενισχύει την αποτελεσματικότητα τόσο του επιστήμονα όσο και της εταιρείας. Εφόσον ο απασχολούμενος σε μια εταιρεία είναι πλήρως καταρτισμένος στο αντικείμενό του, ο χρόνος υλοποίησής του είναι ελάχιστος. Ιδιαίτερα στην εποχή μας, που το περιβάλλον είναι τόσο ανταγωνιστικό, η κατάρτιση καθώς και η ταχύτητα παίζουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο.
Πέρα από τα θετικά της εξειδίκευσης, όμως, υπάρχουν και τα αρνητικά. Παρόλο που το άτομο διαθέτει πολύπλευρες γνώσεις για το αντικείμενό του, μπορεί μέσω της συνεχούς εξειδίκευσης να οδηγηθεί στην πνευματική μονομέρεια. Κυρίως οι νέοι, οι οποίοι τείνουν να προσκολλώνται σε καθετί καινούριο που μαθαίνουν, είναι πιο επιρρεπείς στο να παραμερίσουν άλλες πνευματικές δραστηριότητες και να αφοσιωθούν μόνο σε μια. Η προσκόλληση αυτή σε ένα μόνο αντικείμενο είναι ικανή να απομακρύνει το άτομο από το κοινωνικό του περιβάλλον, αλλά και από ζητήματα που αφορούν το κοινωνικό σύνολο. Επιπλέον, η καθημερινή ενασχόληση με ένα αντικείμενο μπορεί να προκαλέσει πλήξη στο άτομο. Είναι φανερό πως ένας εργαζόμενος είναι ευτυχισμένος όταν προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο και ταυτόχρονα κάνει μια δουλειά αρκετά δημιουργική. Στην περίπτωση όμως που είναι τόσο ειδικευμένος σε ένα αντικείμενο, επαναλαμβάνοντας καθημερινά τις ίδιες διαδικασίες και πρακτικές, μην έχοντας περιθώρια αλλαγών στον εργασιακό του χώρο, η ειδίκευση μπορεί να είναι επιζήμια.
Καταλήγοντας, σίγουρα η κατάρτιση σε έναν τομέα, καθώς και η απόκτηση πολλαπλών γνώσεων αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα για κάθε νέο σήμερα. Παρόλο που το διαδίκτυο έχει κάνει την πρόσβαση στη γνώση τόσο εύκολη, η ειδίκευση επιτυγχάνεται με έντονη ενασχόληση και επαφή με το αντικείμενο μελέτης. Η ύπαρξή της είναι απαραίτητη σχεδόν για κάθε πρόσληψη σε μια θέση εργασίας. Ωστόσο, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να λειτουργεί αρνητικά τόσο στο ίδιο το άτομο, όσο και στον κοινωνικό του περίγυρο.
Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 2000 και είναι προπτυχιακή φοιτήτρια στο τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ. Μελλοντικά φιλοδοξεί να ασχοληθεί με τον κλάδο της μετάφρασης-διερμηνείας.
