Συνέντευξη στη Σωτηρία Γιαννακοπούλου,
Ο Κωνσταντίνος Μπλούχος είναι Ιατρός-Χειρουργός του Ε.Σ.Υ, Επιμελητής Α’ του Γενικού Νοσοκομείου Δράμας, ενώ έχει διατελέσει πρόεδρος της Ένωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Δράμας. Ολοκλήρωσε τις προπτυχιακές του σπουδές στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος στη Χειρουργική Ήπατος – Χοληφόρων – Παγκρέατος στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, με Μετεκπαίδευση στο Ινστιτούτο Karolinska της Στοκχόλμης. Διδάκτωρ του Α.Π.Θ, διαθέτει πλούσιο συγγραφικό έργο σε επιστημονικά περιοδικά και ξενόγλωσσα έντυπα. Τον Ιούλιο του 2019 εκλέχθηκε βουλευτής Δράμας με τη Νέα Δημοκρατία, αποτελώντας μέλος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς.
Στη συνέντευξή του στο OffLine Post αναλύει το ζήτημα της υγειονομικής κρίσης που έχει επιφέρει η έξαρση της πανδημίας του κορωνοϊού στη χώρα μας, ενώ σχολιάζει τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση προς αντιμετώπιση της εξάπλωσης του ιού, την ανάγκη για αναδιάρθρωση των εθνικών υπηρεσιών υγείας, το πιθανό δεύτερο κύμα του κορωνοϊού το φθινόπωρο του 2020, καθώς και τις νεότερες εξελίξεις στη βιομηχανία φαρμάκων για την καταπολέμησή του.
- Πώς αξιολογείτε τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση, όσον αφορά τον περιορισμό και την επακόλουθη απαγόρευση της κυκλοφορίας; Πιστεύετε ότι η λήψη και η εφαρμογή τους ήταν επιβεβλημένη;
Τα μέτρα ήταν και επιβεβλημένα και προς τη σωστή κατεύθυνση. Εκ του αποτελέσματος βγαίνει αβίαστα τούτο το συμπέρασμα. Και εν συγκρίσει με τις χώρες που είτε σκόπιμα, είτε από ολιγωρία καθυστέρησαν να επιβάλλουν περιοριστικά μέτρα στους πληθυσμούς τους. Γενικότερα, όσες κυβερνήσεις χωρών δεν πήραν έγκαιρα περιοριστικά μέτρα, θα άξιζε τον κόπο να ερωτηθούν σε πιο εύθετο χρόνο, ψύχραιμα, τι ήταν αυτό που τους οδήγησε να καθυστερήσουν, να αφήσουν να τελούνται επικίνδυνες κοινωνικές εκδηλώσεις όπως συναυλίες και ποδοσφαιρικοί αγώνες ή ακόμη και εκλογές. Η ολιγωρία αυτή, πάλι εκ του αποτελέσματος, έβγαλε έναν ιδιαίτερο ρατσισμό σε βάρος των πατεράδων και των μανάδων μας.
- Όταν εντοπίστηκαν τα πρώτα κρούσματα του κορωνοϊού στην Ελλάδα, πιστεύατε ότι το δημόσιο σύστημα υγείας ήταν σε θέση να διαχειριστεί το μέγεθος της πανδημίας; Υπήρξε στιγμή που φοβηθήκατε ότι δε θα καταφέρει να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της;
Φοβήθηκα τη μεταφορά της κατάστασης που βίωνε η γειτονική Ιταλία. Έχω εμπιστοσύνη στο ελληνικό δημόσιο σύστημα υγείας, όμως σε περίπτωση που διογκωνόταν το πρόβλημα όπως σε Ιταλία και Ισπανία, το σύστημα θα δυσκολευόταν να αντέξει τον όγκο και την υπερεπείγουσα κατάσταση. Τελικά, η επιστημονική ομάδα του Υπουργείου Υγείας και η Πολιτική Προστασία πήραν πολύ γρήγορα τις σωστές αποφάσεις και ανέδειξαν το Ε.Σ.Υ και τη χώρα μας ως παράδειγμα προς μίμηση. Είμαι γιατρός του Ε.Σ.Υ και γνωρίζω το πόσο αξιόπιστο είναι. Αρεσκόμεθα συχνά, ακόμη και από υπερβάλλοντα συμπλεγματισμό, να αυτομαστιγωνόμαστε επειδή σ’ εμάς δε γίνεται το τάδε ή το δείνα, ενώ στην εσπερία γίνεται καλύτερα. Το πρόβλημα του Ε.Σ.Υ δεν έχει να κάνει πάντως με την επιστημονική του θωράκιση. Μήτε με τη θυσιαστικότητα και την επάρκεια του προσωπικού του. Οι μέρες που ζούμε το αποδεικνύουν.
