Της Κυριακής Θεοδοσάκη,
Στις αρχές του μήνα, εν μέσω της πανδημίας του Covid-19, γίνεται ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση σταθεροποίησης των τιμών του πετρελαίου, μετά από την ενεργή παρότρυνση του Αμερικανού Προέδρου. Η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία συνάπτουν μια συμφωνία για την μείωση κατά 10% της παραγωγής πετρελαίου, ώστε να προσαρμοστεί η παραγωγή στις νέες συνθήκες μειωμένης ζήτησης. Οι δυο μεγάλοι παραγωγοί επιδόθηκαν σε έναν επιζήμιο για την αγορά πόλεμο τιμών, που είχε παράπλευρες απώλειες και στην αμερικανική πετρελαϊκή βιομηχανία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, πλέον, με την ανακάλυψη της σχιστολιθικής μεθόδου, μετατράπηκαν από κράτος-καταναλωτής στον πρώτο παραγωγό πετρελαίου παγκοσμίως. Η αμερικανική συμμετοχή στην πρόσφατη αυτή συμφωνία, έχει καίρια σημασία για τη διεθνή και εσωτερική πολιτική σκηνή.
Σε διεθνές επίπεδο, ο Donald Trump έθεσε ως προτεραιότητα – κλειδί, την επίτευξη μιας γρήγορης συμφωνίας, έτσι ώστε με τηλεφωνικές συνομιλίες με τους ηγέτες των δύο χωρών να επιτύχει τη μεγαλύτερη συμφωνία στο πλαίσιο του OPEC+. Η σημασία της αμερικανικής εμπλοκής δεν είναι βαρύνουσα μόνο επειδή εξασφαλίζει μια πνοή αισιοδοξίας για τη σταθεροποίηση της αγοράς· μια αγορά στην οποία η ζήτηση παγκοσμίως έχει περιέλθει σε άνευ προηγουμένου επίπεδα, πλήττοντας έτσι όλα τα στελέχη της παραγωγής, καθώς και τις χρηματοοικονομικές αγορές. Είναι επιπλέον αξιοσημείωτη γιατί αναδεικνύει τον αναδυόμενο ρόλο των ΗΠΑ στους κόλπους του OPEC. Ο οργανισμός αυτός, αποτελούμενος από τους κυριότερους παραγωγούς της Μέσης Ανατολής, διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στη διαμόρφωση των συνθηκών των πετρελαϊκών αγορών.
Οι ΗΠΑ, μη ούσες ένα επίσημο “de jure” μέλος του οργανισμού, κατόρθωσαν να αποσυμφορήσουν τις συνθήκες. Είναι άραγε αυτή η καταλυτική επίδραση μια εξέλιξη, που αποδίδει στις ΗΠΑ την ιδιότητα ενός νέου “de facto” μέλους του οργανισμού αυτού; Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετά μέλη του οργανισμού, όπως το Ιράν ή το Ιράκ, δεν διατηρούν φιλικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, ενώ, συγχρόνως, η Ρωσία αντιμετωπίζει την αμερικανική επιρροή ως αντίβαρο για την επάνοδό της στο διεθνές σύστημα. Έτσι, η αμερικανική επιρροή σε ένα συνεργατικό πλαίσιο που στο παρελθόν στράφηκε στρατηγικά εναντίον της, με το χαρακτηριστικό εμπάργκο του 1973, ανοίγει ένα νέο πεδίο προβληματισμού. Ποιος είναι άραγε ο αντίκτυπος των αμερικανικών πανηγυρισμών στο Twitter στην πολιτική αυτών των χωρών; Αναμφίβολα, ωστόσο, πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες συμφωνίες που συνήψε κατά την διάρκεια της θητείας του ο Donald Trump.
Από την άλλη πλευρά, όπως δήλωσε και ο Αμερικανός Πρόεδρος, πρόκειται για μια συμφωνία η οποία θα σώσει πολλές θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ. Εξάλλου, πρόκειται για τη χρονιά των προεδρικών εκλογών και η αμερικανική οικονομία δεν έχει υποστεί και λίγα πλήγματα. Στη ζημιογόνα επίδραση του εμπορικού πολέμου των προηγούμενων ετών, ήρθε να προστεθεί η καταστρεπτική επίδραση της πανδημίας, με το πάγωμα της αμερικανικής οικονομίας. Δεν μπορεί φυσικά να αγνοηθεί και η επίδραση που είχε ο πόλεμος των πετρελαϊκών τιμών στην αμερικανική παραγωγή. Η πολιτική βαρύτητα και χρησιμότητα αυτής της συμφωνίας για τον προεκλογικό αγώνα του Trump είναι ένα αδιαμφησβήτητο κέρδος, τη στιγμή που η πτώση των τιμών, η απώλεια θέσεων εργασίας και το κλείσιμο των επιχειρήσεων, είναι οι νέες καθημερινές ανησυχίες του Αμερικανού πολίτη για την αυριανή μέρα.
Εν κατακλείδι, οι συνέπειες, τόσο σε διεθνές, όσο και σε εθνικό επίπεδο, δεν έχουν φανεί ακόμη. Στο εσωτερικό, ο αγώνας της οικονομικής προσαρμογής συνεχίζεται αδιάκοπα με άγνωστη ημερομηνία λήξης, ενώ σε διεθνές επίπεδο, η πτώση των τιμών του πετρελαίου συνεχίζει σταθερά με τις αμερικανικές τιμές να αγγίζουν αρνητικά επίπεδα τις προηγούμενες μέρες. Δεν μπορεί να παραγνωριστεί, δε, πως η συμφωνία αυτή είναι μια καθοριστική εξέλιξη προς τη σωστή κατεύθυνση, με την συνέργεια των τριών μεγαλύτερων παραγωγών. Ωστόσο, το κάλεσμα για περεταίρω μείωση της παραγωγής γίνεται ολοένα και ισχυρότερο.
Σπουδάζει στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Γνωρίζει Αγγλικά και Γαλλικά και συμμετέχει ενεργά σε προσομοιώσεις (Εuropa.S, RhodesMRC). Συμμετείχε στην πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις ευρωπαϊκές εκλογές «This time I’m voting» ως εθελόντρια. Ενδιαφέρεται για τα ευρωπαϊκά θέματα καθώς και για τα ζητήματα της διεθνούς πολιτικής.
