Του Ραφαήλ Νικόλαου Μπελενιώτη,
Ο Γιάκομπ Φίλιπ Φαλμεράυερ ήταν ένας διάσημος Αυστριακός περιηγητής, δημοσιογράφος και ιστορικός του 19ου αιώνα, που έμεινε γνωστός για τις περιηγήσεις και τις ανάλογες περιηγητικές αναφορές του. Στην χώρα μας το όνομα του έμελλε να μας σημαδέψει, μιας και το βιβλίο του “περί της καταγωγής των σημερινών Ελλήνων” ήταν εκείνο στο οποίο διατύπωνε τις απόψεις του περί ασυνέχειας της ελληνικής φυλής.
Ο Φαλμεράυερ ήταν άνθρωπος ταπεινής καταγωγής και φέρετε ότι κατά την παιδική του ηλικία ήταν αναγκασμένος να εργάζεται ως βοσκός για να εξασφαλίσει την επιβίωση του. Γεννήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου του 1790. Σπούδασε αρχικά Θεολογία, ύστερα ασχολήθηκε έντονα με τις Ανατολικές γλώσσες και με την επιστήμη της Ιστορίας.
Από το 1831 έως το 1834 περιηγήθηκε με τον Ρώσο στρατηγό Όστερμαν-Τολστόι στην Αίγυπτο, τη Νουβία, την Παλαιστίνη, τη Συρία, τις Σποράδες, τις Κυκλάδες, στην ηπειρωτική Ελλάδα -όπου φέρεται ότι συναντήθηκε με τον αρχαιολόγο Κυριάκο Πιττάκη- και αργότερα την Κωνσταντινούπολη. Το 1835 έγινε μέλος της Ακαδημίας των Επιστημόνων του Μονάχου και το 1836 εγκατέλειψε τη πόλη για να ασχοληθεί εκ νέου με τις περιηγήσεις του.
Η περίφημη θεωρία του Φαλμεράυερ περί της φυλετικής ασυνέχειας των Ελλήνων διατυπώθηκε εκείνη τη περίοδο και προκάλεσε έντονες αντιδράσεις τόσο στην Ελλάδα αλλά και στην υπόλοιπη κεντρική Ευρώπη. Μελετώντας έργα Βυζαντινών συγγραφέων, ιστορικά στοιχεία και αρκετά σλαβικής προέλευσης τοπωνύμια της Ελλάδας, έφθασε στο συμπέρασμα της απόρριψης της συνέχειας της Ελληνικής φυλής. Συγκεκριμένα υποστήριξε με σθένος ότι η Ελληνική φυλή εξαφανίσθηκε μεταξύ 6ου και 8ου αιώνα μ.Χ. ύστερα από την κάθοδο Σλαβικών φυλών στον ελλαδικό χώρο:
«Ούτε μία απλή σταγόνα αίματος, γνησίου ελληνικού αίματος, δεν τρέχει στις φλέβες των χριστιανών κατοίκων της σημερινής Ελλάδας. Μια τρομερή καταιγίδα διασκόρπισε έως την πιο απόμακρη γωνιά της Πελοποννήσου μια νέα φυλή, συγγενή προς την μεγάλη φυλή των Σλάβων. Οι Σκύθες-Σλάβοι, οι Ιλλυριοί – Αρβανίτες, οι συγγενικοί με τους Σέρβους και τους Βουλγάρους λαοί, είναι εκείνοι που τώρα ονομάζουμε Έλληνες. Ένας λαός με σλαβικά χαρακτηριστικά, τοξοειδείς βλεφαρίδες και σκληρά χαρακτηριστικά Αλβανών βοσκών του βουνού, που φυσικά δεν προέρχεται από το αίμα του Νάρκισσου, του Αλκιβιάδη και του Αντίνοου. Μόνο μια δυνατή ρομαντική φαντασία μπορεί να ονειρεύεται ακόμα μια αναγέννηση των αρχαίων Ελλήνων».
Τα παραπάνω λόγια συντάραξαν τον τότε ελληνισμό. Διανοούμενοι τον αποδοκίμαζαν, πολίτες τον αναθεμάτιζαν ενώ διάφοροι λόγιοι της εποχής προσπάθησαν να αντικρούσουν τις απόψεις του με μεγάλο μένος και επιμονή. Ένα απλό γεγονός μαρτυράει περίφημα το πόσο πολύ μισήθηκαν οι ιδέες του Φαλμεράυερ στην Ελλάδα: Τα βιβλία του «Ιστορία της χερσονήσου της Πελοποννήσου κατά τους Μεσαιωνικούς Χρόνους» και «Περί της καταγωγής των σημερινών Ελλήνων» που γράφτηκαν στη δεκαετία του 1830, εκδόθηκαν στην Ελλάδα μόλις το 1984 και το 2002!
Αργότερα οι ιδέες του Φαλμεράυερ υπέστησαν μια στρέβλωση από τις Ναζιστικές δυνάμεις κατοχής, οι οποίες προσπαθούσαν να πείσουν τους λόγιους της Γερμανίας και τους αξιωματικούς του Ράιχ, ότι οι σύγχρονοι Έλληνες δεν είχαν καμία σχέση με το γένος των αρχαίων Ελλήνων, θέλοντας να δικαιολογήσουν τα εγκλήματα τους.
Ο Γιάκομπ Φίλιπ Φαλμεράυερ πέθανε σαν σήμερα, στις 26 Απριλίου του 1861 στο Μόναχο.
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1999. Είναι τελειόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, με κατεύθυνση στην Ιστορία. Αρέσκεται στο να αποκωδικοποιεί την τρέχουσα επικαιρότητα μέσω της αρθρογραφίας.