- Πώς αξιολογείτε τη στάση της κυβέρνησης του Μπόρις Τζόνσον και τη θεωρία περί ανοσίας της αγέλης που αρχικά ανέπτυξε, καθώς και την καθυστερημένη λήψη μέτρων από την κυβέρνηση της Σουηδίας;
Κάποιος φίλος στη φράση «ανοσία αγέλης» πρόσθεσε ένα μικρό ήτα κάνοντάς την ανοησία αγέλης. Ο πρωθυπουργός πολύ ευγενικά, στο καθοριστικό του διάγγελμα για την καραντίνα είπε ότι υπάρχουν δύο πολιτικές και ηθικές αντιλήψεις σήμερα στον κόσμο. Από τη μία η δική μας πολιτική αντίληψη που νοιάζεται έντονα και πρώτιστα για τη δημόσια υγεία. Και από την άλλη η αντίληψη που βλέπει την υγειονομική απειλή υπό το πρίσμα της οικονομίας, η οποία θα πρέπει να στηριχθεί όσα θύματα κι αν υπάρξουν στο μεσοδιάστημα. Αυτή ήταν η επιλογή των κρατών που αρνήθηκαν τα δυναμικά μέτρα, παρ’ όλο που μετά το αδιέξοδο των χιλιάδων θανάτων, οι κυβερνήσεις τους άρχισαν να το ξανασκέφτονται. Δεν παύουν, όμως, να αντιμετωπίζουν τους ανθρώπους ως αριθμούς, που θα επιβιώσουν με τον χρόνο και τη λεγόμενη «ανοσία της αγέλης». Νομίζω πως αυτή η επιλογή της Βρετανίας, της Σουηδίας και της Ολλανδίας –για να μιλήσω μόνο για την Ευρώπη- ήταν λάθος. Ήταν πέρα από οποιαδήποτε φιλάνθρωπη διάθεση, πέρα από οποιαδήποτε ανθρωπιστική προτεραιότητα. Οι εκατόμβες των νεκρών, ειδικά των ηλικιωμένων, το αποδεικνύουν.
- Οι ειδικοί μιλούν για ένα δεύτερο κύμα του κορωνοϊού από το φθινόπωρο του 2020. Πιστεύετε ότι σε μία τέτοια περίπτωση τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση θα πρέπει να επαναληφθούν;
Αν αναλογιστεί κανείς, το πόση επιστημονική άγνοια είχαμε πριν ένα-δύο μήνες και πόσα πράγματα γνωρίζουμε αυτήν τη στιγμή, θα έβλεπε το μέλλον με περισσότερη αισιοδοξία. Νομίζω πως δε θα επαναληφθεί το φαινόμενο με την ίδια ένταση. Ήδη, από την Ελλάδα και από άλλες χώρες έχουν δοκιμασθεί κάποια πολύ αποτελεσματικά θεραπευτικά σχήματα που εντός των επόμενων εβδομάδων θα μας φέρουν αποτελεσματικά φάρμακα, φάρμακα που δεν υπήρχαν πριν 2 μήνες. Τα περιοριστικά μέτρα ήταν επιβεβλημένα. Το σύστημα χωρίς αυτά θα είχε «κρασάρει» και εκτός από τους υπερβολικά πολλούς νεκρούς για τους οποίους θα θρηνούσαμε, θα ήμασταν σε μόνιμο κοινωνικό και πολιτικό αναβρασμό. Το φθινόπωρο σίγουρα δε θα είναι έτσι τα πράγματα. Εν αναμονή του εμβολίου βέβαια, που θα προλαμβάνει οποιαδήποτε διάδοση του φονικού ιού και θα συμβάλλει στην εξαφάνισή του.
