Της Μαρίας Κοζανίτη,
«Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης». Άρθρο 1 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του ΟΗΕ.
Είναι οι Ρομά που επιθυμούν να ζουν στο περιθώριο ή είναι η κοινωνία που τους αναγκάζει;
Παρά τις Ευρωπαϊκές και εθνικές στρατηγικές ένταξης, όπως για παράδειγμα την Ελληνική Εθνική Στρατηγική για τους Ρομά (2012-2020), που έχουν στόχο να βελτιώσουν την κοινωνική και οικονομική κατάστασή τους με ένα τρόπο ενσωμάτωσης στους τομείς της εκπαίδευσης, της απασχόλησης, της στέγασης και της υγειονομικής περίθαλψης, οι συνθήκες διαβίωσης τους χαρακτηρίζονται από βαθιά φτώχεια, έντονο κοινωνικό αποκλεισμό και διακρίσεις.
Αυτό σημαίνει περιορισμένη πρόσβαση στην εκπαίδευση, την απασχόληση και τις υπηρεσίες, χαμηλά επίπεδα εισοδήματος, υποβαθμισμένες συνθήκες στέγασης, κακή υγεία και μικρότερο προσδόκιμο ζωής. Έκθεση του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης μεταξύ 9 χωρών κατέδειξε πως στην Ελλάδα το 96% των Ρομά ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ το 81% των γυναικών Ρομά δεν εργάζεται, ποσοστό που αποτελεί το υψηλότερο στην Ευρώπη. Επίσης, το 80% των ενηλίκων Ρομά στη χώρα μας είναι αναλφάβητοι και πάνω από το 50% των παιδιών τους δεν θα περάσει ούτε το κατώφλι του σχολείου. Οι Ρομά δεν είναι εχθρικοί προς το σχολείο, το σχολείο είναι εχθρικό προς αυτούς.
Πολλοί στη χώρα μας μιλούν για εθνικά θέματα που πρέπει να λυθούν. Και εννοούν πάντα έξω από τα σύνορα. Δεν κοιτάζουν μέσα στη χώρα. Δεν είναι εθνικό θέμα ότι μια πολιτισμικά διακριτή ομάδα αποκλείεται από την πρόσβαση σε κοινωνικά αγαθά και υπηρεσίες, τα οποία σύμφωνα με τους νόμους δικαιούται να απολαμβάνει ο πληθυσμός όλης της χώρας;
Ακόμα χειρότερα, είναι δυνατόν να κυριαρχεί στις μέρες μας το αλησμόνητο ρατσιστικό παραλήρημα που αποδίδει την συμπεριφορά των Ρομά στο γνωστό κλισέ «είναι στο DNA τους η κλεψιά και η βρωμιά». Η βία είναι ρατσιστική, ενώ και η περιθωριοποίηση δυσκολεύει την ζωή τους, καθιστώντας αδύνατη τη συνύπαρξη.
Αν σταματήσουμε να φερόμαστε εχθρικά προς αυτούς, ίσως πάψουν και αυτοί να είναι επικίνδυνοι για τους εαυτούς τους αλλά και για το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο. Ο τρόπος ζωής και η ηθική τους ήταν πάντα διαφορετική από την δική μας. Αυτό όμως δεν είναι λόγος εξόντωσής τους. Εξάλλου, οι πράξεις τους τις περισσότερες περιπτώσεις οφείλονται στο γεγονός ότι εμείς τους στερούμε το δικαίωμα να ζήσουν αξιοπρεπώς. Ας τους δώσουμε μόνο ένα πράγμα υποχρεωτικά. Παιδεία και μόρφωση.
«Δεν υπάρχει χώρος για διακρίσεις, για μίσος, για φόβο, για διχασμό, για διαιρέσεις στην κοινωνία μας, ούτε στις υπόλοιπες κοινωνίες του κόσμου. Αυτό που θα μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε αυτήν την πανδημία είναι πάνω από όλα η ενότητα και η αλληλεγγύη μεταξύ μας», Σωτήρης Τσιόδρας.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κατερίνη. Είναι 21 ετών, φοιτήτρια του τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Μιλάει ακατάπαυστα, θέλει να είναι ενήμερη για τα πάντα και στον ελεύθερο της χρόνο κάνει εθελοντικά διαδικτυακή ραδιοφωνική εκπομπή και διαβάζει βιβλία ψυχολογίας. Λατρεύει τα ταξίδια και ευελπιστεί μέσα από τη δημοσιογραφία να αλλάξει τον κόσμο.
