Της Κωνσταντίνας-Μαρίνας Χριστοφή,
Ετυμολογικά, η «λεξιθηρία», προέρχεται από τα ρήματα: λέγω (λέξις) και θηρέω. Υπό την έννοια αυτή, γίνεται λόγος για κάποιον, ο οποίος επιτηδευμένα θηρεύει, αναζητά δηλαδή και χρησιμοποιεί σκόπιμα λεξιλόγιο το οποίο είναι εξεζητημένο, και δεν ακολουθεί τις δομές του απλού και καθημερινού λόγου. Συνεπώς, όταν λεξιθηρούμε, κατά κανόνα ξεφεύγουμε από τα λεπτά όρια της καθομιλουμένης και επιδιώκουμε έναν λεκτικό εντυπωσιασμό. Συνώνυμα της παραπάνω έννοιας, είναι η λεξιλαγνεία ή η εκζήτηση.
Εύλογα, η επιλογή και προτίμηση πιο πρωτότυπων λέξεων ή φράσεων, δεν μπορούν παρά να αποτελέσουν μια ευχάριστη έκπληξη σε έναν μονότονο διάλογο. Άλλωστε, το κλειδί στην ανθρώπινη επικοινωνία και νόηση, είναι η μίμηση. Αυτό που θέλω να πω, είναι, ότι οι άνθρωποι στο πλαίσιο της καθημερινής τους τριβής με το περιβάλλον τους, αποκτούν νέα ερεθίσματα, εμπλουτίζουν τις απόψεις τους, τις σκέψεις τους και σε ένα βαθμό το λεξιλόγιό τους. Ο εμπλουτισμός αυτός, δεν μπορεί παρά να είναι μια θετική προσθήκη, καθώς με αυτόν τον τρόπο «διαιωνίζεται» η ομορφιά, η πολυπλοκότητα και η ποικιλία της ελληνικής μας γλώσσας.
Η προβληματική ωστόσο, έγκειται στο γεγονός ότι η λεξιθηρία έχει εντελώς διαφορετικούς σκοπούς από αυτούς που αναφέρθηκαν παραπάνω. Με άλλα λόγια, η λεξιλαγνεία, στοχεύει στην πρόκληση εντυπωσιασμού στους συνομιλητές, προσφέρει δηλαδή μία εσωτερική ευχαρίστηση αυτοπραγμάτωσης, κάτι το οποίο μας παραπέμπει στις αντιλήψεις μιας γαλλικής μπουρζουαζίας του 19ου και 20ου αιώνα.
Η παραπάνω τάση δεν μπορεί, παρά να αφήνει και το αποτύπωμά της κοινωνικά. Πιο συγκεκριμένα, παρά την ομηρική φράση «ἔπεα πτερόεντα», η αλήθεια είναι ότι τα λόγια δεν γίνονται πάντα φτερωτά. Στο πλαίσιο, λοιπόν, συζητήσεων, ανταλλαγής απόψεων, έκφρασης συναισθημάτων κτλ, τα λόγια δεν μπορούν παρά να αποκτήσουν την αξία που οι ίδιοι οι ομιλητές επιλέγουν να προσδώσουν σε αυτά. Τι σχέση έχει όμως η σκόπιμη χρήση εξεζητημένου λεξιλογίου με όλα αυτά;
Κεντρικός άξονας όλων, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, είναι η αξία που δίνουμε εμείς οι άνθρωποι στις λέξεις που επιλέγουμε να χρησιμοποιήσουμε. Στην περίπτωση όμως ενός «λεξιθήρα», οι φράσεις συνήθως χάνουν το νόημά τους καθώς δεν προέρχονται από την ειλικρίνεια της καρδιάς ή της λογικής, παρά είναι ένα κατασκευασμένο προϊόν με σκοπό την ατομική διάκριση. Ουσιαστικά δηλαδή, αρκετές συζητήσεις γίνονται στο όνομα της προσωπικής επιβεβαίωσης και μιας κίβδηλης ικανοποίησης.
Στην κοινωνία του σήμερα, είναι αυτονόητο ότι υπάρχουν άνθρωποι που εκτιμούν την ιδιαιτερότητα της γλώσσας μας, αγαπούν τη γραφή και είναι λάτρεις της καλλιέπειας, με αποτέλεσμα να θέλουν να αναπαράγουν όλα όσα θαυμάζουν τόσο πολύ. Το πρόβλημα, με άλλα λόγια, δεν είναι στις λέξεις αυτές καθεαυτές, ούτε στο πρόσωπο που τις χρησιμοποιεί. Αντίθετα, το πρόβλημα έγκειται στις προθέσεις κάθε ομιλητή, στο κατά πόσον δηλαδή ο τελευταίος χρησιμοποιεί φράσεις και έννοιες ειλικρινείς και πηγαίες ή απλά χάνει την ουσία, το βάθος της συζήτησης και απλά προσκολλάται στη μορφή της.
Η ελληνική γλώσσα, όπως και κάθε άλλη, αποτελεί έναν πολιτισμικό θησαυρό ο οποίος όμως, δεν πρέπει να φυλάσσεται στα έγκατα της συνείδησής μας, παρά να χρησιμοποιείται με ειλικρίνεια και ουσία για να εκφράσει τις σκέψεις μας, τα συναισθήματά μας, τα όνειρά μας και όχι για να ικανοποιήσει τις προσωπικές μας φιλοδοξίες.
«Σε μια εποχή παγκόσμιου ψεύδους, το να λες την αλήθεια είναι μια πράξη επαναστατική». Τζωρτζ Όργουελ.
Είναι προπτυχιακή φοιτήτρια του τμήματος της Νομικής, στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Ο τομέας που την ενδιαφέρει αρκετά όσον αφορά στη νομική, είναι εκείνος του ναυτικού δικαίου, ωστόσο την αγγίζουν έντονα και ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών. Σε ένα έξω-νομικό πλαίσιο, λατρεύει ιδιαίτερα τη συγγραφή, τη λογοτεχνία και την τέχνη. Τέλος, προσπαθεί να δραστηριοποιείται όσο το δυνατόν περισσότερο εθελοντικά καθώς υποστηρίζει έντονα τις αρχές της φιλανθρωπίας και ανιδιοτέλειας.