- Είστε αισιόδοξος για την εύρεση του αντίδοτου για την αντιμετώπιση του ιού;
Δεν είναι θέμα αισιοδοξίας ή απαισιοδοξίας, αλλά ρεαλισμού. Οι ασθενείς που παίρνουν εξιτήριο, είναι θεραπευμένοι χάρη στα φαρμακευτικά σχήματα που δοκιμάστηκαν παγκοσμίως. Η αισιοδοξία στην οποία αναφέρεστε θα αφορούσε τη μαζική παρασκευή εμβολίου. Εδώ, πρέπει να κρατήσουμε την ψυχραιμία μας και να περιμένουμε. 12-18 μήνες. Ίσως και νωρίτερα, αν πάνε όλα καλά με τα πρώτα εμβόλια που πέρασαν από την πρώτη πειραματική φάση και προχωρούν στη δεύτερη, αυτήν της δοκιμής σε εθελοντές. Παραμένει το ζητούμενο της εξειδικευμένης φαρμακολογικής θεραπείας.
- Όλοι μιλούν για αλλαγή της νοοτροπίας των Ελλήνων. Περιμένατε ότι οι πολίτες θα ήταν τόσο πειθαρχημένοι και πού αποδίδετε αυτήν την αλλαγή;
Κοιτάξτε… Βγαίνει ένας πρωθυπουργός και κάνει αλλεπάλληλα διαγγέλματα, κοιτώντας τον κάθε πολίτη στα μάτια, απευθυνόμενος στη λογική αλλά και το φιλάνθρωπο συναίσθημά του. Έπειτα κάθε απόγευμα, επί 50 μέρες τώρα, βγαίνει ένας σπάνιος επιστήμονας από αυτούς που δεν έχει κανένας μας τη δυνατότητα να συναντήσει πολλές φορές στη ζωή του. Μαζί του, βγαίνει κι ένας λεβέντης στον οποίο έχει ανατεθεί η διεύθυνση της πολιτικής προστασίας, όχι επειδή είναι ωραίος, αλλά επειδή είναι ικανός και ξέρει να ορθοτομεί σε κάθε περίπτωση. Μαζί τους κι η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας. Όταν, λοιπόν, βγαίνουν τόσοι άνθρωποι και μιλούν ευθέως και ειλικρινά στον πολίτη, η υπερπλειοψηφία των Ελλήνων πείσθηκε. Και ήταν και το θετικό αποτέλεσμα που συνέτεινε στη διατήρηση αυτής της πειθαρχίας.
- Πόσο δύσκολος είναι ο ρόλος ενός πολιτικού, και μάλιστα κυβερνητικού, που καλείται να καθησυχάσει και να ενημερώσει τους πολίτες και ειδικότερα ενός πολιτικού που έχει και την ιδιότητα του ιατρού;
Προβοκατόρικη ερώτηση… Υπαινίσσεστε ότι ο πολιτικός χαϊδεύει εύκολα τα αυτιά του κόσμου. Όμως ο χειρουργός, πέραν της επιστημονικής του κατάρτισης πρέπει να έχει καλλιεργήσει μέσα του δύο σημαντικές θεωρήσεις: τον απόλυτο ρεαλισμό της υγειονομικής κατάστασης του ασθενούς πάνω στον οποίο επεμβαίνει σωτήρια και την πίστη (μεταφυσική ή άλλη) ότι επεμβαίνει σωστά και ευεργετικά, λυτρώνοντας από την ασθένεια. Μπαίνοντας στην πολιτική, δεν απεκδύθηκα ούτε λεπτό την ιατρική μου ιδιότητα και τη δημιουργική ένταση του χειρουργού. Η συνταγή της αλήθειας στη δημόσια ζωή είναι αλάνθαστη. Το απέδειξε τελευταία ο πρωθυπουργός περίτρανα.
