Του Άγγελου Μαρίνου,
Η οικονομική αντιμετώπιση της κρίσης αποτελεί μία θεσμική σπαζοκεφαλιά στην καλύτερη των περιπτώσεων. Στη χειρότερη αποτελεί θεσμικό κατακερματισμό. Αυτό ισχύει τόσο για χώρες που ανήκουν σε κάποιο συλλογικό μπλοκ αποφάσεων, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας, αλλά και για χώρες που έχουν διατηρήσει την ατομική τους φύση. Όπως έχει φανεί και στο παρελθόν όμως, όταν το δημοκρατικό πολίτευμα μίας χώρας που ανήκει στην Ένωση αντιμετωπίζει θεσμικά προβλήματα, τότε η θεσμική αντίφαση που δημιούργησε το πρόβλημα διογκώνεται. Επομένως, έντονα προβλήματα που αφορούν την εξουσία των θεσμών θα υπάρξουν, όσο αποδοτικά και αν αντιμετωπιστεί αυτή η κρίση σε συλλογικό επίπεδο, αλλά και σε ατομικό.
Βασικό οικονομικό πρόβλημα, αποτελεί πρωτίστως η παράτυπη χρέωση των φορολογουμένων. Όταν η οικονομική ζωή παύει με κυβερνητικό διάταγμα τύπου lockdown, η πλειοψηφία των πολιτών γίνεται κρατικοδίαιτη χωρίς καμία ικανότητα εξάσκησης ελευθερίας και βούλησης. Εάν αυτό δε θεωρείται από μόνο του συνταγματικά αμφιλεγόμενο όσον αφορά την εξουσία των κρατών στη συνολική και συγκεκριμένα στην οικονομική ζωή του πολίτη, τότε η συνέχεια σίγουρα θα έπρεπε να θεωρείται. Οι φορολογούμενοι δεν καλούνται μόνο να χρεωθούν αυτή την απόφαση όσον αφορά τα ατομικά τους έξοδα και ευθύνες. Καλούνται σε τελική ανάλυση να πληρώσουν, μέσω των εθνικών λογαριασμών, τα σπασμένα της ιδιωτικής οικονομίας. Όπως οφείλει να αναλογιστεί και ο πλέον σθεναρός υποστηρικτής της παρούσας πολιτικής, αυτό μόνο ως συνταγματικά ασφαλές δε μπορεί να καταλογιστεί.
Όπως έχω αναφέρει και σε παρελθοντικό άρθρο, όταν η έννοια της οικονομικής ελευθερίας παραμερίζεται σε σημείο απαξίωσης, ο μακροπρόθεσμος οικονομικός προβληματισμός είναι βέβαιος για τις δυτικές οικονομίες και επιπλέον θα είναι και παρατεταμένος. Εάν είχαμε παρελθοντική εμπειρία με τέτοιου είδους πολιτικές, ίσως να είχαμε ήδη σκαρφιστεί κάποιου είδους θεσμό, ο οποίος θα επέτρεπε την εξάσκηση τέτοιου είδους εξουσίας, περιορισμένης, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί και η συνταγματική μας συνέχεια. Τώρα που καλούμαστε να πράξουμε με τα χέρια της κυβέρνησης ελεύθερα από αντίλογο και με πλήρη επιθετικότητα προς όποιον αντιφρονούντα, οδεύουμε προς βέβαιη θεσμική απαξίωση και την επερχόμενη οικονομική υπονόμευση.
Σε δεύτερο χρόνο, αυτή ακριβώς η παράτυπη, ή εάν προτιμάτε αμφιλεγόμενη, χρέωση των πολιτών, οδηγεί λόγω της Ένωσης σε ακόμα μεγαλύτερη θεσμική απαξίωση. Η παρούσα πολιτική απαγόρευσε στους πολίτες να συνεχίσουν τον βίο τους, εξασφάλισε τη διόγκωση του χρέους τους και καθώς ανήκουμε σε μία Ένωση, αλυσοδένει με ακόμα πιο δύσκαμπτες αλυσίδες την εξουσία που παρέχει το πολίτευμα μας, σε έναν εξωτερικό θεσμό, μέσω των υποχρεώσεών μας προς αυτόν. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν αποφύγουμε ως δια μαγείας την οικονομική σύγχυση, σε ατομικό επίπεδο ως χώρα, μας περιμένει έπειτα η ακόμα πιο εκτενής θεσμική και οικονομική σύγχυση του γίγαντα που ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αυτό βέβαια, με τη σειρά του, δε σημαίνει ότι η ύπαρξη της Ένωσης δε θα μας ενισχύσει στην αντιμετώπιση των συνεπειών των οικονομικών μας αποφάσεων. Σημαίνει ότι τα θεσμικά και δημοκρατικά προβλήματα που έγιναν εμφανή κατά τη διάρκεια της προηγούμενης οικονομικής κρίσης, αντί να αποτελούν μία πρόσκαιρη έξαρση, θα αποτελούν μία μακροχρόνια σταθερά. Πιστεύω ότι σε άλλες χώρες μπορεί να μη γίνεται αντιληπτό το μέγεθος των οικονομικών επιπλοκών, το οποίο αναγκαστήκαμε μελλοντικά να αντιμετωπίσουμε, αλλά η Ελλάδα γνωρίζει στο μεδούλι της, της δίνες που η συγκεκριμένη κατάσταση μπορεί να δημιουργήσει στην οικονομία και στο δημοκρατικό πολίτευμα.
Υπάρχει ακόμα χώρος να αποφευχθεί η διόγκωση των απειλών που εκπονεί το παρόν άρθρο. Αυτός ο χώρος θα είναι αντιδιαμετρικά ανάλογος με το μέγεθος των οικονομικών επιπτώσεων που θα δημιουργήσει η παρούσα πολιτική. Όσο πιο μεγάλη καταλήξει να είναι η οικονομική τρύπα που αυτή τη στιγμή δημιουργείται, τόσο πιο βαθύ το πηγάδι του χρέους για τους πολίτες και τόσο πιο δύσκαμπτες οι αλυσίδες που μας δένουν με τους εταίρους μας στην Ένωση. Εφόσον η οικονομία επανέλθει στη φυσιολογική της ροή και υπάρξει ουσιώδης κατανόηση όσον αφορά το χρέος που θα δημιουργηθεί, ίσως και να αποφύγουμε αυτές τις επιπλοκές, ή εν πάση περιπτώσει να τις διατηρήσουμε σε αμελητέο (σε σχέση με το παρελθόν) επίπεδο. Σε περίπτωση που ο λάκκος είναι βαθύς, όμως, κάποια στιγμή όχι μακριά στο μέλλον, πιθανό να καταλήξουμε με ένα πολίτευμα και μία οικονομική ζωή που δε θα αναγνωρίζουμε. Οι οικονομικές επιπτώσεις θα είναι πέραν από άγνωστες, μακροοικονομικά πλήρως αναξιόπιστες.
Γεννηθείς το 1996 στη Κομοτηνή, είναι φοιτητής του Οικονομικού Τμήματος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, με κατεύθυνση στην οικονομική ανάλυση. Διαθέτοντας ακόρεστο ενδιαφέρον για τα πολιτικά, αρθρογραφεί στην κατηγορία των Οικονομικών του OffLine Post.