- Θεωρείτε ότι ο κορωνοϊός αποτελεί μια ευκαιρία για ανανέωση του ιατρικού προσωπικού, καθώς και βελτίωση της συνολικής εικόνας του ελληνικού συστήματος υγείας; Πρέπει κατά τη γνώμη σας, να επενδύσει το κράτος περισσότερο στον τομέα της υγείας;
Ναι… Ασυζητητί. Όχι όμως με τις οικονομίστικες και δικαιωματικές λογικές «δώστε λεφτά για την υγεία», «διορίστε κόσμο» κτλ. Αυτά αναφέρονται στην εποχή της ιδεολογικής παντοδυναμίας του αριστερού λαϊκισμού, όπου πρόοδος σήμαινε να βρούμε το λεφτόδεντρο για να περνάμε καλά. Μέχρι που, προ δεκαετίας αντιληφθήκαμε κάπως βίαια, ότι το λεφτόδεντρο ήταν δανεικά χρήματα που απαιτούν εξυπηρέτηση και επιστροφή. Άρα, όταν έχεις χρήματα τα αξιοποιείς κατάλληλα, όχι για να διορίζεις ό,τι να ‘ναι, όποιον να ‘ναι ή αγοράζοντας ανεξέλεγκτα. Ξέρετε, βλέπω τον λαϊκισμό που προέκυψε σχετικά με το πόσα κρεβάτια Μ.Ε.Θ χρειαζόμαστε και συγχύζομαι. Και ασφαλώς χρειαζόμαστε περισσότερα κρεβάτια Μ.Ε.Θ. Δεν είναι όμως πανάκεια. Νομίζω πως το Ε.Σ.Υ είναι ένα σύστημα αρκετά γερασμένο σε θέματα προσωπικού, κακοδιοικούμενο, με πολλές οργανωτικές αστοχίες και με πενιχρά αμειβόμενους επαγγελματίες υγείας, οι οποίοι είτε λιμνάζουν παραμένοντας, είτε αναζητούν διέξοδο στη φυγή από το σύστημα. Η κρίση της πανδημίας, πάντως, μας έδειξε ότι χρειαζόμαστε ένα καλό δημόσιο σύστημα υγείας με την ίδια στοργή και αποτελεσματικότητα προς όλους τους πολίτες. Κατά τη γνώμη μου, με μια ασφαλιστική μεταρρύθμιση υπάρχει χώρος και για τον ιδιωτικό τομέα. Να προσφέρει στο δημόσιο σύστημα, να ενταχθεί στο ενιαίο σύστημα και να μετέχει με την ίδια ευθύνη. Όμως, την υγεία των πολιτών δεν την καθορίζει μήτε η κοινωνική θέση, μήτε η οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται καθένας.
- Στον 1,5 μήνα της πανδημίας βλέπαμε συνεχώς ανταποκρίσεις από Έλληνες ιατρούς που εργάζονται και παράγουν τεράστιο έργο στο εξωτερικό. Τι κίνητρα πρέπει να δοθούν στους νέους επιστήμονες προκειμένου να παραμείνουν στην Ελλάδα ή να επαναπατριστούν;
Η απάντηση στην ερώτησή σας προϋποθέτει και απαιτεί δομική μεταρρύθμιση του Ε.Σ.Υ. Υπάρχει νοσοκομείο στη Γερμανία, κοντά στη Στουτγκάρδη, όπου οι Έλληνες ιατροί τα τελευταία χρόνια έφτιαξαν μία ιδιαίτερη κοινότητα. Είναι τόσοι πολλοί. Γιατί αυτοί οι συνάδελφοι, ενώ σπούδασαν με χρήματα του ελληνικού λαού, στις εξαιρετικές, μα και πλέον κοστοβόρες για τον λαό ελληνικές ιατρικές σχολές, απογοητεύτηκαν από την πατρίδα τους και δίνουν τις ιατρικές τους υπηρεσίες σε μία χώρα που τους αμείβει καλά, τους εξασφαλίζει καλύτερες συνθήκες ζωής και εργασίας ενώ συνάμα αυτή η χώρα δεν έκανε σχεδόν τίποτε για την εκπαίδευση και κατάρτισή τους;
Το ερώτημά σας δε μπορεί να απαντηθεί αν δεν τολμήσουμε, όλοι μαζί, πολιτική ηγεσία και επαγγελματίες υγείας, να αγγίξουμε τα ευαίσθητα θέματα της αποτελεσματικότητας, της μετρήσιμης ιατρικής και νοσηλευτικής πράξης. Προς Θεού όμως. Μακριά από λογικές που έχουν κάποιοι διαδηλωτές και κάποια φωνασκούντα ράκη, που δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να προκαλούν και να επιβάλλουν επαναστατική γυμναστική. Είναι άλλο πράγμα η γνώση, η επιστήμη και η ιατρική και νοσηλευτική πράξη του 2020 στα χρόνια του κορωνοϊού και άλλο να φαντασιώνεσαι τις κοινωνικές συνθήκες της αγροτικής και βιομηχανικής κοινωνίας της δεκαετίας του 1910. Και σταματώ εδώ, για να μη γίνω έτι περαιτέρω καταγγελτικός και ενοχλητικός. Διότι ένας ιατρός καλείται να σώσει, να λύσει προβλήματα, όχι να παράγει προβλήματα λόγω ιδεολογικής εμμηνόπαυσης.
Ευχαριστούμε θερμά τον κύριο Μπλούχο για την παραχώρηση της συνέντευξης!
